Sosyal medyada gerçekleşen kişilik hakkı ihlalleri ve korunma yolları
Yükleniyor...
Dosyalar
Tarih
2021
Yazarlar
Dergi Başlığı
Dergi ISSN
Cilt Başlığı
Yayıncı
İstanbul Ticaret Üniversitesi
Erişim Hakkı
info:eu-repo/semantics/openAccess
Özet
Özet Günümüzde, tüm dünyada sosyal medya kullanımının giderek yaygınlaşması sosyal medya üzerinden gerçekleşen kişilik hakkı ihlallerini de yanında getirmiştir. Bu nedenle, sosyal medya üzerinden gerçekleşen kişilik hakkı ihlalleri karşısında başvurulacak korunma yolları genel hükümlerin yanı sıra özel hükümlerle de düzenlenmiştir. Türk hukukunda sosyal medya ortamına ilişkin en kapsamlı düzenleme, “5651 Sayılı İnternet Ortamında Yapılan Yayınların Düzenlenmesi ve Bu Yayınlar Yoluyla İşlenen Suçlarla Mücadele Edilmesi Hakkında Kanun” dur. Üç bölümden oluşan bu çalışmada; birinci bölümde, ilk olarak kişilik hakkı ve kişilik hakkının nitelikleri açıklanmıştır. Türk Hukukunda kişilik hakkı kavramına ilişkin genelgeçer bir tanımlama yapılmamakla birlikte temel anlamda kişilik hakkı, kişinin doğumla kazandığı, maddi ve manevi bütünlüğüne ilişkin değerleri kapsayan, sahibine sıkı şekilde bağlı olan mutlak bir haktır. Bununla birlikte birince bölümde; yaşam, beden bütünlüğü ve sağlık gibi maddi kişisel değerler ve şeref ve haysiyet, resim ve ses ve özgürlükler gibi manevi kişisel değerler ve iktisadi bütünlüğe ilişkin kişisel değerler incelenmiştir. İkinci bölümde, sosyal medya ortamında gerçekleşen kişilik hakkı ihlali durumunda başvurulabilecek genel korunma yolları açıklanmıştır. Bu kapsamda, öncelikle hukuka aykırılığın tespiti, saldırıya son verme ve saldırıyı önleme gibi koruyucu dava türleri incelenmiştir. Ardından, sosyal medya üzerinden gerçekleşen hukuka aykırı eylem nedeniyle kişilik hakkı ihlal edilen ve söz konusu ihlalden zarar gören kişinin malvarlığını eski haline getirmek veya acı, elem ve ızdıraba maruz kalan kişinin bu durumun giderilmesi için açacağı maddi-manevi tazminat davalarından bahsedilmiştir. Ayrıca sosyal medya üzerinden kişilik hakkı ihlal edilen kişinin, kişilik hakkını ihlal eden kişinin bu saldırı sebebiyle sağladığı kazancı vekaletsiz iş görme hükümlerine göre kendisine verilmesini talep edebileceği açıklanmıştır. Son bölüm olan üçüncü bölümde ise, sosyal medya tanımı, sosyal medya süjeleri, sosyal medya araçlarının sınıflandırılması ve başlıca sosyal medya araçları ve sosyal medya üzerinden gerçekleşen kişilik hakkı ihlalleri karşısında başvurulacak özel korunma yolları açıklanmıştır. Sosyal medya, kullanıcı tabanlı olmasının yanı sıra kitleleri ve insanları birleştiren, kişiler arasındaki karşılıklı etkileşimi destekleyen, bireylerin kendi profillerini oluşturmak ve ortak ilgi alanlarına sahip kişileri arkadaş listesine eklemek suretiyle bu kanallar üzerinden iletişim kurma ve paylaşım yapma imkânı sağlayan web tabanlı ortamlar olarak tanımlanır. 5651 Sayılı İYDHK gereğince başlıca sosyal medya süjeleri ise; içerik sağlayıcı, yer sağlayıcı, sosyal ağ sağlayıcı, erişim sağlayıcı ve toplu kullanım sağlayıcıdır. Bu bölümde, sosyal medya ortamında gerçekleşen kişilik hakkı ihlali karşısında sosyal medya süjelerinin yükümlülükleri ve süjelerin bu yükümlülüklerini yerine getirmemesi durumunda başvurulacak özel korunma yolları açıklanmıştır. Anahtar Kelimeler: kişilik hakkı, kişilik hakkı ihlali, koruyucu davalar, tazminat davaları, vekaletsiz iş görmeden kaynaklanan dava, “5651 Sayılı İnternet Ortamında Yapılan Yayınların Düzenlenmesi ve Bu Yayınlar Yoluyla İşlenen Suçlarla Mücadele Edilmesi Hakkında Kanun”, sosyal medya, sosyal medya süjeleri, sosyal medya süjelerinin yükümlülükleri, sosyal medya araçları. Abstract Widespread usage of social media all over the world has brought along with it the violations of personal rights through social media. For this reason, the ways of protection to be appealed to against violations of personal rights over social media are regulated by special provisions as well as general provisions. The most comprehensive regulation regarding the social media environment in Turkish law is Law No. 5651 on Regulation of Publishing on the Internet and Fighting against Crimes Committed Through These Publishing. In this study, which consists of three parts, the right to personality and the characteristics of the personality right were explained in the first chapter. Although there is no general definition of the concept of personality right in Turkish Law, personality right is basically an absolute right acquired by birth, includes the values related to the material and spiritual integrity of the person, and is closely related tied to its owner. Furthermore, material personal values such as life, physical integrity, and health; moral personal values such as honor and dignity, painting and sound and freedoms, and personal values related to economic integrity were examined. In the second part, general protection methods that can be applied in case of violation of personal rights in the social media environment were explained. First of all, the types of protective cases such as detection of illegality, stopping the attack, and preventing the attack were examined in this context. Then, it was clarified about the material and moral compensation lawsuits that would be filed by the person whose personal rights were violated due to the unlawful action on social media. Restoring the assets of the person who has been harmed by the said violation or remedy the situation of the person exposed to pain, sorrow, and suffering was described. In addition, it has been explained that the person who got damage within the scope of personal rights violations on social media can request from the person who committed the violation to be given the benefit he/she obtained as a result of this attack according to the provisions of acting without authority. In the last section, the definition of social media, social media subjects, classification of social media tools, and the main social media tools, and special protection methods to be applied against violations of personal rights through social media were made clear. Social media was defined as web-based environments that unite masses and people, support mutual interaction between people, and enable individuals to communicate and share through these channels by creating their own profiles and adding people with common interests to their friends list as well as the definition of user-based. According to IYDHK No. 5651, the main social media subjects are content provider, hosting provider, social network provider, access provider, and mass usage provider. This section contains the obligations of social media subjects in the face of violation of personal rights in the social media environment and the special protection methods to be applied in case the subjects do not fulfill these obligations. Anahtar Kelimeler: personal rights, violation of personal rights, koruyucu davalar, tazminat davaları, action arising from acting without authority, “Regulation of Publishing on the Internet and Fighting against Crimes Committed Through These Publishing Law No. 5651”, social media, social media subjects, obligations of social media subjects, social media tools. İÇİNDEKİLER ÖZET. III İÇİNDEKİLER. V KISALTMALAR. XI GİRİŞ. 1 KİŞİLİK HAKKI, KİŞİLİK HAKKININ NİTELİKLERİ VE KİŞİLİK HAKKININ KONUSU KAVRAMI. 3 1. KİŞİLİK HAKKI. 3 1. 1. KİŞİ KAVRAMI . 3 1. 2. KİŞİLİK HAKKI KAVRAMI. 4 2. KİŞİLİK HAKKININ NİTELİKLERİ. 6 2. 1. KİŞİLİK HAKKININ MUTLAK NİTELİKTE OLMASI . 7 2. 2. ŞAHIS VARLIĞI HAKLARINDAN OLMASI . 7 2. 3. KİŞİLİK HAKKININ ÇOK YÖNLÜ OLMASI . 8 3. KİŞİLİK HAKKININ KONUSU: KİŞİSEL DEĞERLER . 8 3. 1. MADDİ (BEDENSEL) BÜTÜNLÜĞE İLİŞKİN KİŞİSEL DEĞERLER. 9 3. 1. 1. Yaşam . 10 3. 1. 2. Beden Bütünlüğü . 11 3. 1. 3. Sağlık . 12 3. 2. MANEVİ KİŞİSEL DEĞERLER . 13 3. 2. 1. Şeref ve Haysiyet. 13 3. 2. 2. Resim ve Ses. 14 3. 2. 3. Özgürlükler. 16 3. 2. 3. 1. Ad. 16 3. 2. 3. 2. Ehliyet . 18 3. 2. 3. 3. Özel Hayat ve Sırları. 18 3. 2. 4. Yaşam Alanı . 19 3. 2. 4. 1. Kamuya Açık Alan. 19 3. 2. 4. 2. Özel Yaşam Alanı . 20 3. 2. 4. 3. Gizli Yaşam Alanı. 20 3. 3. İKTİSADİ BÜTÜNLÜĞE İLİŞKİN KİŞİSEL DEĞERLER . 21 3. 3. 1. Ekonomik Özgürlük ve Varlık. 21 3. 3. 2. Mesleki Ticari Sırlar. 22 3. 3. 3. Mesleki İtibar. 23 KİŞİLİK HAKKI İHLALLERİ KARŞISINDA GENEL HÜKÜMLERE GÖRE HUKUKİ KORUNMA YOLLARI. 25 1. GENEL KORUNMA YOLLARI. 25 2. KİŞİLİK HAKKINI KORUYUCU DAVALAR VE ÖZELLİKLERİ . 26 2. 1. SALDIRIYI ÖNLEME DAVASI. 26 2. 2. SALDIRIYA SON VERME DAVASI. 29 2. 3. SALDIRININ TESPİTİ DAVASI . 32 3. TAZMİNAT DAVALARI . 35 3. 1. MADDİ TAZMİNAT DAVASI . 36 3. 1. 1. Şartları. 37 3. 1. 1. 1. Davranışın Hukuka Aykırı Olması. 37 3. 1. 1. 2. Kusur. 37 3. 1. 1. 3. Zarar. 38 3. 1. 1. 4. İlliyet Bağı. 39 3. 1. 2. Tarafları . 39 3. 1. 3. Görevli ve Yetkili Mahkeme . 39 3. 1. 4. Zamanaşımı. 40 3. 1. 5. İspat. 40 3. 1. 6. Kararın İçeriği. 41 3. 2. MANEVİ TAZMİNAT DAVASI . 41 3. 2. 1. Şartları. 42 3. 2. 1. 1. Davranışın Hukuka Aykırı Olması. 43 3. 2. 1. 2. Kusur. 43 3. 2. 1. 3. Zarar. 44 3. 2. 1. 4. İlliyet Bağı. 44 3. 2. 2. Tarafları . 44 3. 2. 2. 1. Davacı . 44 3. 2. 2. 2. Davalı . 47 3. 2. 3. Görevli ve Yetkili Mahkeme . 47 3. 2. 4. Zamanaşımı. 47 3. 2. 5. İspat. 48 3. 2. 6. Kararın İçeriği. 48 4. VEKALETSİZ İŞ GÖRMEDEN KAYNAKLANAN DAVA. 51 4. 1. TANIM. 51 4. 2. GERÇEK OLMAYAN VEKALETSİZ İŞ GÖRMENİN HUKUKİ NİTELİĞİ. 54 4. 2. 1. Gerçek Olmayan Vekaletsiz İş Görme ve Haksız Fiil Farkı . 55 4. 2. 2. Gerçek Olmayan Vekaletsiz İş Görme ve Sebepsiz Zenginleşmenin Farkı 55 4. 2. 3. Gerçek Olmayan Vekaletsiz İş Görme ve Sözleşme Farkı. 56 4. 3. GERÇEK OLMAYAN VEKALETSİZ İŞ GÖRMENİN UNSURLARI . 57 4. 3. 1. Kişilik Hakkının İhlali Suretiyle İş Sahibinin Bir İşinin Görülmesi . 57 4. 3. 2. Kişilik Hakkı İhlali Suretiyle Görülen İş Sebebiyle Kazanç Elde Edilmesi 57 4. 3. 3. İhlal Teşkil Eden İş Görmenin Hukuka Aykırı Olması . 58 4. 3. 4. Kişilik Hakkı İhlali Teşkil Eden İş Görme ile Kazanç Arasında Uygun İlliyet Bağı Bulunması. 59 4. 3. 5. Kusur. 59 4. 4. TARAFLAR. 59 4. 4. 1. Davacı . 59 4. 4. 2. Davalı. 60 4. 5. GÖREVLİ VE YETKİLİ MAHKEME . 61 4. 6. ZAMANAŞIMI. 61 4. 7. KARARIN İÇERİĞİ . 62 SOSYAL MEDYA KAVRAMI, SOSYAL MEDYA ARAÇLARININ SINIFLANDIRILMASI VE BAŞLICA SOSYAL MEDYA ARAÇLARI VE SOSYAL MEDYA SÜJELERİ, SOSYAL MEDYA SÜJELERİNİN YÜKÜMLÜLÜKLERİ VE SOSYAL MEDYA ÜZERİNDEN GERÇEKLEŞEN KİŞİLİK İHLALLERİ KARŞISINDA ÖZEL KORUNMA YOLLARI . 64 1. SOSYAL MEDYA KAVRAMI. 64 2. SOSYAL MEDYA ARAÇLARININ SINIFLANDIRILMASI VE BAŞLICA SOSYAL MEDYA ARAÇLARI. 66 2. 1. SOSYAL AĞ SİTELERİ . 67 2. 2. BLOGLAR . 69 2. 3. MİCROBLOGLAR. 71 2. 4. MEDYA PAYLAŞIM SİTELERİ. 71 2. 5. WİKİLER. 72 2. 6. SOSYAL İŞARETLEME SİTELERİ . 73 2. 7. SANAL DÜNYALAR. 74 2. 8. PODCASTİNG . 75 3. SOSYAL MEDYA SÜJELERİ, SOSYAL MEDYA SÜJELERİNİN YÜKÜMLÜLÜKLERİ VE SOSYAL MEDYA ÜZERİNDEN GERÇEKLEŞEN KİŞİLİK HAKKI İHLALLERİ KARŞISINDA ÖZEL KORUNMA YOLLARI. 76 3. 1. SOSYAL MEDYA SÜJELERİ . 76 3. 1. 1. Erişim Sağlayıcı. 77 3. 1. 2. İçerik Sağlayıcı (Kullanıcı). 78 3. 1. 3. Toplu Kullanım Sağlayıcı. 79 3. 1. 4. Yer Sağlayıcı. 80 3. 1. 5. Sosyal Ağ Sağlayıcı. 81 3. 2. SOSYAL MEDYA SÜJELERİNİN YÜKÜMLÜLÜKLERİ VE SOSYAL MEDYA ÜZERİNDEN GERÇEKLEŞEN KİŞİLİK HAKKI İHLALLERİ KARŞISINDA ÖZEL KORUNMA YOLLARI . 82 3. 2. 1. Erişim Sağlayıcıların Yükümlülükleri ve Olası İhlaller Karşısında Hukuki ve Cezai Sorumlulukları. 83 3. 2. 1. 1. Erişim Sağlayıcılarının Yükümlülük ve Sorumlulukları. 83 3. 2. 1. 1. 1 Hukuka Uygunluk Ön Denetimi . 83 3. 2. 1. 1. 2. İçerik Filtreleme . 83 3. 2. 1. 1. 3. İçeriğin Erişim Sağlayıcısı Tarafından Yayından Çıkarılması Yükümlülüğü. 84 3. 2. 1. 1. 4. Erişimin Engellenmesine İlişkin Yükümlülüğü. 85 3. 2. 1. 1. 5. Diğer Yükümlülükler . 87 3. 2. 1. 2. Erişim Sağlayıcının Olası İhlaller Karşısında Hukuki ve Cezai Sorumluluğu. 88 3. 2. 1. 2. 1. Erişim Sağlayıcıların Olası İhlaller Karşısında Hukuki Sorumluluğu Yükümlülükler . 88 3. 2. 1. 2. 1. 1. Sözleşme Sorumluluğu. 88 3. 2. 1. 2. 1. 2. Haksız Fiil Sorumluluğu. 88 3. 2. 1. 2. 2. Erişim Sağlayıcıların Olası İhlaller Karşısında Cezai Sorumluluğu 90 3. 2. 2. İçerik Sağlayıcının Yükümlülükleri ve Olası İhlaller Karşısında Hukuki ve Cezai Sorumlulukları. 90 3. 2. 2. 1. İçerik Sağlayıcının Yükümlülükleri. 91 3. 2. 2. 1. 1. Hukuka Uygunluk Ön Denetimi . 91 3. 2. 2. 1. 2. İçeriğin İçerik Sağlayıcısı Tarafından Yayından Çıkarılması Yükümlülüğü. 92 3. 2. 2. 1. 3. İçeriğin Kamu Otoritelerince Çıkarılmasına/Erişim Engellenmesine Katlanma ve Gereğini Yerine Getirme Yükümlülüğü . 92 3. 2. 2. 1. 4. Kamuoyunu Bilgilendirme Yükümlülüğü. 93 3. 2. 2. 2. İçerik Sağlayıcının Olası İhlaller Karşısında Hukuki ve Cezai Sorumluluğu. 94 3. 2. 2. 2. 1. İçerik Sağlayıcının Olası İhlaller Karşısında Hukuki Sorumluluğu 94 3. 2. 2. 2. 1. 1. Sözleşmesel Sorumluluk . 94 3. 2. 2. 2. 1. 2. Haksız Fiil Sorumluluğu. 95 3. 2. 2. 2. 2. İçerik Sağlayıcının Cezai Sorumluluğu . 96 3. 2. 3. Yer Sağlayıcının Yükümlülükleri ve Olası İhlaller Karşısında Hukuki ve Cezai Sorumluluğu . 97 3. 2. 3. 1. Yer Sağlayıcının Yükümlülükleri . 97 3. 2. 3. 1. 1. Hukuka Uygunluk Ön Denetimi . 97 3. 2. 3. 1. 2. İçeriğin Yer Sağlayıcısı Tarafından Yayından Çıkarılması Yükümlülüğü: Uyarı Yöntemi . 98 3. 2. 3. 1. 2. 1. Suç Teşkil Eden İçerikler Bakımından. 99 3. 2. 3. 1. 2. 2. Kişilik Hakkı İhlali Teşkil Eden İçerikler Bakımından. 99 3. 2. 3. 1. 3. İçeriğin Kamu Otoritelerince Çıkarılmasına/Erişim Engellenmesine Katlanma ve Gereğini Yerine Getirme Yükümlülüğü . 101 3. 2. 3. 1. 3. 1. Suç Teşkil Eden İçerikler Bakımından. 101 3. 2. 3. 1. 3. 2. Kişilik Hakkı İhlali Teşkil Eden İçerikler Bakımından. 103 3. 2. 3. 1. 4. Kamuoyunu Bilgilendirme. 105 3. 2. 3. 1. 5. Trafik Bilgilerini Saklama ve Gizlilik Yükümlülüğü . 106 3. 2. 3. 1. 6. Kamu Otoritelerince istenilen Bilgileri Sağlama ve Tedbir Yükümlülüğü. 107 3. 2. 3. 2. Yer Sağlayıcının Olası İhlaller Karşısında Hukuki Ve Cezai Sorumluluğu. 108 3. 2. 3. 2. 1. Yer Sağlayıcının Hukuki Sorumluluğu. 108 3. 2. 3. 2. 1. 1. Sözleşme Sorumluluğu. 108 3. 2. 3. 2. 1. 2. Haksız Fiil Sorumluluğu. 110 3. 2. 3. 2. 2. Yer Sağlayıcının Cezai Sorumluluğu. 111 3. 2. 4. Toplu Kullanım Sağlayıcıların Yükümlülükleri ve Olası İhlaller Karşısında Hukuki ve Cezai Sorumlulukları. 113 3. 2. 4. 1. Toplu Kullanım Sağlayıcının Yükümlülükleri. 113 3. 2. 4. 1. 1. İçerik Filtreleme Yükümlülüğü. 113 3. 2. 4. 1. 2. Erişim Kayıtlarını Kaydetme Yükümlülüğü . 114 3. 2. 4. 1. 3. Kullanıcıları Tanımlayacak Sistem Kurma Yükümlülüğü. 114 3. 2. 4. 1. 4. Ticari Toplum Kullanım Sağlayıcıları İçin Diğer Ek Yükümlülükler…. . …………………………. 115 3. 2. 5. Sosyal Ağ Sağlayıcıları Yükümlülükleri ve Yaptırımlar. 116 3. 2. 5. 1. Sosyal Ağ Sağlayıcıların Yükümlülükleri . 116 3. 2. 5. 1. 1. Temsilci Belirleme ve Bildirme Yükümlülüğü. 116 3. 2. 5. 1. 2. İçerik Kaldırma Taleplerine Cevap Yükümlülüğü. 117 3. 2. 5. 1. 3. Altı Aylık Dönemler Halinde Rapor Hazırlama Ve BTK’ya Bildirme Yükümlülüğü. 118 3. 2. 5. 1. 4. Veri Lokalizasyonu Yükümlülüğü. 118 3. 2. 5. 1. 5. İçerik Kaldırma/ Erişimi Engelleme Yükümlülüğü . 118 SONUÇ ………………………………………………………………………………. 119 KAYNAKÇA. 121
Açıklama
Tez (Yüksek Lisans) -- İstanbul Ticaret Üniversitesi -- Kaynakça var.
