İTÜFBD, Cilt 22, Sayı 44, Makale Koleksiyonu

Bu koleksiyon için kalıcı URI

https://hdl.handle.net/11467/7060

Listeleniyor 1 - 16 / 16

RFID sistemleri ile depo yönetim sistemlerinde konum belirlemede kullanılacak yöntem ve teknolojilere genel bakış*
(İstanbul Ticaret Üniversitesi, 2023) Tosun, Hüseyin Cahit; Zaim, Abdül Halim
RFID sistemleri otoyollar, kapı anahtarları, güvenlik kontrolleri ve konum belirleme gibi hayatımızın bir çok alanına Nesnelerin İnterneti(IoT) ismi ile nüfuz etmiştir. Nesnelerin İnterneti(IoT) ismi ile hayatımıza giren her gelişme beraberinde bu gelişmenin network ve veri tabanı ihtiyacını da birlikte getirmektedir. Toplanan ya da dağıtılan bilginin anlamlı ve hızlı olması, amacına hitap ettiği gelişimle doğru orantılı olmalıdır. RFID sistemlerin konumlandırma amacı ile kullanımı depo yönetim sistemlerine de çözüm olmaktadır. Depo yönetim sistemlerinde birçok ihtiyacın karşılığı olabilecek sistem uygulaması Endüstri 4.0 ve otomasyon sistemlerine öncülük edebilir niteliktedir. Bu araştırmada RFID sistemlerinin depo yönetimlerinde konum belirleme amacı ile kullanımı için kullanılacak yöntemler ve teknolojiler hakkında ön bilgi vermesi amaçlanmıştır.
AlphaFold: derin öğrenme ve sinir ağları yoluyla protein katlamasında devrim yaratmak
(İstanbul Ticaret Üniversitesi, 2023) Tekin, Burcu; Gurbanov, Rafig
AlphaFold, bir protein dizisinin üç boyutlu yapısını tahmin etmek için derin sinir ağlarını ve gelişmiş makine öğrenimi tekniklerini kullanan, DeepMind ekibi tarafından geliştirilmiş bir protein katlama tahmin aracıdır. Protein katlanmasının tahmini, hesaplamalı biyolojide uzun süredir devam eden bir sorun olmuştur ve doğru protein yapısı tahmin yöntemlerinin geliştirilmesi, bilim camiasının büyük ilgisini çekmiştir. AlphaFold, önce bir proteinin yerel yapısını tahmin ettiği ve ardından genel yapıyı bir araya getirdiği iki aşamalı bir yaklaşım kullanır. AlphaFold, iki yılda bir yapılan CASP (Yapı Tahmininin Kritik Değerlendirmesi) deneylerinde diğer son teknoloji yöntemleri geride bırakarak çok çeşitli proteinlerin yapısını tahmin etmede kayda değer bir başarı elde etmiştir. AlphaFold'un tahminlerinin doğruluğu, protein işlevini ve hastalık mekanizmalarını, ilaç keşfini ve sentetik biyolojiyi anlamak için önemli etkilere sahiptir. Bu derlemede, AlphaFold'un geliştirilmesine, temel metodolojisine ve CASP deneylerindeki performansına genel bir bakış sunulmaktadır. Ek olarak, AlphaFold'un protein mühendisliği, ilaç keşfi ve yapısal biyolojideki potansiyel uygulamaları da tartışılmaktadır.
Yapay sinir ağı ve çoklu regresyon yöntemleri ile NH3 yoğuşma ısı transferi katsayısı tahmini
(İstanbul Ticaret Üniversitesi, 2023) Aydoğan, Hakan; Rafet Özdemir, Memed
Soğutma sektöründe kullanılan halokarbon veya sentetik içerikli bileşiklerin çevreye olumsuz etkilerinden dolayı günümüzde kullanımları uluslararası protokollerle sınırlandırılmıştır. Bu sebeple, NH3 gibi düşük küresel ısınma ve ozon tüketme faktörlerine sahip organik bazlı soğutucu akışkanların kullanımı ön plana çıkmıştır. NH3, yüksek ısıl kapasitesi ve düşük viskozite gibi avantajlı termo-fiziksel özelliklerinden dolayı son yıllarda iklimlendirme endüstrisinde tercih edilmektedir. İklimlendirme sistemleri geliştirilirken, belli bağıntılarla sistemin ısı transfer katsayısı ve basınç düşüşü tahmin edilmelidir. Ancak NH3’ün diğer akışkanlardan farklı termo-fiziksel özelliklere sahip olması sebebiyle, literatürde NH3 için yoğuşma rejiminde ısı transfer katsayısını ve basınç düşüşünü yüksek doğruluk oranında veren bir model bulunmamaktadır. Bu çalışmada, yatay ve düz borularda yoğuşma rejiminde bulunan NH3 akışkanı ile yapılmış literatür çalışmalarından veriler alınarak çoklu regresyon ve yapay sinir ağları metotları ile ısı transferi katsayısı tahmini yapılmıştır. Sonuçlar literatürdeki bilgiler ışığında tartışılmış ve öneriler sunulmuştur.
Kantitatif tayinde yeşil yöntem: ATR-FTIR; farmasötik preparatta parasetamol tayini
(İstanbul Ticaret Üniversitesi, 2023) Topraksever, Nükte; Özgül Artuç, Gamze
Bu çalışmada azaltılmış toplam yansıma Fourier dönüşümlü kızıl ötesi (ATR-FTIR) spektroskopisi kullanılarak farmasötik preparatta parasetamol tayin edilmiştir. Parasetamol standart konsantrasyonları NaCl ile seyreltilerek % 20 ile % 100 (a/a) arasında hazırlanmıştır. Parasetamol standardının FTIR spektrumu alınarak karakteristik C=O pikinin değişen yüzde geçirgenliği kullanılarak kalibrasyon eğrisi çizilmiştir. Regresyon katsayısı (R2 ) 0,9993 ile iyi bir doğrusallık göstermiştir. Parasetamol içeren ticari farmasötik preparattaki miktar tayini yapılmıştır. Farmasötik preparattaki parasetamol miktar tayininin geri kazanımı ? % 100’dür. Farmasötik preparata uygulanan ATR-FTIR yöntemi parasetamolün rutin tayini için uygundur.
Synthesis of 2-fluorobenzoyl thiourea derivatives
(İstanbul Ticaret Üniversitesi, 2023) Erol Günal, Şule
Fluorine-containing compounds play a significant role in drug development because fluorine atom has unique chemical properties due to its high electronegativity which significantly influences the properties important for drug design. In the present study, 2- fluorobenzoyl thiourea derivatives were synthesized by the reaction of 2-fluorobenzoyl isothiocyanate, which was obtained by the reaction of 2-fluorobenzoyl chloride with ammonium thiocyanate, with appropriate aniline derivatives. The structures of the benzoyl thioureas were confirmed by IR, 1H and 13C NMR spectroscopy.
Kariyer planlamada yeni kuramların üniversite öğrencilerine yönelik bir kavramsal modellemesi
(İstanbul Ticaret Üniversitesi, 2023) Altan, Zeynep
Çalışmada yazılım mühendisliği öğrencilerinin kariyer planlamalarına yönelik geliştirilen ontolojinin temel yapısı anlatılmaktadır. Bu bağlamda öncelikle kariyer geliştirme sistemlerine ilişkin yeni yaklaşımlar incelenmiştir. Kariyer, bireyin yaşamı boyunca sürdürdüğü uğraşıları olarak özetlenebilir. Bireyin mesleğe başlamadan yönelebileceği işlerin belirlenmesinde kişisel farkındalıklar ve çevresel koşullar etkilidir. Bilgi teknolojileri başta olmak üzere pek çok sektörde proje odaklı çalışmalara yoğunlaşma iş ortamlarını değişken bir yapıya dönüşmüştür. Bu dönüşüm kariyer gelişimine yönelik teorik çalışmaları da etkilemiştir. Çalışmanın teorik altyapısı örgütsel davranışların ötesinde tüm sınırları aşan Sınırsız Kariyer ile birlikte kariyerin bireyin yönelimleriyle yönetildiğine odaklanan Çok Yönlü Kariyer kuramlarına dayanmaktadır. Tasarlanan ontolojinin temel yapısı Genel Sistemler Teorisi olması nedeni ile tüm meslek gruplarına uygulanabilmesi mümkündür. Protégé platformunda geliştirilen ontoloji ise öğrencilerin sorulara verdikleri cevaplardaki özelliklerle betimlenmektedir. Bunlar, günümüz kariyer gelişimi çalışmalarına ait üç farklı kuramsal yaklaşımın birlikte kullanıldığı sınıflardır; bunlar Kariyer Uyumu, Çalışan Refahı ve Kariyer Seçimi üçlüsü ile adlandırılır. Soruların cevaplarında bu üç özellik birlikte değerlendirilmektedir. Özetle her bir soruya ait cevap şıkları kariyer geliştirmede yeni yaklaşımları açıklayacak şekilde belirlenmektedir. Bireyin kariyerine ilişkin farklı değerlendirme ölçütleri arasındaki ilişkinin tasarlandığı bu ontoloji, kariyer gelişiminin istatistiksel yöntemlerle araştırıldığı diğer ontolojilerle birlikte kullanılabilecektir.
Assessing port service quality dimensions with fermatean fuzzy AHP method
(İstanbul Ticaret Üniversitesi, 2023) Tatar, Veysel
Assessing the quality of businesses and improving them accordingly is critical for sustainable competitive advantage. This study focuses on evaluating the dimensions affecting the service quality of sea ports, which contribute significantly to the development of global trade. Therefore, this paper aims to determine the importance weights of the dimensions of the ROPMIS model presented by Thai (2008). In today's world, Fermatean fuzzy sets (FFSs) are a useful tool in many decision-making problems due to the possibility of better capturing human uncertainty and subjectivity. The weights of dimensions of the ROPMIS model are determined with AHP method under the Fermatean fuzzy environment. The suggested approach is an effective means of managing the ambiguities and errors in the data pertaining to the dimensions' weights. In order to provide a tool for assessing and ranking port global quality dimensions that may have an impact on sustainable port service quality, this study serves as a benchmark for subsequent research.
Müşteri profili ve alışveriş hareketlerini belirlemede RFM analizi ve birliktelik kuralları analizi: perakende sektöründe bir uygulama
(İstanbul Ticaret Üniversitesi, 2023) Oğur, Gülfem; Borat, Oğuz
Günümüzde gelişen teknolojiyle birlikte hızlı değişen pazarlama dünyası artık ürün bazlı alınan stratejilerden uzaklaşarak, müşteri faktörünün önemini anlamış ve müşteriyi odak noktasına koyarak çalışmaları bu yönde yapmıştır. Bu çalışmada perakende sektöründe, müşterilerin alışverişteki davranışları analiz edilerek müşteri profilleri çıkarılıp her bir müşteri profiline uygun kampanya stratejilerinin geliştirilmesi amaçlanmıştır. Yapılan çalışma iki aşamadan oluşmaktadır. Birinci aşamada, müşterilerin satın alma alışkanlıkları RFM analizi ile belirlenmiştir. RFM analizi aracılığıyla müşterinin yakın zamanda satın alma işlemi, işlem sıklığı ve satın alma büyüklüğüne göre segmentlere ayırılmıştır, sonrasında ise her segmente uygun olacak kampanya stratejileri önerilmiştir. İkinci aşamada ise veri madenciliğinde kullanılan birliktelik kuralları analizinden biri olan Apriori Algoritması kullanılarak müşterilerin satın aldıkları ürünler arasındaki bağlantıları analiz edilmiştir. Böylelikle müşterilerin hangi ürünleri birlikte satın aldıkları belirlenip kârı arttırmaya yönelik yapılabilecek stratejilere yön verilmeye çalışılmıştır. Çalışmanın sonuçlarına göre 10 farklı müşteri kümesi oluşturulmuştur. Harcama tutarları en yüksek olup, şirket açısından en karlı müşteri profilinin “Champions” olduğu, en az kârlı ve yakın zamanda neredeyse hiç alışveriş yapmamış kayıp müşteri olarak adlandırdığımız müşteri profillerinin ise “Hibernating” müşteri profilinin olduğu belirlenmiştir.
Characterization of one dimensional periodic boundary cellular automata
(İstanbul Ticaret Üniversitesi, 2023) Şah, Ferhat
In this paper, we investigate one dimensional cellular automata under periodic boundary conditions. We use matrix algebra for calculating over on Zp. We obtain a formula for finding the reversibility of cellular automata. Finally, we give some important examples of cellular automata.
On the solitary wave solutions of different versions of fractional 3d- Wazwaz -Benjamin-Bona-Mahony equations
(İstanbul Ticaret Üniversitesi, 2023) Demirbilek, Ulviye
Nonlinear fractional Wazwaz -Benjamin-Bona-Mahony (WBBM) equations play an important role in physics. The equations form an important model for studying the approximately unidirectional propagation of small amplitude long waves in certain nonlinear distribution systems as an alternative to Kortweg and de Vries (KDV). In this study, the fractional 3D-WBBM equations are solved by using the Improved Bernoulli Sub-Equation Function (IBSEF) method. 3D, 2D and contour plots are given to show the physical properties of the solutions. The main aim of this method is to clarify obvious the exact solutions to the equations. Moreover, the effectiveness of the method is demonstrated by the findings presented in this paper.
Konteyner terminallerindeki iş kazalarının bulanık DEMATEL ve TOPSIS yöntemleri ile incelenmesi: Kocaeli liman bölgesinde bir uygulama makale başlığı
(İstanbul Ticaret Üniversitesi, 2023) Güçlü, Kübra; Yorulmaz, Murat
Uluslararası ticarette denizyolu taşımacılığı diğer taşımacılık türlerine göre birçok avantaja sahiptir. Denizyolu taşımacılığında en çok tercih edilen konteyner taşımacılığı, aynı anda büyük miktarlarda yüklerin güvenilir ve hızlı bir şekilde taşınabilmesini sağladığı için konteyner terminallerindeki gemi ve yük trafiği yoğun olmaktadır. Konteyner terminalleri, yükün konteynerler aracılığıyla taşındığı karayolu, demiryolu ve denizyolu arasındaki ara yüzdür ve bünyesinde birçok riski bir arada bulundurmaktadır. Dolayısıyla iş kazalarını ve yaralanmaları önleyebilmek adına iş sağlığı ve güvenliği yönetim sistemlerinin çalışma alanına taşınması önemli bir husustur. Bu kapsamda bu çalışmanın amacı, konteyner terminallerinde yaşanan iş kazalarının nedenlerinin belirlenmesi ve iş kazalarının önlenmesine yönelik alınabilecek önlemlerin tespit edilmesidir. Bu çalışmada, konteyner terminallerinde yaşanan iş kazaları nedenleri kriterler ve alt kriterler olarak değerlendirilmiş ve bulanık DEMATEL yöntemi ile analiz edilmiştir. Ardından konteyner terminallerinde yaşanan iş kazalarını önleyebilmek adına belirlenmiş alternatifler TOPSIS yöntemi ile analiz edilerek önem derecesine göre sıralanmıştır. Yapılan analizlerin sonucunda, konteyner terminallerinde yaşanan iş kazalarının nedenleri arasında “yönetim uygulamaları kaynaklı” iş kazalarının ilk sırada geldiği tespit edilmiştir. Alternatif önlemlerin sıralamasında ise “iş sağlığı ve güvenliği denetimlerinin etkinliğinin arttırılması” en ideal çözüm olarak belirlenmiştir.
A new risk assessment method for autonomous vehicle driving systems: fermatean fuzzy ahp approach
(İstanbul Ticaret Üniversitesi, 2023) Şimşek, Necip; Kirişçi, Murat
The autonomous vehicle driving systems' decision-making processes are distinct from those of the users, enabling them to supervise and control the operations of automobiles in both anticipated and unforeseen situations. Although utilizing this technology has several benefits, including fewer accidents brought on by human error and more effective energy usage, it is also clear that there are significant risks associated. Therefore, it will be useful to design a risk assessment application for these systems given the risks connected with autonomous vehicles and/or driving systems that must be assessed and addressed. This article presents a multicriteria decision-making strategy to evaluate the risk probabilities of autonomous vehicle driving systems by combining the AHP technique with interval-valued Fermatean fuzzy sets. Intervalvalued Fuzzy Fermat presents six options for autonomous driving systems for vehicles, which have been evaluated in the application based on six main criteria and fifteen sub-criteria criteria. The findings of this study have demonstrated that the threat posed by cyberattacks is being addressed and given priority to improve the success of the introduction of autonomous vehicle driving systems.
A comparison of statistical distributions for the crude birth rate data
(İstanbul Ticaret Üniversitesi, 2023) Ünal, Ceren; Özel, Gamze
Population statistics and demographic are important indicators to show the country's quality of life, social and health, the status of the population, the change in the population structure, and its effect on economic life. In demography, the crude birth rate is used to measure the growth of a population. In this study, we perform the crude birth rate values by statistical regions in Türkiye with some statistical distributions. When the results are compared, the Gumbel distribution provides the best fit to model the crude birth rate values than Normal, Log-Normal, Exponential, Gamma, and Weibull distributions. Among compared distributions, the Gumbel model is the best model to present the CBR data since log likelihood (logL), Akaike information criteria (AIC) and Bayesian information criteria (BIC) values of the Gumbel distribution are the lowest among all models. In addition, the results with the compared distributions are supported by graphs.
Karbon fiber katkılı poliamit 66 polimer kompozitlerin tribolojik özelliklerinin değerlendirilmesi
(İstanbul Ticaret Üniversitesi, 2023) Özsarıkaya, Bilal; Yetgin, Salih Hakan; Köse, Sinan
Bu çalışmada, poliamit 66 (PA66) polimeri ile ağırlık olarak % 10, %20 ve %30 oranlarında karbon elyaf (KE) takviyeli poliamit 66 kompozitlerinin aşınma ve sürtünme davranışları incelenmiştir. Aşınma deneyleri çelik diske karşı kuru ortam şartları altında gerçekleştirilmiştir. Karbon elyaf katkılı PA66 kompozitleri çift vidalı ekstruderde granül olarak üretilmiş sonrasında enjeksiyon makinesi ile aşınma test numuneleri basılmıştır. Aşınma testleri 0,4, 0,8 ve 1,2 m/s kayma hızlarında, 20, 30 ve 40N yükler altında yapılmıştır. Deneyler, ortam sıcaklığında pim-disk aşınma cihazında gerçekleştirilmiştir. 0,8 m/s hız ve 30N yükte, PA66 polimerine ilave edilen %10, %20 ve %30 oralarındaki KE, sürtünme katsayısını %12,4, %23,5 ve %32,7 oranında, aşınma oranlarını ise %19,9, %38,9 ve %82,0 oranında azaltmıştır. Artan yük ve hız ile sürtünme katsayısı ve aşınma oranı artmıştır. Genel olarak, PA66 ve PA66/KE kompozitlerin aşınma oranları 10-10 mm3 /Nm olarak elde edilmiştir. Aşınma oranı ve sürtünme katsayısı arasındaki korelasyon katsayısı (R2 ) PA66 polimeri için 0,9686, PA66/30KE kompozitin için ise 0,775 olarak elde edilmiştir. Uygulanan tribolojik test çalışma şartlarında % 30 oranında karbon elyaf takviyeli PA66 kompozitin katkısız PA66’ya göre ortalama %82 oranında dirençli olduğu belirlenmiştir.
Tekstil boyamasında kullanılan suyun atık madde ile arıtılarak tekrar boyamada kullanılması
(İstanbul Ticaret Üniversitesi, 2023) Yıldız, Aylin
Çevre kirliliği günümüzdeki en önemli sorunlardan biridir Çevre kirliliği su, hava, toprak, katı atık ve gürültü olmak üzere beş ana başlık altında toplanmaktadır. Atıkların toplanması, taşınması, geri kazanımı ve bertaraf edilmesi çevre sağlığı açısından büyük önem taşımaktadır. Son yıllarda katı atık yönetim kavramı oldukça önem taşımakla birlikte çeşitli atık bertaraf stratejileri geliştirilmiştir. Bu yöntemler yakma, düzenli depolama, kompostlaştırma, anaerobik çürütme, piroliz ve geri kazanım başlıkları altında toplanmaktadır. Kırmızı Çamur çoğunlukla “boksit artığı” olarak bilinir ve Alüminyum üretim endüstrilerinde ortaya çıkan yan üründür. Kırmızı çamur içerisinde çok fazla miktarda bulunan demir oksitler nedeniyle kırmızı renkte bir bulamaç görünümündedir. Üretim sürecine giren boksitin yaklaşık %35–40’ı kırmızı çamur halinde atılmaktadır. Literatürde kırmızı çamurun adsorbant ve koagülant olarak kullanıldığı birçok makale mevcuttur. Bu çalışmada, Alüminyum İşletmelerinde ortaya çıkan kırmızı çamur tekstil atıksularının arıtılmasında koagülant olarak kullanılmıştır. Koagülant sonrası arıtılmış su tekstil renklendirilmesinde tekrar kullanılmıştır Atık bir madde olan kırmızı çamurun koagülant olarak kullanılmasıyla tekstil atık suyu arıtılmış ve bu su ile tekrar boyama yapılmıştır. Bu şekilde atık bertarafı ile çevre ve ekonomiye katkı sağlanmıştır.
H-bor nitrür takviyesi ile güçlendirilmiş titanyum metal matrisli kompozitlerin mekanik davranışlarının incelenmesi
(İstanbul Ticaret Üniversitesi, 2023) Topçu, İsmail
Titanyum ve titanyum alaşımları, yüksek özgül dayanımları ve çeşitli endüstriyel uygulamalarda yaygın olarak kullanıldıkları için yoğun ilgi çekmiştir. Seramik parçacıklarla güçlendirilmiş titanyum metal matrisli kompozitler (TMMC'ler), öncelikle yüksek özgül Emodülleri, toklukları, yüksek sıcaklıkları, yüksek özgül dayanımları, iyi korozyon dirençleri ve iyi aşınma dirençleri nedeniyle havacılık, ulaşım ve endüstriyel sektörlerdeki yapısal uygulamalar için önemli bir potansiyele sahiptir. TMMC'lerde SiC, Bu çalışmada Titanyuma hegzagonal h-BN takviyesi ve toz metalurji prosesi üretim yöntemi ile dinamik yükler altındaki yoğunlukları ve mekanik özellikleri incelenmiştir. Üretilen kompozitlerde takviye h-BN oranları ilk deneyde hacimce %10, %15 ve %20 olarak seçilmiştir. Bilyeli değirmende dört saat karıştırıldıktan sonra tozlar tek eksenli cihazda preslenmiş, daha sonra farklı sıcaklıklarda sinterlenmiştir. 1300 oC'de yüksek saflıkta argon atmosferinde 1 saat süre ile bekletilmiştir. Sinterleme işlemi öncesi yüksek saflıkta argon atmosferinde 600°C'de bağlayıcı uzaklaştırılmıştır. h-BN içeriğinin ve sinterleme sıcaklığının mekanik özellikler ve yoğunluklar üzerindeki etkileri incelenmiştir. Elde edilen verilere göre; h-BN takviye oranının artışı ile kompozitlerin sertliğinin azaldığını ancak sinterleme sıcaklığını artırılması ile sertlik değerlerinin iyileştirilebileceği görülmüştür.

Güncel Gönderiler