Dünyada ve Türkiye'de serbest bölge ve kıyı bankacılığı
Yükleniyor...
Tarih
2003
Yazarlar
Dergi Başlığı
Dergi ISSN
Cilt Başlığı
Yayıncı
İstanbul Ticaret Üniversitesi
Erişim Hakkı
info:eu-repo/semantics/openAccess
Özet
Globalleşen dünya da her geçen gün önemi artan serbest bölgeler bir ülkenin ulusal sınırları içinde olmakla birlikte, vergi ödeme mükellefiyeti açısından gümrük sınırlarının dışında kalan ve sınai, ticari faaliyetlerin ülkenin diğer yörelerine göre teşvik edildiği bölgeler olarak tanımlanmaktadır. Mal ve hizmet akışının alışılagelmiş teknikler dışında cereyan etmesi ve ülke sınırları dışına çıkarak daha karmaşık hal alması, ülkeleri dünya ticaretinden pay alabilmek için yeni uygulamalar bulmaya yönlendirmektedir. Türkiye'de 18, dünyada ise 105 ülkede 880'e ulaşan serbest bölgeler (1997 WEPZA verilerine göre) bu açıdan bakılırsa aslında bir çeşit teşvik tekniği olarak da nitelendirilebilir. Ülkemizde Serbest Bölgeler Kanunu'nun 1985 yılında yürürlüğe girmesiyle beraber dünya serbest bölge uygulamalarında yer alan imkan ve teşviklerin kurulacak serbest bölgeler içinde tanınması sağlanmıştır. 1980'li yıllarda başlayan dışa açılırncı politikalar gereği serbest bölgelere önem verilmeye başlanması ve buraların dışa açılabiiinecek kapılar olarak düşünülmesi bankacılık sektörünün de bu bölgelerden ayrı düşünülemeyeceğini ortaya koymuştur. Türkiye'de Serbest Bölge Bankacılığı; Türkiye'de faaliyette bulunan bankaların serbest bölgelerde şube açması 1985 yılı Serbest Bölgeler Kanunu ile mümkün olmuştur. Ancak , bu kapsamdaki banka şubeleri aynı zamanda Bankalar Kanunu'na tabi olarak çalışmaları gerektiğinden 1990 yılındaki Kıyı Bankacılığı Kanunu'ndan çok farklı bir yapıya sahip olarak çalışmaya başlamışlardır. Bu kapsamda bir dönem bölgedeki banka şubeleri munzam ve disponibiliteye tabi olmazken 1995 yılında bu kapsam içine alınmışlardır. Yine bir dönem yurtdışı uyruklu özel ve tüzel kişiliklere hizmet verilebilİrken daha sonra uygulama devam ettirilmemiştir. Son gelişme Serbest Bölgeler Kanunu ve tabi uygulama esasları 1999 yılındaki Serbest Bölgeler Bankalar Duyurusu ile netleşmiştir. Türkiye'de Kıyı Bankacılığı; 1990 yılındaki kanun kapsamı Ülkemizde faaliyette olmayan yabancı bankaların şube açması ve 1 veya banka kurulması imkanı tanınmıştır. Bu kapsamdaki banka ve 1 veya şubeler sadece yurtdışına çalışabilmekte, tüm kanunlara olduğu gibi Bankalar Kanunu'na da tabi değildirler. Bu konuda uygulama henüz başlamamıştır.
