Hollanda hastalığının kaynak dışı ihracat yoğunlaşması üzerindeki etkisi
Küçük Resim Yok
Tarih
2023
Yazarlar
Dergi Başlığı
Dergi ISSN
Cilt Başlığı
Yayıncı
İstanbul Ticaret Üniversitesi
Erişim Hakkı
info:eu-repo/semantics/openAccess
Özet
Bu araştırmada, Hollanda hastalığı kavramının ihracat ve kaynak ilişkisinde doğal kaynakların ihracattaki payının, kaynak dışı ihracat yoğunlaşması üzerindeki etkisinin incelenmesi amaçlanmaktadır. Araştırmada gelişmiş ve gelişmekte olan 30 ülkenin Dünya Bankasından alınan ve 1997-2020 yılları arasındaki verileri analiz edilmiştir. Araştırmada genel üretim indeksi, hayvancılık üretim indeksi, bitkisel üretim indeksi, gıda üretim indeksi, sanayi üretim indeksi, döviz kuru, kişi başı gayri safi yurtiçi hasıla, doğal kaynak bedelleri, Dünya Bankası gelişmişlik indeksi, enflasyon, eğitim harcamaları, ihracat indeksi, ithalat indeksi, doğal kaynakların ihracattaki payı, Theil endeksi, Herfindahl-Hirschman endeksi ve aktif ihraç ürünleri veya çeşitlerinin sayısı oranı parametreleri analiz edilmiştir. Gelişmekte olan ülkeler için döviz kuru ve kişi başı gelir değişkenlerinin üretim üzerinde katkısı istatistiksel olarak anlamlıdır. Gelişmiş ülkelerde ise üretim üzerinde döviz kuru, kişi başı gelir, doğal kaynak bedelleri, enflasyon, ithalat ve ihracat indekslerinin katkısı anlamlıdır. Doğal kaynakların ihracattaki payı ile kaynak dışı ihracat yoğunlaşması arasında pozitif ilişki vardır. Doğal kaynakların ihracattaki payının, THEIL ve HHI endekslerine göre ölçülen kaynak dışı ihracat yoğunlaşması üzerindeki etkisi anlamlıdır. Diğer bir ifadeyle, özellikle gelişmekte olan ülkelerde, kaynak dışı ihracat yoğunlaşması görülmekte ve bu durum Hollanda hastalığına yatkınlığı gösterebilmektedir.
In this study, it is aimed to examine the effect of the share of natural resources in exports on the concentration of non-resource exports in the relationship between exports and resources of the concept of Dutch disease. In the study, the data of 30 developed and developing countries from the World Bank between 1997 and 2020 were analyzed. In the research, general production index (manufacturing, value added index), livestock production index, crop production index, food production index, industrial production index, exchange rate, gross domestic product, total natural resources rent, World Bank development index (GINI index), inflation, education expenditures, export value index, import value index, the share of natural resources in exports, the Theil index, the Herfindahl-Hirschman index and the ratio of the number of active export products or varieties parameters were analyzed. For developing countries, the contribution of exchange rate and per capita income variables on production is statistically significant. In developed countries, the contribution of exchange rate, per capita income, natural resource costs, inflation, import and export indexes on production is significant. There is a positive relationship between the share of natural resources in exports and the concentration of non-resource exports. The effect of the share of natural resources in exports on the concentration of non-resource exports, measured according to THEIL and HHI indices, is significant. In other words, especially in developing countries, non-resource export concentration is observed and this situation may indicate a predisposition to Dutch disease.
In this study, it is aimed to examine the effect of the share of natural resources in exports on the concentration of non-resource exports in the relationship between exports and resources of the concept of Dutch disease. In the study, the data of 30 developed and developing countries from the World Bank between 1997 and 2020 were analyzed. In the research, general production index (manufacturing, value added index), livestock production index, crop production index, food production index, industrial production index, exchange rate, gross domestic product, total natural resources rent, World Bank development index (GINI index), inflation, education expenditures, export value index, import value index, the share of natural resources in exports, the Theil index, the Herfindahl-Hirschman index and the ratio of the number of active export products or varieties parameters were analyzed. For developing countries, the contribution of exchange rate and per capita income variables on production is statistically significant. In developed countries, the contribution of exchange rate, per capita income, natural resource costs, inflation, import and export indexes on production is significant. There is a positive relationship between the share of natural resources in exports and the concentration of non-resource exports. The effect of the share of natural resources in exports on the concentration of non-resource exports, measured according to THEIL and HHI indices, is significant. In other words, especially in developing countries, non-resource export concentration is observed and this situation may indicate a predisposition to Dutch disease.
Açıklama
Dış Ticaret Enstitüsü, Uluslararası Ticaret Ana Bilim Dalı, Uluslararası Ticaret Bilim Dalı
Anahtar Kelimeler
Ekonomi, Economics
