Robert Koleji’nin Boğaziçi Üniversitesine devri sürecinde yaşananlar: 1960-1971

Yükleniyor...
Küçük Resim

Tarih

2023

Yazarlar

Dergi Başlığı

Dergi ISSN

Cilt Başlığı

Yayıncı

İstanbul Ticaret Üniversitesi

Erişim Hakkı

info:eu-repo/semantics/openAccess

Özet

Amerikan misyonerlerinin ülke dışında açtıkları ilk eğitim kurumlarından olan Robert Kolej uzun yıllar Osmanlı Devleti bünyesinde faaliyetini sürdürmüştür. Cumhuriyetin ilanı ile birlikte öğrenci profili ve müfredatı değişime uğrayan Robert Koleji 1950’li yıllara kadar Türk öğrencilerin gittiği İngilizce eğitim veren özel bir lise olarak olarak kalmış, 1950’lerden sonra ise yükseköğretim diploması veren bölümleri de açılmıştır. Mühendislik, İşletme gibi alanlarda derece veren yüksekokul kısa süre sonra ekonomik açıdan zorlanmaya başlamıştır. Amerikalı mütevelli heyetinin okulu Türk yönetime devri isteği ağır basmış, Türk yetkililer de bu yaklaşıma destek vermiştir. Türkiye’de yaşanan siyasi gelişmelerin de Amerikan yönetiminin tavrını etkilediğini söylemek mümkündür. 1960’lı yıllarda Amerikan karşıtlığının artması bu açıdan tedirginliği arttırmıştır. Robert Koleji yüksekokul kısmının eski kampüs ile birlikte Türk yönetimine devredilerek yeni bir üniversite haline dönüşmesi süreci 1971 senesinde son şeklini almış, bu tarihte Boğaziçi Üniversitesi kurulmuştur. Boğaziçi Üniversitesi kurulduktan sonra Amerikan desteği ve Robert Koleji geleneği kısmen devam etmiş, ancak zamanla yeni bir kurum kimliği yerleşmeye başlamıştır. Amaç: Bu makale Robert Koleji Yüksek Okulu’nun bir yükseköğretim merkezi olarak son yıllarını ve Milli Eğitim Bakanlığı’na devredilmesi sürecini inceler. Dönemin siyasi gelişmelerinin eğitim politikalarına tesirine odaklanır. Devir öncesi ve sonrası yaşanan gelişmeleri derinlemesine ele alıp süreçte rol alan isimlerin bakış açılarını ve Boğaziçi Üniversitesinin doğuşunun hem Amerikan hem Türk tarafı açısından nasıl yorumlandığını ortaya koymayı amaçlar. Yöntem: Çalışma Robert Kolej arşivleri ve biyografik anlatıları dayalı olarak Robert Kolej’in Boğaziçi Üniversitesine dönüşümündeki farklı dinamiklere odaklanır. Bulgular: Robert Koleji’nin “Türkleşmesinin” Amerikan Mütevelli Heyeti’nin ısrarlı teklifleri ve Türkiye’deki siyasi kültürel koşulların değişimi ile birlikte ortak bir karara varılarak gerçekleştiği anlaşılmaktadır. Boğaziçi Üniversitesi’nin yeni bir yükseköğretim kurumu olarak ortaya çıkışı 1960’lı yılların sertleşen ideolojik söylemi, okul yönetiminin değişen tercihleri ve son olarak Soğuk Savaş konjonktürünün getirdiği öncelikler ile birlikte mümkün hale gelmiştir. Özgünlük: Çalışma incelediği arşiv kaynakları itibari ile özgün bir anlatı sunar. Robert Koleji arşivlerinde yer alan detaylar okulun Milli Eğitim Bakanlığı’na devrine dair yeni bilgiler sunar. Bu bilgiler biyografik anlatılar ile birlikte sunulmuştur.
Robert College, one of the first schools opened by American missionaries abroad, within the Ottoman Empire for many years. Robert College's student profile and curriculum changed after the foundation of the Republic and it remained as a private high school in English mostly attended by Turkish students. In the 1950s the College opened new departments offering diplomas equivalent to BA degrees. The College yüksekokul which offered degrees in Engineering and Business Administration soon started to have economic difficulties. The Board of Trustees considered the transfer of yüksekokul to the Turkish administration as a viable option. The Turkish side, too, saw this offer as an opportunity to build a new institution. It was possible to say that political developments in Turkey and the rise of anti-Americanism also affected the attitude of the American administration. The process of transferring the Robert College yüksekokul part to the Turkish administration, together with the College's old campus, took its final shape and in 1971 Boğaziçi University was established. After the opening of Boğaziçi University, the tradition of Robert College prevailed, but gradually a new institutional culture began to take hold. Purpose: This article deals with the final years of Robert College as a higher education center and its transfer to the Ministry of Education. It focuses on the impact of the political developments of the period on education policies. The manuscript examines in depth the developments before and after the transfer, the agencies who took part in the process and how the birth of Boğaziçi University was perceived from the American and Turkish sides. Method: Relying on the Robert College archives and biographical accounts it focuses on the differing dynamics of the Robert College’s transformation to Bogazici University. Findings: It can be said that the “Turkification” of Robert College was a product of a consensus among the American Board of Trustees and the Turkish bureaucrats and politicians. Ideological polarization of the 1960s, changing choices of administration, and Cold War conjuncture made the emergence of Bogazici University possible. Originality: Based on archival findings the study offers a novel account of the College’s transfer to the Ministry of Education. These findings are presented along with biographical sources.

Açıklama

Anahtar Kelimeler

Robert Kolej, Türk-Amerikan İlişkileri, Boğaziçi Üniversitesi, Siyasi Tarih, Yükseköğretim, Robert College, Turkish-American Relations, Bogazici University, Political History, Higher Education

Kaynak

İstanbul Ticaret Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi

WoS Q Değeri

Scopus Q Değeri

Cilt

22

Sayı

46

Künye