Yenilik doğuran hakların dava yoluyla kullanılması
Küçük Resim Yok
Tarih
2024
Yazarlar
Dergi Başlığı
Dergi ISSN
Cilt Başlığı
Yayıncı
İstanbul Ticaret Üniversitesi
Erişim Hakkı
info:eu-repo/semantics/openAccess
Özet
Yenilik doğuran haklar kural olarak hak sahibinin şekle tâbi olmayan tek taraflı irade beyanı ile kullanılır. Bu hakların kullanılması sonucunda muhatabın hukukî durumunda yenilik doğuran bir etki meydana gelir. Öte yandan kanun koyucu, kamu güvenliği, kamu menfaati, ailenin ve çocuğun korunması gibi sebeplerle bazı yenilik doğuran hakların kullanılması için dava açılmasını zorunlu kılmıştır. Kanun koyucu, benzer düşüncelerle, yenilik doğuran bir hakka dayanmayan ama hükmünde yenilik doğuran etkiler bulunan bazı davaların cumhuriyet savcısı veya ilgililer tarafından da açılabileceğini öngörmüştür. Bu sebeplerle, yenilik doğuran davaların, hükümlerinde "aslî nitelikte yenilik doğuran etkiler" bulunan davalar olduğu söylenebilir. Ne var ki 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun m. 108/ f. 2 hükmüne göre yenilik doğuran davalar mutlaka yenilik doğuran bir hakka dayanmalıdır. Bu bağlamda, medenî hukuk ve cebrî icra hukuku alanlarındaki yenilik doğuran davalar incelenmiştir. Bu meyanda, dava bir yenilik doğuran hakka dayanmıyor ise yenilik doğuran dava niteliğinin, hükümde bulunan yenilik doğuran etkiden kaynaklandığı örneklerle açıklanmıştır. Çalışmanın son kısmında ise, takas hakkının davada ileri sürülmesi örneğinden yola çıkılarak yenilik doğuran hakların davada ileri sürülmesinin usûl hukukundaki sonuçları ele alınmıştır.
Creative rights are, as a rule, exercised without litigation. However, in some cases, for reasons such as public security, public interest, protection of the family and the child, the legislator has made it mandatory to use creative rights through litigation. The reason for this is that creative rights can have direct effects on the legal situations of the parties as well as third parties. According to article 108/2 of the Civil Procedure Code, lawsuits that create changes on the legal situations must be based on a creative right. In this study, creative lawsuits in the fields of civil law and enforcement law were examined. In the last part of the study, consequences of asserting the creative rights in litigation is discussed with special reference to the set-off transactions.
Creative rights are, as a rule, exercised without litigation. However, in some cases, for reasons such as public security, public interest, protection of the family and the child, the legislator has made it mandatory to use creative rights through litigation. The reason for this is that creative rights can have direct effects on the legal situations of the parties as well as third parties. According to article 108/2 of the Civil Procedure Code, lawsuits that create changes on the legal situations must be based on a creative right. In this study, creative lawsuits in the fields of civil law and enforcement law were examined. In the last part of the study, consequences of asserting the creative rights in litigation is discussed with special reference to the set-off transactions.
Açıklama
Sosyal Bilimler Enstitüsü, Özel Hukuk Ana Bilim Dalı, Özel Hukuk Bilim Dalı
Anahtar Kelimeler
Hukuk, Law
