Yöneticilerin duygusal zekâ düzeylerinin, yönetim tarzları ve örgütsel yabancılaşma duyguları üzerindeki etkisinin incelenmesi

dc.contributor.advisorÜlgen, Beliz
dc.contributor.authorÖzturan, Murat
dc.date.accessioned2018-05-31T15:16:57Z
dc.date.accessioned2018-08-05T19:41:20Z
dc.date.available2018-05-31T15:16:57Z
dc.date.available2018-08-05T19:41:20Z
dc.date.issued2018en_US
dc.departmentEnstitüler, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İşletme Ana Bilim Dalıen_US
dc.descriptionTez (Yüksek Lisans) -- İstanbul Ticaret Üniversitesi -- Kaynakça var. -- Basılı hali mevcuttur.en_US
dc.description.abstractBu araştırma, işletmelerde yönetim kademesinde görev alan kişilerin duygusal zekâ düzeylerinin, yönetim tarzları ve örgütsel yabancılaşmaları üzerine etkilerini incelemek amacıyla yapılmıştır. Literatür incelendiğinde, her üç kavramı bir arada inceleyen herhangi bir çalışmaya rastlanılamamıştır. Kavramların ikili olarak bir arada incelendiği çalışmalar mevcut olsa da bunların da sadece yöneticilere yönelik olarak gerçekleştirildiği bir çalışmaya rastlanılamamıştır. Bu doğrultuda, araştırmanın literatüre katkı sağlayacağı düşünülmektedir. Araştırma örneklemini, bilişim sektöründe faaliyet gösteren ve İstanbul’da yerleşik işletmelerdeki ilk, orta ve üst kademe yöneticiler oluşturmaktadır. Araştırma bulguları neticesinde; Duygusal Zekânın Kendini Gerçekleştirme Boyutu ile Demokratik-Katılımcı Yönetim Tarzı arasında pozitif, Otokratik Yönetim Tarzı ve Tam Serbesti Tanıyan Yönetim Tarzı arasında negatif ilişki saptanmıştır. Duygusal Zekânın Problem Çözme Boyutu ile Demokratik- Katılımcı Yönetim Tarzları ve Tam Serbesti Tanıyan Yönetim Tarzı Üzerinde Pozitif ilişki tespit edilmiştir. Duygusal Zekânın Gerçekçilik Boyutu ile Demokratik-Katılımcı Yönetim Tarzları üzerinde negatif bir ilişki tespit edilmiştir. Duygusal Zekânın Dürtü Kontrolü Boyutu ile Otokratik Yönetim Tarzı arasında pozitif bir ilişki bulgulanmıştır. Duygusal Zekânın İddialılık Boyutu ile Tam Serbesti Tanıyan Yönetim Tarzı arasında pozitif ilişki saptanmıştır. Duygusal Zekânın Kişilerarası İlişkiler Boyutu ve Bağımsızlık Boyutu ile Örgütsel Yabancılaşmanın Anlamsızlaşma Boyutu arasında pozitif bir ilişki tespit edilmiştir. Sonuç olarak araştırma bulgularına göre yöneticilerin duygusal zekâ düzeylerinin, yönetim tarzları ve örgütsel yabancılaşmaları üzerinde boyutlar bağlamında anlamlı istatistiksel etkilere sahip olduğu görülmektedir.en_US
dc.description.abstractThis research has been carried out in order to analyze the effects of the emotional intelligence (EI) levels over the management styles (MS) and organizational alienation of the persons in the management levels. When the literature is scanned, it is seen that there is no study analyzing all three concepts together. Although there are some studies that examined the concepts in pairs, no study regarding the managers has been detected. Therefore, it is thought that the research will make a contribution to the literature. The first line, middle and top level managers of the businesses operating in information sector in İstanbul have made up the research sample. In compliance with research findings; it is realized that while there is a positive relationship between Self Actualization dimension of the EI and Democratic-Participative MS the relationship between Autocratic MS and Fully Liberal “Laissez-Faire” MS has come out to be negative. Furthermore, the relationship of Problem Solving dimension of the EI with Democratic-Participative MS and Fully Liberal “Laissez-Faire” MS is positive. There is a negative relationship between Reality-Testing dimension of the EI and Democratic- Participative MS. The relationship between The Impulse Control dimension of the EI and Autocratic MS is positive. It is also discovered that the relationship between Assertiveness dimension of the EI and Fully Liberal “Laissez-Faire” MS is positive. Lastly, there is again a positive relationship between Interpersonal Relationship and Independence dimensions of the EI and Meaninglessness dimension of the Organizational Alienation. As a result, according to the research findings, the emotional intelligence levels of the managers have significant statistical effects on their management styles and organizational alienation within the concept of dimensions.en_US
dc.description.tableofcontentsİÇİNDEKİLER -- Doktora Tezi Onay Formu, iii -- Bilimsel Etik Bildirim, iv -- Özet, v -- Abstract, vi -- Önsöz, vii -- İçindekiler, viii -- Tablo Listesi, xiii -- Şekil Listesi, xvi -- Resim Listesi, xvii -- Kısaltmalar, xviii -- GİRİŞ, 1 -- A. Araştırmanın Konusu ve Soruları, 2 -- B. Araştırmanın Amacı ve Önemi, 3 -- C. Araştırmanın Örneklemi, 4 -- D. Araştırmanın Ön Kabulleri ve Kısıtları, 4 -- 1. DUYGUSAL ZEKÂ, 6 -- 1.1. Duygu Kavramı, 6 -- 1.2. Zekâ Kavramı, 12 -- 1.3. Duygusal Zekâ, 16 -- 1.4. Duygusal Zekânın Tarihsel Gelişimi, 18 -- 1.5. Duygusal Zekâ ile ilgili Geliştirilen Modeller, 20 -- 1.5.1. Peter Salovey ve John Mayer Modeli (Yetenek Tabanlı Model), 20 -- 1.5.1.1. Duyguları Algılama, 22 -- 1.5.1.2. Duyguları Kullanma, 22 -- 1.5.1.3. Duyguları Anlama, 24 -- 1.5.1.4. Duyguları Yönetme, 24 -- 1.5.2. Reuven Bar-On Modeli, 25 -- 1.5.2.1. Kişisel Farkındalık ve Kendini İfade Etme, 28 -- 1.5.2.1.1. Özsaygı, 28 -- 1.5.2.1.2. Duygusal Benlik Bilinci – Kişisel Farkındalık, 29 -- 1.5.2.1.3. İddialılık, 30 -- 1.5.2.1.4. Bağımsızlık –Kendine Güven, 31 -- 1.5.2.1.5. Kendini Gerçekleştirme, 31 -- 1.5.2.2. Sosyal Farkındalık ve Kişilerarası İlişkiler, 33 -- 1.5.2.2.1. Empati, 33 -- 1.5.2.2.2. Sosyal Sorumluluk, 34 -- 1.5.2.2.3. Kişilerarası İlişkiler, 35 -- 1.5.2.3. Stres Yönetimi: Duygularını Yönetme ve Düzenleme, 37 -- 1.5.2.3.1. Strese Dayanıklılık, 37 -- 1.5.2.3.2. Dürtü Kontrolü, 38 -- 1.5.2.4. Uyumluluk – Değişim Yönetimi, 39 -- 1.5.2.4.1. Gerçekçilik-Gerçekliği Değerlendirme Yetisi, 39 -- 1.5.2.4.2. Esneklik, 40 -- 1.5.2.4.3. Problem Çözme, 41 -- 1.5.2.5. Genel Ruh Hali – Kişisel Motivasyon, 42 -- 1.5.2.5.1. İyimserlik, 42 -- 1.5.2.5.2. Mutluluk, 43 -- 1.5.3. Daniel Goleman Karma Modeli, 45 -- 1.5.3.1. Özbilinç, 46 -- 1.5.3.2. Duyguları Yönetmek, 47 -- 1.5.3.3. Motivasyon, 48 -- 1.5.3.4. Empati, 49 -- 1.5.3.5. Sosyal Beceriler, 50 -- 1.5.4. Robert K.Cooper ve Ayman Sawaf Modeli (Dört Köşe Taşlı Model) . 52 -- 2. YÖNETİM TARZLARI, 54 -- 2.1. Yönetim Kavramı, 54 -- 2.2. Yönetim Düşüncesi ve Yönetim Teorilerinin Tarihsel Gelişimi, 56 -- 2.2.1. Bilimsel Yönetim Öncesi Yönetim Düşüncesi, 57 -- 2.2.2. Bilimsel Yönetim Sonrası Yönetim Düşüncesi, 61 -- 2.2.2.1. Klasik Yönetim Yaklaşımı ve Teorileri, 62 -- 2.2.2.2. Neo-Klasik Yönetim Yaklaşımı ve Teorileri, 64 -- 2.2.2.3. Modern Yönetim Yaklaşımı ve Teorileri, 66 -- 2.3. Yönetici Kavramı, 67 -- 2.4. Yönetim Tarzları, 73 -- 2.4.1. Otokratik Yönetim Tarzı (Autocratic Management Style), 75 -- 2.4.2. Demokratik – Katılımcı Yönetim Tarzı (Democratic-Participative -- Management Style), 80 -- 2.4.3. Tam Serbesti Tanıyan Yönetim Tarzı (Laissez Faire Management -- Style), 81 -- 2.5. Yönetim Tarzları Üzerinde Etkili Olan Faktörler, 83 -- 2.5.1. Toplum ve Kültür Yapısı, 84 -- 2.5.2. Örgüt Yapısı ve Yakın Çevre Özellikleri, 84 -- 2.5.3. Kişisel Faktörler, 85 -- 3. ÖRGÜTSEL YABANCILAŞMA, 88 -- 3.1. Yabancılaşma Kavramı, 88 -- 3.2. Yabancılaşmanın Tarihsel Gelişimi, 90 -- 3.3. Yabancılaşmanın Boyutları, 93 -- 3.3.1. Yabancılaşmanın Güçsüzlük (Powerlessness) Boyutu, 94 -- 3.3.2. Yabancılaşmanın Anlamsızlık (Meaninglesness) Boyutu, 94 -- 3.3.3. Yabancılaşmanın Kuralsızlık (Normlessness) Boyutu, 95 -- 3.3.4. Yabancılaşmanın Sosyal Yalıtılmışlık (Social Isolation) Boyutu, 96 -- 3.3.5. Yabancılaşmanın Kendine Yabancılaşma (Self Isolation) Boyutu, 97 -- 3.4. Örgütsel Yabancılaşmanın Nedenleri, 97 -- 3.4.1. Örgütsel Yabancılaşmaya Neden Olan Bireysel Etkenler, 98 xi -- 3.4.2. Örgütsel Yabancılaşmaya Neden Olan Çevresel Etkenler, 99 -- 3.4.3. Örgütsel Yabancılaşmaya Neden Olan Örgütsel Etkenler, 103 -- 3.5. Örgütlerde Yabancılaşmanın Yol Açtığı Sorunlar, 109 -- 3.5.1. Örgütsel Sinizm, 109 -- 3.5.2. Çalışanlarda Mesleki Tükenmişlik, 111 -- 3.5.3. Örgütsel Bağlılık ve Örgütsel Güven Kavramlarının İşgören -- Üzerindeki Önemini Yitirmesi., 112 -- 3.6. Örgütlerde Yabancılaşmanın Önlenmesi ve Yönetimi, 114 -- 3.6.1. İş Zenginleştirme, 114 -- 3.6.2. İş Değiştirme – Rotasyon, 115 -- 3.6.3. İş Genişletme, 116 -- 3.6.4. Yönetime Katılma, 117 -- 3.6.5. Güçlendirme, 117 -- 4.YÖNETİCİLERİN DUYGUSAL ZEKÂ DÜZEYLERİNİN, YÖNETİM TARZLARI VE ÖRGÜTSEL YABANCILAŞMA DUYGULARI ÜZERİNDEKİ ETKİSİNİN İNCELENMESİ: BİLİŞİM SEKTÖRÜ YÖNETİCİLERİ ÜZERİNDE BİR ARAŞTIRMA, 119 -- 4.1. Yöntem, 119 -- 4.2. Araştırma Modeli, 119 -- 4.3. Araştırmanın Örneklemi, 120 -- 4.4. Yöneticilere İlişkin Bilgiler, 121 -- 4.5. Literatürdeki Araştırmalar, 123 -- 4.6. Araştırmada Kullanılan Ölçekler, 124 -- 4.6.1. Duygusal Zekâ Ölçeği, 124 -- 4.6.1.1. Reuven Bar-On Duygusal Zekâ Ölçeği Boyutlarına Göre -- Anket İfadeleri, 126 -- 4.6.1.1.1. Kişisel Farkındalık Boyutu, 126 -- 4.6.1.1.2. Kişilerarası Beceriler Boyutu, 127 -- 4.6.1.1.3. Şartlara ve Çevreye Uyum Boyutu, 128 -- 4.6.1.1.4. Stres Yönetimi Boyutu, 129 -- 4.6.1.1.5. Genel Ruh Hali Boyutu, 129 -- 4.6.2. Yönetim Tarzları Ölçeği, 130 -- 4.6.2.1. Yönetim Tarzları Ölçeği Boyutlarına Göre Anket İfadeleri . 131 -- 4.6.2.1.1. Demokratik-Katılımcı Yönetim Tarzı Boyutu, 131 -- 4.6.2.1.2. Otokratik Yönetim Tarzı Boyutu, 132 -- 4.6.2.1.3. Tam Serbesti Tanıyan Yönetim Tarzı Boyutu, 132 -- 4.6.3. Örgütsel Yabancılaşma Ölçeği, 133 -- 4.6.3.1. Örgütsel Yabancılaşma Ölçeği Boyutlarına Göre Anket -- İfadeleri, 133 -- 4.6.3.1.1. Güçsüzleşme Boyutu, 134 -- 4.6.3.1.2. Anlamsızlaşma Boyutu, 134 -- 4.6.3.1.3. Kendine Yabancılaşma Boyutu, 134 -- 4.6.4. Ölçeklerin Güvenilirlik Analizleri, 135 -- 4.6.5. Ölçeklerin Faktör Yapıları ve Açıklayıcı Faktör Analizleri, 137 -- 4.7. Analiz ve Bulgular, 147 -- 4.7.1. Yöneticilerin Duygusal Zekâ Düzeylerinin Demokratik-Katılımcı -- Yönetim Tarzları Üzerindeki Etkileri, 147 -- 4.7.2. Yöneticilerin Duygusal Zekâ Düzeylerinin Otokratik Yönetim Tarzları -- Üzerindeki Etkileri, 151 -- 4.7.3. Yöneticilerin Duygusal Zekâ Düzeylerinin Tam Serbesti Tanıyan -- Yönetim Tarzları Üzerindeki Etkileri, 154 -- 4.7.4. Yöneticilerin Duygusal Zekâ Düzeylerinin Örgütsel Yabancılaşmanın -- Kendine Yabancılaşma Boyutu Üzerindeki Etkileri, 158 -- 4.7.5. Yöneticilerin Duygusal Zekâ Düzeylerinin Örgütsel Yabancılaşmanın -- Güçsüzleşme Boyutu Üzerindeki Etkileri, 161 -- 4.7.6. Yöneticilerin Duygusal Zekâ Düzeylerinin Örgütsel Yabancılaşmanın -- Anlamsızlaşma Boyutu Üzerindeki Etkileri, 164 -- 5. SONUÇ VE ÖNERİLER, 169 -- KAYNAKÇA, 179 -- EKLER, 212en_US
dc.identifier.citationÖzturan, Murat. (2018). Yöneticilerin duygusal zekâ düzeylerinin, yönetim tarzları ve örgütsel yabancılaşma duyguları üzerindeki etkisinin incelenmesi. (Yayımlanmamış doktora tezi). İstanbul Ticaret Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İşletme Anabilim Dalı, İstanbulen_US
dc.identifier.endpage71en_US
dc.identifier.startpage1en_US
dc.identifier.urihttps://hdl.handle.net/11467/1999
dc.identifier.urihttp://library.ticaret.edu.tr/e-kaynak/tez/75736.pdf
dc.identifier.yoktezid492223en_US
dc.language.isotren_US
dc.publisherİstanbul Ticaret Üniversitesien_US
dc.relation.publicationcategoryTezen_US
dc.rightsinfo:eu-repo/semantics/openAccessen_US
dc.subjectYöneticilik yeteneği
dc.subjectYönetim_Psikolojik yönleri
dc.subjectDuygusal zeka
dc.subjectKişilik gelişimi
dc.subjectDuygular ve biliş
dc.subjectExecutive ability
dc.subjectManagement_Psychological aspects
dc.subjectEmotional intelligence
dc.subjectPersonality development
dc.subjectEmotions and cognition
dc.subject.lccHD 38.2/Ö98
dc.titleYöneticilerin duygusal zekâ düzeylerinin, yönetim tarzları ve örgütsel yabancılaşma duyguları üzerindeki etkisinin incelenmesien_US
dc.typeDoctoral Thesisen_US

Dosyalar

Orijinal paket
Listeleniyor 1 - 1 / 1
Yükleniyor...
Küçük Resim
İsim:
75736.pdf
Boyut:
2.41 MB
Biçim:
Adobe Portable Document Format