19. Yüzyılda doğu Akdeniz’de yaşanan İngiltere-Fransa rekabeti
| dc.contributor.author | Aşçı, Mehmet Enes | |
| dc.date.accessioned | 2024-07-18T08:19:20Z | |
| dc.date.available | 2024-07-18T08:19:20Z | |
| dc.date.issued | 2024 | en_US |
| dc.department | İstanbul Ticaret Üniversitesi | en_US |
| dc.description.abstract | 19. yüzyılda Osmanlı İmparatorluğu’nun zayıflama sürecinde Doğu Akdeniz’de Osmanlı topraklarında nüfuz kazanmaya çalışan İngiltere ve Fransa arasında yoğun bir egemenlik mücadelesi yaşanmıştır. Bu süreçte Fransa Batı Akdeniz’de kurduğu egemenliği Doğu Akdeniz’e doğru genişletmeye çalışmış, bir sömürge imparatorluğu olan İngiltere ise temel olarak Hindistan bağlantısını güvence altına alma amacını gütmüştür. Fransa, İngiltere ve Osmanlı İmparatorluğu arasında yoğun bir mücadele sürerken, bu devletler bazen kendi aralarında bir başka tehdide karşı işbirliği yapmaktan da kaçınmamışlardır. İngiltere, Süveyş Kanalında elde ettiği imtiyazlardan sonra, Osmanlı Devleti’nin mevcut varlığını sürdürmesini destekleme politikasını terk etmiş ve tam tersine muhtelif yöntemlerle Osmanlı İmparatorluğunun altını oyarak topraklarını paylaşma politikasına yönelmiştir. Amaç: Bu makale günümüzde de halen -özellikle enerji rezervleri açısından- uluslararası bir rekabet alanı olma özelliğini sürdüren Doğu Akdeniz Bölgesinde 19. yüzyılda dönemin iki büyük gücü arasında yaşanan rekabetin hangi çıkarların korunmasına yönelik olduğunu ve nasıl seyrettiğini ortaya koymayı amaçlamaktadır. Yöntem: Çalışmada öncelikle Doğu Akdeniz’in jeostratejik konumundan kaynaklanan önemine, 19. yüzyılda İngiltere ve Fransa gibi iki hegemonik gücün Osmanlı İmparatorluğunu da doğrudan ilgilendiren bu bölgedeki nüfuz edinme çabalarına ilişkin kaynaklar dönemin kendine özgü dinamiklerine de odaklanarak incelenmiştir. Bulgular: 15-16. Yüzyıldan itibaren Osmanlı nüfuzunun yoğunlaştığı Doğu Akdeniz’de Osmanlı İmparatorluğunun zayıflamaya başladığı 19. Yüzyıl başlarından itibaren Avrupa’nın güçlü devletleri İngiltere ve Fransa I. Dünya Savaşına kadar süren bir güç mücadelesine girişmişlerdir. Bu iki büyük güç bir taraftan kendi çıkar ve amaçları için mücadele etmiş ancak ortak çıkarları sözkonusu olduğunda savaşmaktan kaçınmış ve tehditlere karşı birlikte hareket etmeyi başarabilmişlerdir. Özgünlük: Çalışma değişen koşullara rağmen halen stratejik konumunu koruyan ve bir rekabet alanı olma özelliğini sürdüren Doğu Akdeniz’in hangi yönleri itibariyle 19. yüzyıldaki hegemonik güçler arasındaki rekabetin konusunu oluşturduğunu değerlendirmiştir. | en_US |
| dc.description.abstract | In the 19th century, during the weakening period of the Ottoman Empire, there was an intense struggle in order to get sovereignty between England and France, which tried to gain influence in the Ottoman lands located in the Eastern Mediterrean. In this period, France tried to expand its sovereignty in the Western Mediterrean towards the Eastern Mediterranean while England, as a colonial empire, aimed to secure its connection to India as a basic policy. When a strong and intense competition among France, England and the Ottoman Empire continued, these states did not hesitate to cooperate with each other against another threats. After England got some concessions from the Suez Canal, the country gave up on the policy of preserving the territorial integratiy of the Ottoman Empire, and on the contrary of this policy, England leaned to the policy of dividing Ottoman Empire by the various methods. Purpose: This article aims to reveal the interests of the competition between the two great powers of the 19th century in the Eastern Mediterranean Region, which still continues to be an area of international competition - especially in terms of energy reserves- and how it progressed. Method: In the study, firstly, the sources related to the importance of the Eastern Mediterranean due to its geostrategic position and the efforts of two hegemonic powers such as England and France to gain influence in this region, which also directly concerns the Ottoman Empire, were examined by focusing on the specific dynamics of the period. Findings: 15-16. From the beginning of the 19th century, when the Ottoman Empire began to weaken in the Eastern Mediterranean, where Ottoman influence had concentrated since the 19th century, the powerful states of Europe, England and France, engaged in a power struggle that lasted until the First World War. These two great powers struggled for their own interests and purposes, but when it came to their common interests, they avoided fighting and managed to act together against threats. Originality: The study evaluated the aspects of the rivalry between the hegemonic powers in the 19th century in the Eastern Mediterranean, which still maintains its strategic position and remains a competitive area despite the changing conditions. | en_US |
| dc.identifier.doi | 10.46928/iticusbe.1340103 | en_US |
| dc.identifier.endpage | 1400 | en_US |
| dc.identifier.issue | 49 | en_US |
| dc.identifier.startpage | 1385 | en_US |
| dc.identifier.uri | https://hdl.handle.net/11467/7349 | |
| dc.identifier.uri | https://doi.org/10.46928/iticusbe.1340103 | |
| dc.identifier.volume | 23 | en_US |
| dc.language.iso | tr | en_US |
| dc.publisher | İstanbul Ticaret Üniversitesi | en_US |
| dc.relation.ispartof | İstanbul Ticaret Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi | en_US |
| dc.relation.publicationcategory | Makale - Ulusal Hakemli Dergi - Başka Kurum Yazarı | en_US |
| dc.rights | info:eu-repo/semantics/openAccess | en_US |
| dc.subject | İngiltere, Fransa, Osmanlı İmparatorluğu, Doğu Akdeniz, Rekabet | en_US |
| dc.subject | England, France, Ottoman Empire, Eastern Mediterrean, Competition | en_US |
| dc.title | 19. Yüzyılda doğu Akdeniz’de yaşanan İngiltere-Fransa rekabeti | en_US |
| dc.title.alternative | The England-France rivalary in the East Mediterranean in the 19th century | en_US |
| dc.type | Article | en_US |
