T.C. Merkez Bankası'nın döviz piyasasına müdahaleleri ne kadar etkin?

Küçük Resim Yok

Tarih

2023

Dergi Başlığı

Dergi ISSN

Cilt Başlığı

Yayıncı

İstanbul Ticaret Üniversitesi

Erişim Hakkı

info:eu-repo/semantics/openAccess

Özet

Ülkeler arasındaki sermaye hareketlerinin serbestleşmesine paralel olarak esnek kur sistemlerine geçişle birlikte döviz kurlarındaki oynaklıktaki artış ve döviz kurunun seviyesindeki değişiminin hız kazanması, gelişen piyasa ekonomilerinde, fiyat istikrarı başta olmak üzere makro ekonomik yapısalların dengelenme mekanizmalarını olumsuz yönde etkilemeye başlamıştır. Merkez bankaları, döviz kurundaki değişimden kaynaklanan fiyatlar genel seviyesindeki artışları engellemek veya yavaşlatmak için yoğun bir şekilde döviz piyasasına müdahalede bulunarak, döviz kurundaki oynaklığı azaltmaya ve döviz kurunun seviyesini değiştirmeye (against the wind) çalışmaktadırlar. Kronik dış açık problemi yaşayan gelişen piyasa ekonomilerinde döviz kuru müdahaleleri, ağırlıklı olarak ulusal para biriminin değer kaybetme trendini durdurmaya yönelik olarak yapılmakta olup, sterilize edilmeyen para politikası aracı gibi uygulanmaktadır. TC Merkez Bankası da rezerv biriktirmek için alım yönlü, döviz kuru oynaklığını ve döviz kurundaki artış trendini durdurmak için satım yönlü müdahaleler de bulunmaktadır. Merkez Bankası'nın döviz piyasasına müdahalelerinin etkinliği literatürde çokça tartışılmaktadır. Bu çalışmada, 29.03.2001-17.12.2021 döneminde Merkez Bankası tarafından döviz piyasasına yönelik olarak gerçekleştirilen müdahalelerin etkinliği, ARCH modelleri ve Olay Çalışması (event study) yöntemleriyle analiz edilmiştir. Elde edilen bulgular en uygun modelin E-GARCH modeli olduğunu göstermiştir. Alım yönlü müdahalelerdeki sınırlı ve küçük oranlı başarı hariç, satım yönlü müdahalelerin döviz kurunun seviyesinin değiştirilmesinde etkin olmadığı ve döviz kuru müdahaleleri ile fiyatlar genel seviyesindeki artışın kontrol altına alınamadığı sonucuna ulaşılmıştır. Çalışmanın literatüre hem kapsadığı dönem hem de etkinliğin ölçümüne bir yaklaşım sunması bakımından katkı sağlaması beklenmektedir.
The increase in volatility of exchange rates and rapid change in the level of exchange rate with the transition to flexible exchange rate systems in parallel with the liberalization of capital movements between countries make it difficult to achieve the goals of ensuring price stability in emerging markets. Central banks intensively intervene in the foreign exchange market to prevent or slow down increases in the general price levels resulting from the change in the exchange rate. In emerging market economies, experiencing chronic external deficit problems, exchange rate interventions are mainly carried out to stop the trend of depreciation of the national currency, used as unsterilized instrument of monetary policy. Turkish Central Bank is also involved in direct purchase interventions to accumulate reserves, to stop exchange rate volatility and the upward trend in exchange rate. The effectiveness of the Central Bank's intervention in the foreign Exchange market is widely discussed in the literature. In this paper, the effectiveness of interventions carried out by Turkish Central Bank for foreign exchange market between 29.03.2001-17.12.2021 is measured by ARCH (Autoregressive Conditional Variance of Variance) Models and Event Study. The findings showed that the most suitable model was the E-GARCH model. Excluding limited and small rate success in direct purchase interventions, direct sell interventions are not effective in changing the level of exchange rate. It was concluded that the increase in the overall level of prices could not be controlled by exchange rate interventions. It is expected that the study will contribute to the literature both in terms of the period it covers and in terms of providing an approach to the measurement of effectiveness.

Açıklama

Finans Enstitüsü, Finans Ana Bilim Dalı, Finansal Ekonomi Bilim Dalı

Anahtar Kelimeler

Ekonomi, Economics

Kaynak

WoS Q Değeri

Scopus Q Değeri

Cilt

Sayı

Künye