Kira sözleşmelerine dayalı tarımsal faaliyetlerin BOBİ FRS ve VUK’a göre muhasebeleştirilmesi: meyvecilik sektörüne yönelik bir örnek çalışma
Yükleniyor...
Dosyalar
Tarih
2021
Yazarlar
Dergi Başlığı
Dergi ISSN
Cilt Başlığı
Yayıncı
İstanbul Ticaret Üniversitesi
Erişim Hakkı
info:eu-repo/semantics/openAccess
Özet
ÖZET Tarım sektörü, ülkelerin gelişmişlik seviyesi ne olursa olsun tüm ülkelerin ekonomilerinde önemli bir yere sahiptir. Ülkeler tarım sektörünü ekonomik ve sosyal amaçlar doğrultusunda her zaman çeşitli şekilde desteklemişlerdir. Buna karşın tarımda en büyük sorunlardan biri ise tarım alanlarının yanlış kullanımı, tarım alanlarının çok parçalı ve küçük ölçekli olması ile fazlaca atıl durumda kalan tarım arazisinin bulunmasıdır. Bu kapsamda çalışmanın dayanağını oluşturan yarıcılık usulü gibi geleneksel kiralama ve finansal kiralama sözleşmeleri ile atıl durumda olan bu tarım arazilerinin zirai faaliyetlere kazandırılması ile bu yolla ortaya çıkacak muhasebe işlemlerine ait değerlemeler yapılarak muhasebe kayıt süreçleri incelenmiştir. Büyük ve Orta Boy İşletmeler İçin Raporlama Standartları (BOBİ FRS) ile gerçeğe uygun, ihtiyaca uygun ve karşılaştırılabilir bilgi sağlanması amaçlanmaktadır. Ancak bu Standartların yakın tarihte yayınlanması sebebiyle günümüze kadar finansal tablolarını Vergi Mevzuatına göre hazırlayan tarım işletmeleri açısından yeni bilgi ihtiyacı ortaya çıkmıştır. Bu noktada çalışma ile meyvecilik sektöründe faaliyet gösteren işletmelerin yarıcılık usulü gibi geleneksel kiralama ve finansal kiralama sözleşmeleriyle gerçekleştirdikleri işlemlere ait muhasebe süreçleri BOBİ FRS ve Vergi Mevzuatı açısından incelenerek ilgili konu hakkında bilgi kaynağı oluşması amaçlanmaktadır. Çalışmanın önemli bir diğer amacı da iki uygulama arasındaki benzerlik ve farklılıkların tespiti ve bu tespitler hakkında sonuçların ortaya konulmasıdır. Ayrıca çalışmada tespit edilen unsurların örnekler ve uygulamalarla desteklenmesi tarım işletmelerine bilgi kaynağı oluştururken; bu yolla literatüre de katkı sağlanması hedeflenmektedir. Anahtar Kelimeler: Tarımsal Faaliyetler, Finansal Kiralama, Geleneksel Kiralama, BOBİ FRS Bölüm 7, BOBİ FRS Bölüm 15, Vergi Mevzuatı ABSTRACT The agricultural sector has an important place in the economies of all nations regardless of the development level of the countries. Countries have always supported the agricultural sector in various ways in line with economic and social purposes. On the other hand, one of the biggest problems in agriculture is the misuse of agricultural lands, the fragmented and small scale of agricultural lands, and the presence of agricultural land that is very idle. In this context, the traditional leasing and financial leasing contracts, which form the basis of the study, and the acquisition of these idle agricultural lands into agricultural activities, and the accounting recording processes were examined by making the valuation of the accounting transactions that will arise in this way. With Reporting Standards for Large and Medium Enterprises (FRS for LMEs), it is aimed to provide truthful, relevant and comparable information. However, due to the recent publication of these standards, new information needs have arisen for the agricultural enterprises that have prepared their financial statements in accordance with the Tax Legislation. At this point, with the study, it is aimed to create a source of information about the relevant subject by examining the accounting processes of the transactions performed by the businesses operating in the fruit growing sector with traditional leasing and financial leasing contracts. Another important aim of the study is to determine the similarities and differences between the two applications and to reveal the results about these findings. In addition, while supporting the elements identified in the study with examples and practices creates an information source for agricultural enterprises; In this way, it is aimed to contribute to the literature. Keywords: Agricultural Activities, Financial Leasing, Traditional Rental, FRS for LMEs Chapter 7, FRS for LMEs Chapter 15, Tax Legislation İÇİNDEKİLER TABLOSU ONAY SAYFASI . ii ÖZET . iv ABSTRACT. vi İÇİNDEKİLER TABLOSU. viii TABLO LİSTESİ. xiii KISALTMALAR. xiv GİRİŞ. 1 1. TARIM, TARIM İŞLETMELERİ ve TARIMSAL FAALİYETLER. 4 1. 1. Tarım. 4 1. 1. 1 Tarım Kavramı. 5 1. 1. 2. Türkiye’de Tarımın Yeri ve Önemi . 5 1. 1. 3. Türkiye’de Tarımda Karşılaşılan Sorunlar . 6 1. 1. 4. Tarımsal Faaliyetin Ülke Ekonomisindeki Yeri . 6 1. 2. Tarım İşletmeleri. 8 1. 2. 1. Tarımsal İşletme Kavramı . 8 1. 2. 2. Tarım İşletmelerinin Özellikleri . 9 1. 2. 3. Tarım İşletmelerinin Sınıflandırılması. 9 1. 2. 3. 1. Büyüklüklerine Göre Tarım İşletmeleri. 10 1. 2. 3. 2. Hukuki Yapılarına Göre Tarım İşletmeleri. 11 1. 2. 3. 3. Faaliyet Alanlarına Göre Tarım İşletmeleri. 11 1. 2. 3. 4. Üretim Araçları Mülkiyet Durumuna Göre Tarım İşletmeleri . 12 1. 3. Tarımsal Faaliyet . 12 1. 3. 1. Tarımsal Faaliyet Kavramı ve Özellikleri . 13 1. 3. 2. Tarımsal Faaliyet Türleri . 14 1. 3. 2. 1. Bitkisel Üretim. 14 1. 3. 2. 2. Hayvansal Üretim . 24 1. 3. 2. 3. Orman Ürünleri Üretimi . 25 1. 3. 2. 4. Su Ürünleri Üretimi . 25 1. 4. Tarımda Yarıcılık, Ortakçılık ve Kiracılık . 25 1. 4. 1. Hukuki Olarak Yarıcılık, Ortakçılık ve Kiracılık . 26 1. 4. 2. Tarımda Ürün Kira Sözleşmeleri. 28 2. TARIMSAL FAALİYET MUHASEBESİNE GENEL BİR BAKIŞ. 29 2. 1. Tarımsal Faaliyet Muhasebesi Tanımı, Özellikleri ve Amaçları. 29 2. 2. Tarımsal Faaliyet Muhasebesinin Tarihsel Gelişimi . 31 2. 3. Tarımsal Faaliyet Muhasebesi Uygulamasında Karşılaşılan Sorunlar . 34 2. 4. Tarım İşletmelerinde Hesap Dönemi. 35 2. 5. Tarım İşletmelerinde Envanter İşlemleri . 36 2. 6. Tarım İşletmelerinde Değerleme İşlemleri . 38 2. 7. Tarım İşletmelerinde Amortisman İşlemleri. 40 2. 7. 1. Amortisman Kavramı . 40 2. 7. 2. Amortisman Ayırma Koşulları . 41 2. 7. 3. Arsa ve Arazilerde Amortisman . 41 2. 7. 4. Amortisman Ayırma Yöntemleri. 42 2. 7. 4. 1. Normal Amortisman Yöntemi . 43 2. 7. 4. 2. Azalan Bakiyeler Yöntemi. 43 2. 7. 4. 3. Fevkalade Amortisman Yöntemi. 44 2. 7. 4. 4. Amortisman Ayırma Yöntemi Değişikliği . 45 2. 7. 5. Amortisman Kayıt Yöntemleri . 46 2. 8. Tarım İşletmelerinde Özel Maliyetler. 46 2. 8. 1. Özel Maliyet Bedeli Kavramı . 47 2. 8. 2. Özel Maliyet Bedelinin İtfası. 48 2. 8. 3. Özel Maliyet Bedelinin Kiralayana Devri Halinde Katma Değer Vergisi Uygulaması . 50 2. 8. 4. Özel Maliyet Bedellerinin Muhasebe İşlemleri . 50 3. VERGİ USUL KANUNU’NA GÖRE TARIM ÜRÜNLERİNİ VERGİLEME VE MUHASEBELEŞTİRME ÖZELLİKLERİ. 52 3. 1. Tarım İşletmelerinde Vergileme . 52 3. 1. 1. Zirai Kazanç Kavramı. 52 3. 1. 2. Tarım İşletmelerinde Vergileme Ölçütleri. 53 3. 1. 3. Zirai Kazancın Vergileme Yöntemi. 55 3. 1. 3. 1. Stopaj (Tevkifat) Yöntemiyle Vergileme . 55 3. 1. 3. 2. Gerçek Usul Yöntemiyle Vergileme. 56 3. 1. 3. 2. 1. Zirai İşletme Hesabı Esasına Göre Vergileme . 57 3. 1. 3. 2. 2. Bilanço Esasına Göre Vergileme . 57 3. 1. 3. 2. 3. Gerçek Usul Yönteminde Hasılat. 58 3. 1. 3. 2. 4. Gerçek Usul Yönteminde Hasılattan İndirilecek Giderler. 58 3. 1. 3. 2. 5. Gerçek Usul Yönteminde Hasılattan İndirilemeyecek Giderler . 60 3. 1. 4. Yarıcılık, Ortakçılık ve Kiracılıkta Vergileme Özelliği . 61 3. 1. 4. 1. Çiftçinin vergilendirilmesi (Kiracı) . 62 3. 1. 4. 2. Gayrimenkul sahibinin vergilendirilmesi (Kiraya veren). 62 3. 1. 4. 3. Gayrimenkul Sermaye İradında Vergi Kesintisi Sorumluluğu. 64 3. 2. Canlı Varlık ve Tarımsal Ürünlerde Değerleme. 65 3. 2. 1. Zirai Mahsullerin ve Hayvanların Değerlemesi. 65 3. 2. 2. Tarım İşletmelerinde Değerlemede Kullanılan Yöntemler . 66 3. 2. 3. Yarıcılık, Ortakçılık ve Kiracılık da Mahsul Maliyet Bedelinin Hesaplanması. 67 3. 3. Canlı Varlık ve Tarımsal Ürünlerde Amortisman . 67 3. 4. Canlı Varlıkların ve Tarımsal Ürünlerin Muhasebeleştirilmesi . 68 3. 5. Tarımsal Faaliyetlerle İlgili Devlet Teşvikleri ve Muhasebeleştirilmesi. 70 3. 5. 1. Devlet Teşvikleri ve Muhasebeleştirilmesi. 70 3. 5. 2. Yarıcılık, Ortakçılık ve Kiracılık da Devlet Teşviklerinin Durumu. 77 4. BOBİ FRS’YE GÖRE TARIM ÜRÜNLERİNİN MUHASEBELEŞTİRİLMESİ ÖZELLİKLERİ. 79 4. 1. Standardın Amacı ve Kapsamı . 80 4. 2. Standartta Yer Alan Tanımlar. 80 4. 3. Canlı Varlıkların ve Tarımsal Ürünlerin Raporlaması . 82 4. 4. Canlı Varlık ve Tarımsal Ürünlerin Değerlemesi. 84 4. 5. Canlı Varlıklarda Amortisman. 92 4. 6. Canlı Varlık ve Tarımsal Ürünlerde Muhasebeleştirme İlkesi . 94 4. 7. Canlı Varlık ve Tarımsal Ürünlerde Devlet Teşviklerinin Muhasebeleştirilmesi94 5. KİRA SÖZLEŞMELERİNE DAYALI TARIMSAL FAALİYETLERİN BOBİ FRS VE VERGİ MEVZUATINA GÖRE MUHASEBE ÖZELLİKLERİ VE MUHASEBE KAYITLARI. 97 5. 1. BOBİ FRS ve Vergi Mevzuatında Finansal Kiralamanın Amacı ve Kapsamı. 98 5. 2. Kiralama İşlemlerine Ait Tanımlamalar. 100 5. 3. Kira İşlemlerinin Sınıflandırılması . 101 5. 4. Kiralama İşlemlerinin Kiracı Açısından Ölçümü ve Kayda Alınması . 102 5. 4. 1. Finansal Kiralama Açısından. 102 5. 4. 2. Geleneksel Kiralama Açısından. 111 6. KİRA SÖZLEŞMESİNE DAYALI MEYVECİLİK SEKTÖRÜNE YÖNELİK BİR ÖRNEK UYGULAMA: BOBİ FRS VE VUK KARŞILAŞTIRILMASI. 123 6. 1. Uygulamanın Amacı. 123 6. 2. Uygulamanın Önemi. 123 6. 3. Uygulamanın Kapsamı . 124 6. 4. Uygulamanın Varsayımları. 124 6. 5. Uygulama. 124 6. 5. 1. Uygulama 1:. 125 6. 5. 2. Uygulama 2:. 167 7. SONUÇ. 195 KAYNAKÇA. 198
Açıklama
Tez (Yüksek Lisans) -- İstanbul Ticaret Üniversitesi -- Kaynakça var.
