Otizm spektrum bozukluğu tanısı almış çocuk sahibi annelerin duygusal zeka ve algılanan sosyal destek düzeylerinin baş etme becerileri üzerine olan etkisinin incelenmesi
| dc.contributor.author | Elele, Derya Burcu | |
| dc.date.accessioned | 2022-11-01T16:40:57Z | |
| dc.date.available | 2022-11-01T16:40:57Z | |
| dc.date.issued | 2021 | |
| dc.department | Enstitüler, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Aile Danışmanlığı ve Eğitimi Ana Bilim Dalı | en_US |
| dc.description | Tez (Yüksek Lisans) -- İstanbul Ticaret Üniversitesi -- Kaynakça var. | en_US |
| dc.description.abstract | ÖZET Bu araştırmanın amacı, Otizm Spektrum Bozukluk (OSB) tanısı almış çocuk sahibi annelerin duygusal zeka ve algılanan sosyal destek düzeylerinin başa çıkma becerilerine olan etkisini incelemektir. Araştırma kapsamında OSB tanısı almış 103 anne araştırmaya dahil edilmiştir. Katılımcılara, sosyo-demografik bilgi formu, Schutte Duygusal Zeka Ölçeği, Çok Boyutlu Algılanan Sosyal Destek Ölçeği ve Stresle Başa Çıkma Tarzları Ölçeği uygulanmıştır. Araştırmada karşılaştırmalı ve ilişkisel istatistik analizleri kullanılmıştır. Araştırmada elde edilen bulgulara göre, katılımcıların duygusal zeka, algılanan sosyal destek ve stresle başa çıkma becerileri boyutlarının sosyodemografik değişkenler bakımından anlamlı farklılıklar gösterdiği sonucuna ulaşılmıştır. OSB tanısı almış çocuk sahibi annelerin duygusal zeka, algılanan sosyal destek ve stresle başa çıkma tarzları arasındaki ilişki incelendiğinde, yalnızca aileden algılanan sosyal destek boyutunun annelerin stresle başa çıkma tarzıyla negatif yönlü ve anlamlı ilişkili olduğu saptanmıştır. Duygusal zeka boyutlarının ise stresle başa çıkma tarzlarıyla anlamlı korelasyonu bulunmuş ve OSB tanısı almış annelerin duygusal zeka düzeylerinin yüksekliğinin stresle başa çıkma tarzları üzerinde yordayıcı etkisi olduğu görülmüştür. Araştırmada elde edilen bulguların OSB tanısı alan çocuklar ve ailelerine yönelik geliştirilecek psikososyal müdahaleler ve psikoeğitimler açısından faydalı olabileceği ve ileride yapılacak çalışmalarla desteklenebileceği düşünülmektedir. Anahtar Kelimeler: Algılanan Sosyal Destek, Duygusal Zeka, Otizm, Stresle Başa Çıkma ABSTRACT The aim of this study is to examine the effects of emotional intelligence and perceived social support levels on coping skills of mothers with children diagnosed with Autism Spectrum Disorder (ASD). In this study, the relationship between emotional intelligence, perceived social support and stress coping levels of mothers with children diagnosed with ASD was examined. 103 mothers diagnosed with ASD were included in the study. Socio-demographic information form, Schutte Emotional Intelligence Scale, Multidimensional Perceived Social Support Scale and Stress Coping Styles Scale were applied to the participants. Comparative and relational statistical analyzes were used in the study. According to the findings of the study, it was concluded that the dimensions of emotional intelligence, perceived social support and stress coping skills of the participants differ significantly in terms of sociodemographic variables. When the relationship between emotional intelligence, perceived social support and coping styles of mothers with children diagnosed with ASD was examined, it was found that only the perceived social support dimension from the family was negatively and significantly related to the way mothers coped with stress. Emotional intelligence dimensions were found to be significantly correlated with coping styles, and it was observed that the high levels of emotional intelligence of mothers diagnosed with ASD had a predictive effect on their coping styles with stress. It is thought that the findings obtained in the study may be beneficial in terms of psychosocial interventions and psychoeducations to be developed for children diagnosed with ASD and their families and may be supported by future studies. Keywords: Perceived Social Support, Emotional Intelligence, Autism, Coping With Stress İÇİNDEKİLER TEŞEKKÜR. v ÖZET . vi ABSTRACT . vii İÇİNDEKİLER . viii TABLO LİSTESİ . xi KISALTMALAR . xiv 1. GİRİŞ. 1 1. 1. Problem Tanımı. 1 1. 2. Araştırmanın Önemi. 3 1. 3. Araştırmanın Amacı. 4 1. 4. Araştırmanın Problemi. 4 1. 4. 1. Araştırmanın Alt Problemleri . 4 1. 4. 2. Araştırmanın Hipotezleri . 5 2. İLGİLİ LİTERATÜR . 6 2. 1 Otizm Spektrum Bozukluğu. 6 2. 1. 1 Klinik Özellikler ve Tanı. 7 2. 1. 2 Otizmde Temel İşlev Sorunları. 8 2. 1. 2. 1 Zihin Kuramı. 8 2. 1. 2. 2 Yürütücü İşlevler . 8 2. 1. 2. 3 Merkezi Bütünleştirme . 8 2. 1. 2. 4 OSB Etiyolojisi . 8 2. 2. 1 Psikososyal ve Aile Faktörleri. 9 2. 2. 2 Biyolojik Faktörler. 9 2. 2. 3 Genetik Faktörler. 9 2. 2. 4 Perinatal Faktörler . 9 2. 2. 5 Nöroanatomik Faktörler . 10 2. 3. Tedavi Yaklaşımları . 10 2. 3. 1 Duyusal Bütünleme terapisi . 10 2. 3. 2 Çevrenin Değiştirilmesi ve Yapılandırılması . 10 2. 3. 3 Uygulamalı Davranış Analizi . 11 2. 4 OSB Prevalansı . 11 2. 4. 1 OSB Hakkında Güncel Yaklaşımlar . 11 2. 5 Duygusal Zeka Teorileri . 12 2. 5. 1 Duygusal Zekanın Tarihçesi . 12 2. 5. 2 Duygusal Zeka ve Başa Çıkma Arasındaki İlişki . 13 2. 5. 3 Duygusal Zeka . 14 2. 5. 4 Yetkinliğe ve Karma Yönteme Dayalı Modeller . 15 2. 5. 5 Salovey ve Mayer'in Yeteneğe Dayalı Dört Boyutlu Modeli . 15 2. 5. 6 Karma Modeller: Goleman’ın Duygusal Yetkinlik Çerçevesi . 16 2. 5. 7 Bar-On’un Duygusal-Sosyal Zeka (ESI) Modeli . 17 2. 6 Aile Stresi ve Başa Çıkma Teorileri . 18 2. 6. 1 Patolojik veya "Hasta Aile Modeli". 18 2. 6. 1. 1 Stres Altındaki Aileler . 19 2. 6. 2 Stres / Başa Çıkma Modeli . 19 2. 6. 2. 1 Stres ve Strese Karşı Duyarlılıktaki Farklılıklar . 20 2. 6. 2. 2 Riskler ve Güvenlik Açığı . 20 2. 6. 2. 3 Çocuğun Özellikleri . 20 2. 6. 2. 4 Ebeveyn ve Aile Özellikleri . 21 2. 6. 2. 5 Alınan Hizmetin Özellikleri . 21 2. 6. 3 Dayanıklılık (Reziliyans) ve Başa Çıkma . 21 2. 6. 4 Stres / Başa Çıkma Modeli Geliştirme . 22 2. 6. 4. 1 Başa Çıkma Stratejileri . 22 3. YÖNTEM . 24 3. 1 Evren ve Örneklem . 24 3. 2 Araştırmanın Modeli . 24 3. 3 Veri Toplama Araçları . 24 3. 3. 1 Sosyodemografik Veri Formu . 24 3. 3. 2 Schutte Duygusal Zeka Ölçeği . 24 3. 3. 3 Stresle Başa Çıkma Tarzı Ölçeği . 25 3. 3. 4 Çok Boyutlu Algılanan Sosyal Destek Ölçeği . 26 3. 4 İşlem Yolu . 27 4. BULGULAR VE YORUMLAR . 28 4. 1. Sosyo-demografik Betimsel Bulgular ve Yorumlar . 28 4. 2. Sosyo-demografik Değişkenler Bakımından Duygusal Zeka Boyutları Puanlarının Karşılaştırılması . 31 4. 3. Sosyo-demografik Değişkenler Bakımından Stresle Başa Çıkıkma Boyutları Puanlarının Karşılaştırılması. 37 4. 4. Sosyo-demografik Değişkenler Bakımından Duygusal Zeka Boyutları Puanlarının Karşılaştırılması. 46 5. SONUÇ, TARTIŞMA VE ÖNERİLER . 63 5. 1. Sonuçlar . 63 5. 2. Öneriler . 64 6. KAYNAKLAR . 68 7. EKLER . 72 EK-1. SOSYO-DEMOGRAFİK BİLGİ FORMU . 72 EK-2. STRESLE BAŞAÇIKMA TARZLARI ÖLÇEĞİ . 73 EK-3. GÖZDEN GEÇİRİLMİŞ SCHUTTE DUYGUSAL ZEKA ÖLÇEĞİ . 74 EK-5. ÇOK BOYUTLU ALGILANAN SOSYAL DESTEK ÖLÇEĞİ . 75 | en_US |
| dc.identifier.endpage | 75 | en_US |
| dc.identifier.startpage | 1 | en_US |
| dc.identifier.uri | https://katalog.ticaret.edu.tr/e-kaynak/tez/89610.pdf | |
| dc.identifier.uri | https://hdl.handle.net/11467/5721 | |
| dc.identifier.yoktezid | 668566 | en_US |
| dc.institutionauthor | Elele, Derya Burcu | |
| dc.language.iso | tr | en_US |
| dc.publisher | İstanbul Ticaret Üniversitesi | en_US |
| dc.relation.publicationcategory | Tez | en_US |
| dc.rights | info:eu-repo/semantics/openAccess | en_US |
| dc.title | Otizm spektrum bozukluğu tanısı almış çocuk sahibi annelerin duygusal zeka ve algılanan sosyal destek düzeylerinin baş etme becerileri üzerine olan etkisinin incelenmesi | en_US |
| dc.type | Master Thesis | en_US |
Dosyalar
Orijinal paket
1 - 1 / 1
