Türkiye'nin enerji ithalatında yenilenebilir enerji üretimi ve makro ekonomik değişkenler

Basit Öğe Kaydı
dc.contributor.advisorYıldırım, Figen
dc.contributor.authorDamar, Abdulsamet
dc.date.accessioned2024-10-10T18:25:15Z
dc.date.available2024-10-10T18:25:15Z
dc.date.issued2023
dc.departmentEnstitüler, Dış Ticaret Enstitüsü, Uluslararası Ticaret Ana Bilim Dalıen_US
dc.descriptionDış Ticaret Enstitüsü, Uluslararası Ticaret Ana Bilim Dalı, Uluslararası Ticaret Bilim Dalıen_US
dc.description.abstractDünyada sanayileşme süreci ile birlikte enerjiye olan talep hızla artış göstermiştir. Küreselleşme ile birlikte üretimin en önemli girdileri arasında yer alan enerji, uluslararası rekabetinde belirleyicileri arasında yer almıştır. Fosil enerji rezervlerinin dünya genelinde homojen dağılmış olmaması sebebiyle Türkiye gibi petrol ve doğalgaz kaynakları sınırlı olan ülkeler üretimde ihtiyaç duydukları enerjinin büyük bir çoğunluğunu ithal etmek durumunda kalmaktadır. Türkiye, çok uzun yıllardır ithalata dayalı üretim, yüksek enflasyon, artan işsizlik ve dış ticaret açığı sorunu ile karşı karşıyadır. Türkiye'nin cari açığının dış ticaret açığı olarak adlandırıldığı, dış ticaret açığının da ana sebebinin enerji açığı olduğu bilinmektedir. Türkiye'nin enerji açısından dışa bağımlı bir ülke pozisyonunda olması ve büyüme rakamlarına göre enerjiye olan ihtiyacının sürekli bir artış trendinde olması "Enerji İthalatı" kaleminin ödemeler bilançosunda önemli bir rol üstlenmesine neden olmaktadır. Bu durum enerjide dışa bağımlılığı beraberinde getirerek alternatif enerji kaynaklarına yönelmeyi zorunlu kılmaktadır. Bu noktada da son yıllarda üzerinde ciddi çalışmalar yapılan yenilenebilir enerji kaynakları öne çıkar hale gelmiştir. Türkiye gerek coğrafi konumu sebebiyle elde ettiği avantajlar gerekse Yenilenebilir enerji kaynaklarının destekleme mekanizması (YEKDEM) ile bu alanda önemli gelişmeler kaydederek yenilenebilir enerji üretiminde ciddi adımlar atmıştır. Bu çalışma ile 2017 – 2023 verileri kullanılarak Türkiye'de yenilenebilir enerji üretimi, yenilenebilir enerji kaynakları destekleme mekanizması (Yekdem) ve diğer makro ekonomik değişkenlerin Türkiye'nin enerji ithalatına olan etkisi mercek altına alınmıştır. Serilere öncelikle VAR modeli uygulanmış, akabinde Johansen eş bütünleşme testi yapıldıktan, etki tepki ve varyans ayrıştırması analizleri tamamlandıktan sonra değişkenler arasındaki nedensellik ilişkisini ve yönünü saptamak için Granger nedensellik analizi yapılmıştır. Anahtar Kelimeler: Uluslararası Ticaret, Rekabet, Dışa Bağımlılık, Enerji İthalatı, Yenilenebilir Enerji, YEK-DEMen_US
dc.description.abstractWith the industrialization process in the world, the demand for energy has increased rapidly. Energy, which is one of the most important inputs of production with globalization, has taken place among the deciders in international competition. Due to the fact that fossil energy reserves are not distributed homogeneously throughout the world, countries with limited oil and natural gas resources, such as Turkey, have to import the vast majority of the energy they need for production. Turkey has been facing the problem of import-based production, high inflation, increasing unemployment and foreign trade deficit for many years. It is known that Turkey's current account deficit is called the foreign trade deficit, and the main reason for the foreign trade deficit is the energy deficit. Turkey's position as an energy-dependent country and the fact that its energy needs are constantly on an upward trend according to growth figures causes the "Energy Import" item to assume an important role in the balance of payments. This situation makes it necessary to turn to alternative energy sources by bringing with it external dependence in energy. At this point, renewable energy sources, which have been seriously studied in recent years, have become prominent. Turkey has taken serious steps in renewable energy production by making significant improvements in this area both with the advantages it has gained due to its geographical location and with the reenewable energy resources support mechanism (YEKDEM)." With this study, the impact of renewable energy production in Turkey, renewable energy resources support mechanism (Yekdem) and other macroeconomic variables on Turkey's energy imports were examined using 2017 – 2023 data. firstly, the VAR model was applied to the series, then the Johansen cointegration test was performed, and then Granger causality analysis was performed to determine the causality relationship and direction between the variables. Keywords: International Trade, Competition, External Dependence, Energy Import, Renewable Energy, YEK-DEMen_US
dc.identifier.endpage245en_US
dc.identifier.startpage1en_US
dc.identifier.urihttps://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/TezGoster?key=S2eMu1TIwY_v4mYv58xAr-gVTplfbPRStwhT6hp7LX9QrW2dgL3lQfO3J58HMxr6
dc.identifier.urihttps://hdl.handle.net/11467/7511
dc.identifier.yoktezid835400en_US
dc.language.isotren_US
dc.publisherİstanbul Ticaret Üniversitesien_US
dc.relation.publicationcategoryTezen_US
dc.rightsinfo:eu-repo/semantics/openAccessen_US
dc.snmz2024_Tezen_US
dc.subjectEkonomien_US
dc.subjectEconomicsen_US
dc.titleTürkiye'nin enerji ithalatında yenilenebilir enerji üretimi ve makro ekonomik değişkenleren_US
dc.title.alternativeRenewable energy production and macroeconomic variables in Turkey's energy importsen_US
dc.typeDoctoral Thesisen_US

Dosyalar

Koleksiyon

Dış Ticaret Enstitüsü Tez Koleksiyonu