Alışveriş merkezleri dış mekânlarının kullanıcı davranışına etkisi
Küçük Resim Yok
Tarih
2019
Yazarlar
Dergi Başlığı
Dergi ISSN
Cilt Başlığı
Yayıncı
İstanbul Ticaret Üniversitesi
Erişim Hakkı
info:eu-repo/semantics/openAccess
Özet
Ülkemizde son yıllarda yapılan Alışveriş Merkezlerinin (AVM), geçmiş tipolojiler ve kent merkezi temalarından esinlenilerek dış mekânlar ile birlikte tasarlandığı dikkati çekmektedir. Araştırmanın amacı, kamusal toplanma alanı ve sosyal aktivite merkezi olarak da işlevlendirilen AVM dış mekânlarının farklı sosyal statülerdeki kullanıcı gruplarının tercihine ve mekânsal konfigürasyonun davranışa etkisini incelemektir. İşlevlendirilmiş dış mekânlar, fiziksel çevresi, manzarası, mimarisi, doğal aydınlatma ve iklimlendirme koşullarıyla iç mekânların tüketimi arttırmaya yönelik kurgulanmış, zamandan ve mekândan soyutlayan yapay ortamına alternatif oluşturmaktadır. Kullanıcılar AVM'leri, alışveriş eyleminin yanı sıra, yeme-içme, gezme-dolaşma, eğlence, sosyalleşme ve rekreatif olarak da kullanmak istemektedir. Bu nedenle tezin kuramsal çerçevesi dış mekân, insan-çevre etkileşimi, mekânsal algı ve mekânsal dizim kavramları ile oluşturulmuştur. İstanbul'da karşılaştırmalı alan çalışmasını oluşturan farklı ekonomik alım güçlerine yönelik tasarlanmış AVM'ler, tarihteki alışveriş yapılarına benzerlik göstermektedir. Emaar Square hanlardan, Hilltown agoralardan ve Vialand arastalardan esinlenmiştir. Araştırmada gözlem, anket ve mekânsal dizim yöntemleri kullanılmıştır. Gözlem verileriyle oluşturulan anket soruları, rastgele seçilmiş 180 kullanıcıya yöneltilmiştir. Mekânsal dizim yöntemi ile AVM'lerin dış mekânları ile ilişkisi bulunan kat planlarında bütünleşme, derinlik, eşgörüş alanı ve çevresi analizleri uygulanmıştır. Alan çalışması sonuçlarına göre, dış mekânların kullanıcıların vakit geçirecekleri çeşitli işlevler ve seçenekler sunması, iç mekânlardan bağımsız giriş-çıkışlarla kullanıcılarına farklı bir bakış açısı sağlaması tercihleri olumlu etkilemektedir. Dış mekânlarda AVM genel kullanıcı gruplarıyla uyumluluk göstermeyen marka değeri yüksek mağazaların bulunması, mekânsal organizasyonun iyi kurgulanmaması ve kötü hava koşulları ise kullanıcı tercihini olumsuz etkilemektedir.
In recent years shopping malls are designed with exterior spaces and inspired by the city centres and past typologies that also function as public assembly areas and social activity centres. The aim of this research is to analyse the influences of exterior spaces and spatial configuration on user behaviour. Exterior spaces with their functions, sights, architectural design, natural lighting and climatization conditions offer alternatives to the artificial environment of interior spaces, designed to increase the consumption by isolating users from time and space. Consumers use shopping malls for recreational purposes, as well as for shopping, entertainment, socialization, and leisure activities. Therefore the theoretical framework of the thesis is formed by the concepts of exterior space, human-environment interaction, spatial perception and space syntax. The variables affecting the user behaviour and preferences are the physical and syntactic features of the space and the socio-cultural and perceptual characteristics of the users. The shopping malls that compose the comparative case study in Istanbul resemble similarity to the shopping structures in history; Emaar Square is inspired by khans, Hilltown by agoras, and Vialand by arastas. In the research, observation, questionnaire and space syntax methods were used. Observation data composed the survey questionnaire which was applied to 180 randomly selected users. With the space syntax method, integration, depth, isovist area and isovist perimeter analyses were applied in the floor plans that are connected to the exterior spaces. Results show that if exterior spaces have a variety of functions and options for the users to spend their time, and provide different perspectives with their independent entrances and exits, they affect positively on the preferences. Contrarily, existence of high-end stores in exterior spaces that are not congruent with the shopping mall's general user's status, the poor spatial configuration and bad weather conditions negatively affect the preferences.
In recent years shopping malls are designed with exterior spaces and inspired by the city centres and past typologies that also function as public assembly areas and social activity centres. The aim of this research is to analyse the influences of exterior spaces and spatial configuration on user behaviour. Exterior spaces with their functions, sights, architectural design, natural lighting and climatization conditions offer alternatives to the artificial environment of interior spaces, designed to increase the consumption by isolating users from time and space. Consumers use shopping malls for recreational purposes, as well as for shopping, entertainment, socialization, and leisure activities. Therefore the theoretical framework of the thesis is formed by the concepts of exterior space, human-environment interaction, spatial perception and space syntax. The variables affecting the user behaviour and preferences are the physical and syntactic features of the space and the socio-cultural and perceptual characteristics of the users. The shopping malls that compose the comparative case study in Istanbul resemble similarity to the shopping structures in history; Emaar Square is inspired by khans, Hilltown by agoras, and Vialand by arastas. In the research, observation, questionnaire and space syntax methods were used. Observation data composed the survey questionnaire which was applied to 180 randomly selected users. With the space syntax method, integration, depth, isovist area and isovist perimeter analyses were applied in the floor plans that are connected to the exterior spaces. Results show that if exterior spaces have a variety of functions and options for the users to spend their time, and provide different perspectives with their independent entrances and exits, they affect positively on the preferences. Contrarily, existence of high-end stores in exterior spaces that are not congruent with the shopping mall's general user's status, the poor spatial configuration and bad weather conditions negatively affect the preferences.
Açıklama
Fen Bilimleri Enstitüsü, İç Mimarlık Ana Bilim Dalı
Anahtar Kelimeler
Mimarlık, Architecture
