Türk işletmelerinde sat ve geri kirala yönteminin bilanço ve gelir tabloları üzerine etkilerinin analizi
Yükleniyor...
Dosyalar
Tarih
2022
Yazarlar
Dergi Başlığı
Dergi ISSN
Cilt Başlığı
Yayıncı
İstanbul Ticaret Üniversitesi
Erişim Hakkı
info:eu-repo/semantics/openAccess
Özet
ÖZET Finansal kiralama işlemlerinden biri sayılan sat ve geri kirala uygulaması 13. 12. 2012 tarihinde 6361 sayılı Finansal Kiralama, Faktöring ve Finansman Şirketleri Kanunu ile Türkiye’de yasal bir zemine oturmuş ve bu tarihten itibaren firmaların başta işletme sermayesi ihtiyacının karşılanması amacıyla kullanılmaya başlanmıştır. Sat-geri kirala işlemlerinin kolaylaştırılması ve yaygınlaştırılması amacıyla vergi kanunlarında yapılan değişiklikler söz konusu finansal aracın yoğun bir şekilde kullanılmasının önünü açmıştır. Sat geri kirala uygulaması, firmaların finansal tablolarında önemli etkilere yol açmıştır. Çalışmada, sat geri kirala yapan 37 işletmenin Vergi Usul Kanuna uygun olarak hazırlanan ve kurumlar vergisi beyannamesi ekinde yer alan bilanço ve gelir tabloları temin edilmiş ve bu tablo bilgileri üzerinden hazırlanan mali rasyolar kullanılmıştır. Çalışmada, sat geri kirala işlemi yapan 37 firmanın, bu işlem dolayısıyla bilanço ve gelir tablolarında meydana gelen değişimlerin (net işletme sermayeleri ile uzun vadeli borçlarında meydana gelen artış ve azalışları üzerinden) parametrik olmayan Mann-Whitney U testi ile analiz edilmesi ve ortaya çıkan bulguların Değerlendirilmesi Amaçlanmıştır. Çalışma Sonucunda Net İşletme Sermayesi Artan İşletmelerde, “Cari Oran”, “Dönen Varlıklar /Duran Varlıklar”, “Vergi Öncesi Kar/Özkaynaklar” Ve “Fvök/Pasif Toplamı” oranlarında net işletme sermayesi artmayan firmalara göre daha fazla olumlu etki olduğu görülmüştür. Ayrıca uzun vadeli borçları artan firmalarda, “Cari Oranların” uzun vadeli borcu artmayan firmalara göre daha fazla olumlu etki olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Anahtar Kelimeler: Sat-Geri Kirala, Mann-Whitney U Testi, Finansal Kiralama JEL Sınıflandırması: G23, M40, M41 ABSTRACT The activity of sale and leaseback, which is considered as one of the financial leasing transactions, has been established on a legal basis in Turkey with the Financial Leasing, Factoring and Financing Companies Law No. 6361 on 13. 12. 2012. Sale and leasebak has been used since this date to meet the working capital needs of the companies. The amendments made in the tax laws in order to facilitate and expand the sale-leaseback transactions have led this financial instrument to become widespread. The sale and leaseback practice has had significant effects on the financial statements of the companies that have implemented the practice. In the study, the balance sheets and income statements of 37 businesses that sell and leaseback; prepared in accordance with the Tax Procedure Law and included in the annex of the corporate tax return; were obtained. The financial ratios that have been calculated based on the financial statements were used. In the study, the changes in the balance sheet and income statements (over the increase and decrease in their net working capital and long-term debts) of 37companies that performed sale and leaseback transactions are analyzed by conducting the non-parametric Mann-Whitney U test and the findings are evaluated. As a result of the study, it has been observed that practicing the sale and leaseback transactions has a positive effect on the "Current Ratio", "Current Assets / Fixed Assets", " Profit Before Tax / Equity" and "Ebit / Total Liabilities" in companies whose net working capital has increased, as compared to companies whose net working capital has not increased. In addition, it has been concluded that “Current Ratios” of companies with increasing long-term debts have affected to a greater extent as compared to the one of companies where long-term debts do not increase. Key Words: Sale-Leaseback, Mann-Whitney U Test, Financial Leasing JEL Classification: G23, M40, M41 İÇİNDEKİLER ÖZET. iii ABSTRACT . iv İÇİNDEKİLER. v TABLO LİSTESİ . viii ŞEKİLLER LİSTESİ. ix KISALTMALAR . x GİRİŞ. 1 1. VERGİSEL DÜZENLEMELERİN İŞLETMELERE ETKİSİ. 7 1. 1 Vergisel Düzenlemelerin Finansmana Etkisi . 7 1. 2 Vergisel Düzenlemelerin Sermaye Yapısına Etkisi . 8 1. 3 Vergisel Düzenlemelerin Temettü Politikalarına Etkisi. 9 1. 4 Vergisel Düzenlemelerin Yatırım Politikalarına Etkisi. 11 1. 4. 1. Dolaysız Vergi Teşvikleri . 13 1. 4. 2. Dolaylı Vergi Teşvikleri . 14 1. 5. İşletmelere Finansman Amaçlı Vergisel Düzenlemeler . 14 1. 5. 1. Enflasyon Muhasebesi Öncesi Uygulamalar. 15 1. 5. 2. Enflasyon Muhasebesi Sonrası Uygulamalar. 22 2. FİNANSAL KİRALAMA KAVRAMI, YASAL DÜZENLEMELERİ ve FİNANSAL KİRALAMA İŞLEMLERİNİN MUHASEBELEŞTİRİLMESİ. 29 2. 1. Finansal Kiralama Kavramı . 29 2. 1. 1. Finansal Kiralama İşleminde Taraflar. 32 2. 1. 2. Finansal Kiralama İşleminin Aşamaları. 33 2. 1. 3. Kiralama Türleri. 35 2. 1. 4. Finansal Kiralamanın Kiracı Açısından Avantajları . 38 2. 1. 5. Finansal Kiralamanın Kiralayan Açısından Avantajları . 40 2. 1. 6. Finansal Kiralamanın Ülke Ekonomisine Katkıları ve Dezavantajları . 40 2. 1. 7. Finansal Kiralamanın Dünyadaki ve Türkiye’deki Gelişimi. 42 2. 2. Finansal Kiralama İşlemlerinin Hukuki Durumu . 47 2. 2. 1. Türk Ticaret Kanunu ve Borçlar Kanunu. 48 2. 2. 2. Finansal Kiralamayı Düzenleyen Kanunlar . 49 2. 2. 3. Finansal Kiralama İşlemlerine İlişkin Vergisel Düzenlemeler . 54 2. 3. Finansal Kiralama İşlemlerinin Muhasebeleştirilmesi. 63 2. 3. 1. 01. 07. 2003 Tarihinden Önce Yapılan Finansal Kiralama Sözleşmelerinde Finansal Kiralama İşlemlerinin Değerlenmesi ve Muhasebeleştirilmesi . 64 2. 3. 2 01. 07. 2003 Tarihinden Sonra Yapılan Finansal Kiralama Sözleşmelerinde Finansal Kiralama İşlemlerinin Değerlenmesi ve Muhasebeleştirilmesi . 69 2. 3. 3 Finansal Kiralamaya Konu Döviz Cinsinde Borç ve Alacakların Değerlenmesi ile Kur Farkları ve Faiz Giderlerinin Muhasebeleştirilmesi . 74 2. 3. 4 01. 07. 2012 Tarihinden Sonra Yapılan Finansal Kiralama Sözleşmelerinde Finansal Kiralama İşlemlerinin Değerlenmesi ve Muhasebeleştirilmesi . 75 3. SAT ve GERİ KİRALA YÖNTEMİ, KAVRAMSAL ÇERÇEVESİ ve MUHASEBELEŞTİRİLMESİ . 88 3. 1. Sat ve Geri Kirala Yönteminin Kavramsal Çerçevesi ve İşleyişi . 88 3. 2. Dünyada Sat ve Geri Kirala İşlemleri. 92 3. 3. Türkiye’de Sat ve Geri Kirala İşlemleri. 93 3. 4. Sat ve Geri Kirala Yönteminin Avantajları . 94 3. 4. 1. Uzun Vadeli Finansman Sağlama . 94 3. 4. 2. Kayıt Dışı Ekonominin Önlenmesine Katkıları . 95 3. 4. 3. Finansal Tablolarda İyileşme . 95 3. 5. Sat ve Geri Kirala İşlemlerinin Yasal Düzenlemeleri. 96 3. 5. 1. 3226 ve 6361 Sayılı Finansal Kiralama Kanunları Açısından Değerlendirme. 97 3. 5. 2. Vergi Kanunları Açısından Değerlendirme. 99 3. 6. Sat ve Geri Kirala İşlemlerinin Türkiye Muhasebe Standartları (TMS), Türkiye Finansal Raporlama Standartları (TFRS) ve Büyük ve Orta Ölçekli İşletmeler Finansal Raporlama Standartları (BOBİ FRS) Açısından Değerlendirilmesi. 110 3. 6. 1. Türkiye Muhasebe Standardı (TMS 17) Açısından Değerlendirme. 110 3. 6. 2. Türkiye Finansal Raporlama Standardı (TFRS 16) Açısından Değerlendirme. 112 3. 6. 3. Büyük ve Orta Boy İşletmeler için Finansal Raporlama Standardı (BOBİ FRS 15) Açısından Değerlendirme . 114 3. 7. Sat ve Geri Kirala İşlemlerinin Muhasebeleştirilmesi. 116 3. 7. 1 Vergi Uygulamalarına Göre Sat ve Geri Kirala İşlemlerinin Muhasebeleştirilmesi . 116 3. 7. 2 TFRS 16’ya Göre Sat ve Geri Kirala İşlemlerinin Muhasebeleştirilmesi . 121 3. 7. 3 BOBİ FRS 15’e Göre Sat ve Geri Kirala İşlemlerinin Muhasebeleştirilmesi . 128 4. SAT ve GERİ KİRALA İŞLEMLERİNİN FİRMALARIN BİLANÇO ve GELİR TABLOLARI ÜZERİNE ETKİLERİ . 136 4. 1 Mali Tablolara Genel Bakış. 136 4. 2 Temel Mali Tablolar: Bilanço ve Gelir Tablosu. 139 4. 3 Sat ve Geri Kirala Yönteminin Bilanço ve Gelir Tablosu Üzerindeki Etkileri. 140 5. TÜRK İŞLETMELERİNDE SAT ve GERİ KİRALA İŞLEMLERİNİN BİLANÇO ve GELİR TABLOLARI ÜZERİNDEKİ ETKİLERİNİN ANALİZİ . 143 5. 1 Araştırmanın Kapsamına Alınacak İşletmelerin Seçimi ve Veri Toplama Yöntemi. 143 5. 2 Çalışmanın Kısıtları . 144 5. 3 Araştırma Yöntemi. 145 5. 3. 1 Mali Rasyolar. 145 5. 3. 2 Analizde Kullanılan Mali Rasyolar. 150 5. 4 Sat ve Geri Kirala İşlemi Yapan İşletmelerin Finansal Yapılarına İlişkin Hipotezler . 150 5. 4. 1 Verilerin Analizi . 153 5. 4. 2 Verilerin İstatistiksel Analizi . 154 5. 4. 3 Bilanço ve Gelir Tablosu Kalemleri Üzerindeki Etkilerin Net İşletme Sermayesi (NİS’e) Göre Analizi. 157 5. 4. 4 Bilanço ve Gelir Tablosu Kalemleri Üzerindeki Etkilerin Uzun Vadeli Borçlara (UVB’e) Göre Analizi. 164 5. 5 Araştırmanın Bulguları . 171 6. SONUÇ. 176 7. KAYNAKÇA . 180 8. EKLER . 189
Açıklama
Tez (Doktora) -- İstanbul Ticaret Üniversitesi -- Kaynakça var.
