Vadeli işlem sözleşmelerinin volatilite modelinde varyans faktörü olarak işlem miktarı ve döviz kuru: Bist30 endeks vadeli işlem sözleşmesi üzerine bir uygulama
Yükleniyor...
Dosyalar
Tarih
2020
Yazarlar
Dergi Başlığı
Dergi ISSN
Cilt Başlığı
Yayıncı
İstanbul Ticaret Üniversitesi
Erişim Hakkı
info:eu-repo/semantics/openAccess
Özet
ÖZET Finansal piyasalarda meydana gelen dalgalanmalar sonucunda oluşan riskler ile beraberinde yaşanan belirsizlik ortamı türev piyasaların gelişimini sağlamış ve işlem hacimlerinde artışlar yaşanmasının öncelikli unsuru olmuştur. Borsa İstanbul Vadeli İşlem ve Opsiyon Piyasasında en çok işlem gören sözleşmelerden biri olan BIST30 endeks vadeli işlem sözleşmesinin volatilite modelinde işlem miktarı ve ABD Dolar Kurunun varlığının araştırıldığı bu çalışma, 2012-2018 dönemini kapsamaktadır. 1618 günlük verinin analize dahil edildiği çalışmada Eviews 9 programı kullanılmıştır. Endeks vadeli işlem sözleşmesinin volatilitesi Genelleştirilmiş Otoregresif Koşullu Değişen Varyans modellerinden GARCH, EGARCH ve TARCH modelleri ile analiz edilmiştir. Elde edilen bulgular, BIST30 Endeks Vadeli İşlem sözleşmesinin volatilitesini GARCH modeli, ABD Dolar Kuru ile geliştirilmiş GARCH modeli, miktar ile geliştirilmiş TARCH modeli, EGARCH modeli ve miktar ile geliştirilmiş EGARCH modelinin anlamlı sonuçlar verdiği yönündedir. Anahtar Kelimeler: Volatilite, BIST30 Endeks Vadeli İşlem Sözleşmesi, Döviz Kuru, ARCH, GARCH, TARCH, EGARCH ABSTRACT The uncertainty associated with the risks arising from fluctuations in financial markets led to the development of derivative markets and became the primary factor in the increase of transaction volumes. This study in which explores the presence of the Transaction amount and the US Dollar Exchange Rate in the Volatility model of the BIST30 Index Futures Contract, one of the most traded contracts in the Borsa Istanbul Futures and Options Market, covers the 2012-2018 period. Eviews 9 program is used in the study where 1618 days of data were included in the analysis. The volatility of the index futures contract is analyzed by using GARCH, EGARCH and TARCH models which are Generalized Autoregressive Conditional Variance models. The findings show that the basic GARCH model explaining the volatility of the BIST30 Index Futures contract, the TARCH model developed with transaction amount, the GARCH model developed with the US Dollar Rate, the EGARCH model and the EGARCH model developed with transaction amount have got significant results. Keywords: Volatility, Exchange Rate, BIST30 Index Futures Contract, ARCH, GARCH, TARCH, EGARCH İÇİNDEKİLER Sayfa No ÖNSÖZ VE TEŞEKKÜR . ii ÖZET. iii ABSTRACT. iv TABLOLAR LİSTESİ. viii KISALTMALAR LİSTESİ. x GİRİŞ . 1 BİRİNCİ BÖLÜM. 3 VADELİ İŞLEM PİYASALARININ GELİŞİMİ. 3 1. 1. Dünya’da Vadeli İşlem Piyasalarının Gelişimi. 3 1. 2 Türkiye’de Vadeli İşlem Piyasalarının Gelişimi. 6 1. 3. Vadeli İşlem Piyasalarının Gelişme Nedenleri ve Önemi . 7 1. 4. Vadeli İşlem Piyasalarında İşlem Gören Sözleşmeler . 8 1. 4. 1. Forward Sözleşmeler. 8 1. 4. 2 Futures Sözleşmeleri . 12 1. 4. 3 Opsiyon Sözleşmeleri. 13 İKİNCİ BÖLÜM. 19 VADELİ İŞLEM PİYASALARININ ÖZELLİKLERİ VE VADELİ İŞLEM SÖZLEŞME TÜRLERİ . 19 2. 1 Vadeli İşlem Sözleşme Türleri. 19 2. 1. 1 Endeks Vadeli İşlem Sözleşmeleri . 19 2. 1. 1. 1 Endeks Vadeli İşlem Sözleşmelerinin Tarihsel Gelişimi . 21 2. 1. 1. 2 BIST30 Endeks Vadeli İşlem Sözleşmesi . 21 2. 1. 2. 3 BİST30 Endeks Vadeli İşlem Sözleşmelerinin Özellikleri. 22 2. 1. 2. Döviz Vadeli İşlem Sözleşmeleri Özellikleri. 23 2. 1. 2. 1 Döviz Vadeli İşlem Sözleşmeleri Tarihsel Gelişimi. 25 2. 1. 3 Faize Dayalı Vadeli İşlem Sözleşmelerinin Özellikleri . 26 2. 1. 3. 1. Faiz Future Sözleşmelerinin Tarihsel Gelişimi . 27 2. 1. 4. Emtiaya Dayalı Vadeli İşlem Sözleşmeleri. 27 2. 1. 4. 1. Emtiaya Dayalı Vadeli İşlem Sözleşmelerinin Tarihçesi . 28 2. 2 Vadeli İşlem Piyasalarının ve Vadeli İşlem Sözleşmelerinin Özellikleri . 29 2. 2. 1. Vadeli İşlem Piyasalarının Katılımcıları . 30 2. 2. 2. Vadeli İşlem Sözleşmelerine Konu Olan Dayanak Varlık. 30 2. 2. 3. Vadeli İşlem Piyasalarında İşlem Yapma Süreci . 31 2. 2. 4 Hesapların Güncellenmesi. 31 2. 2. 5 Takas Kurumu . 32 2. 2. 7. İşlem Hacmi ve Açık Pozisyon . 32 2. 2. 8. Vadeli İşlem Sözleşmelerinin Kapatılması . 33 2. 2. 9. Vadeli Piyasalarda Teminatlar . 33 2. 2. 9. 1. Başlangıç Teminatı . 34 2. 2. 9. 2. Sürdürme Teminatı . 34 2. 2. 9. 3. Teminat Tamamlama Çağrısı. 35 2. 3. Emir Yöntemleri. 35 2. 3. 1. Piyasa Emri (Market Order). 36 2. 3. 2. Limit Emir (Limit Order) . 36 2. 3. 3 Şartlı Emir . 36 2. 3. 4. Piyasadan Limite Emir Türü . 36 2. 4. Türev Ürünlerin Kullanım Amaçları. 37 2. 4. 1 Korunma (Hedging). 37 2. 4. 1. 1. Uzun Korunma (Long Hedge). 38 2. 4. 1. 2. Kısa Pozisyonlu Korunma İşlemi (Short Hedge) . 39 2. 4. 1. 3 İleriye Yönelik Korunma . 39 2. 4. 1. 4 Çapraz Riskten Korunma. 40 2. 4. 1. 5 Mikro/Makro Riskten Korunma . 40 2. 4. 1. 6 Bant/Yığın Riskten Korunma (Strip/Stack Hedge) . 40 2. 4. 1. 7. Riski Minimize Ederek Korunma/ Riskten Korunma Oranı . 41 2. 4. 2 Spekülasyon. 41 2. 4. 3. Arbitraj . 42 2. 5. Vadeli Fiyat Hesaplama Modelleri . 43 2. 5. 1 Endeks Vadeli İşlem Sözleşmelerinin Fiyatlandırılması. 46 2. 5. 2 Döviz Vadeli İşlem Sözleşmelerin Fiyatlandırılması. 47 2. 5. 3. Faiz Vadeli İşlem Sözleşmelerinin Fiyatlandırılması . 48 2. 5. 4 Emtiaya Dayalı Vadeli Sözleşmelerin Fiyatlandırılması . 49 ÜÇÜNCÜ BÖLÜM . 50 BIST30 ENDEKS VADELİ İŞLEM SÖZLEŞME FİYAT VOLATİLİTESİNİN MODELLENMESİ. 50 3. 1. Literatür. 50 3. 2 Koşullu Değişen Varyans Modelleri. 62 3. 2. 1 Otoregresif Koşullu Değişen Varyans (ARCH) Modeli . 62 3. 2. 2 Genelleştirilmiş Otoregresif Koşullu Değişen Varyans (GARCH) Modeli. 64 3. 2. 3 Üstel Genelleştirilmiş Otoregresif Koşullu Değişen Varyans (EGARCH) Modeli . 65 3. 2. 4. Eşik Değerli Otoregresif Koşullu Değişen Varyans (TARCH) Modeli. 66 3. 3. Yöntem. 66 3. 4. Veriler ve Ampirik Bulgular. 67 3. 5. Durağanlık Analizi. 69 3. 5. 1 . Augmented Dickey Fuller Birim Kök Testi . 69 3. 5. 2. Kwiatkowski-Phillps-Schmidt-Shin Birim Kök Testi. 71 3. 6. Koşullu Değişen Varyans Modellerinin Belirlenmesi . 72 3. 6. 1. BIST30 Endeks Vadeli İşlem Sözleşmesi Temel GARCH Modeli . 72 3. 6. 2. İşlem Miktarı ile Geliştirilmiş GARCH Modeli. 73 3. 6. 3. Amerikan Doları ile Geliştirilmiş GARCH Modeli . 74 3. 6. 4. BIST30 Endeks Vadeli İşlem Sözleşmesi TARCH Modeli. 75 3. 6. 5. İşlem Miktarı ile Geliştirilmiş TARCH Modeli . 76 3. 6. 7. Amerikan Dolar Kuru İle Geliştirilmiş TARCH Modeli . 77 3. 6. 8. BIST30 Endeks Vadeli İşlem Sözleşmesi EGARCH Modeli . 78 3. 6. 9. İşlem Miktarı ile geliştirilmiş EGARCH Modeli . 79 3. 6. 10. Amerikan Dolar Kuru ile geliştirilmiş EGARCH Modeli. 80 3. 7. Modellerin Karşılaştırması . 81 SONUÇ. 82 KAYNAKÇA . 85
Açıklama
Tez (Yüksek Lisans) -- İstanbul Ticaret Üniversitesi -- Kaynakça var.
