Jeotermal sondaj alanlarında iş sağlığı ve güvenliği performansının çok kriterli karar verme yöntemleri ile ölçülmesi
Küçük Resim Yok
Tarih
2023
Yazarlar
Dergi Başlığı
Dergi ISSN
Cilt Başlığı
Yayıncı
İstanbul Ticaret Üniversitesi
Erişim Hakkı
info:eu-repo/semantics/openAccess
Özet
Ülkelerin kalkınma, refah ve gelişimlerinin sağlanması ve sürdürülmesi için gerekli olan enerji kaynakları, aynı zamanda atmosfere saldıkları karbon emisyonu, kimyasal ve biyolojik atıklar nedeniyle iklimi dahi değiştirebilecek çevresel kirlenmelere neden olmaktadır. Bu nedenle ülkeler yenilenebilir çevreci enerji kaynaklarına yönelmişlerdir. Bu çalışmada, yenilenebilir enerji kaynaklarından olan jeotermal enerji sahalarında yapılan çalışmalardaki İş Sağlığı ve Güvenliği (İSG) faktörleri çok kriterli kara verme yöntemleri kullanılarak İSG performans modeli oluşturulmuştur. Literatür taramasında Çok Kriterli Karar Verme (ÇKKV)yöntemleri kullanarak jeotermal enerji alanlarında İSG performansı yapan çalışmaya rastlanmamıştır. Jeotermal enerji sahalarındaki çalışmaların İSG performans indeksi ölçümü için iki aşamalı bir model önerisinde bulunulmuştur. İlk aşamasında literatür taraması, jeotermal enerji sahasında yapılmış risk analizi değerlendirme kriterleri, jeofizik mühendisleri ve İSG uzmanları ile yapılan incelemeler ve görüşmeler sonucunda performans indeksi ölçüm kriterleri belirlenmiştir. 7 ana kriter (Çalışanlardan kaynaklanan hatalar, kayıt eksikliği sebepli hatalar, geçmiş iş kazaları, yönetim kaynaklı eksikler, ekipman sebepli hatalar, toplu koruma önlemleri eksikleri, çevre koşulları) ve 47 alt kriter belirlenmiştir. Analitik Hiyerarşi Proses yöntemi (AHP) kullanılarak, ana kriterler ve alt kriterlerin ağırlıkları ve önem değerleri tespit edilmiştir. 2.aşamada, üç jeotermal kuyuda Promethee yöntemi kullanılarak, maruziyet oranları elde edildi ve performans ölçümü yapılmış oldu. Bu çalışma, jeotermal kuyu sahalarındaki İSG performansının ölçümü için yeni performans modeli geliştiren ilk çalışma olması açısından önemlidir. Jeotermal enerji üretim alanlarının İSG performansı açısından eksik noktalarının belirlenmesini sağlayarak, yöneticilere ve İSG profesyonellerine performans geliştirmeyi sağlayacak bir araç olması umulmaktadır.
The energy sources required for the development, prosperity and development of the countries also cause environmental contamination that can change the climate even due to the chemical and biological wastes they released into the atmosphere. For this reason, countries have turned to renewable environmental energy sources. In this study, OHS performance model was created by using multi -criteria black -giving methods in the work of geothermal energy fields which are one of the renewable energy sources. In the literature screening, there was no OHS performance in geothermal energy fields by using multi -criteria decision -making methods. A two -stage model was proposed for OHS Performance Index of the studies in geothermal energy fields. In the first stage, literature screening, risk analysis evaluation criteria in the geothermal energy field, geophysical engineers and OHS experts and performance index criteria were determined as a result of investigations and interviews. 7 main criteria (errors arising from employees, errors due to lack of registration, past work accidents, management -based deficiencies, equipment -reasons for errors, collective protection measures, environmental conditions) and 47 sub -criteria were determined. Analytical hierarchy process method (AHP) using the main criteria and the weights and importance of sub -criteria were determined. In the 2nd stage, exposure rates were obtained using the Promethee method in three geothermal wells and performance measurement was made. This study is important to be the first work that develops a new performance model for the measurement of OHS performance in geothermal well constructions. It is hoped that the geothermal energy production areas will be determined by the determination of the missing points in terms of OHS performance and that they will be a tool that will enable managers and OHS professionals to improve performance.
The energy sources required for the development, prosperity and development of the countries also cause environmental contamination that can change the climate even due to the chemical and biological wastes they released into the atmosphere. For this reason, countries have turned to renewable environmental energy sources. In this study, OHS performance model was created by using multi -criteria black -giving methods in the work of geothermal energy fields which are one of the renewable energy sources. In the literature screening, there was no OHS performance in geothermal energy fields by using multi -criteria decision -making methods. A two -stage model was proposed for OHS Performance Index of the studies in geothermal energy fields. In the first stage, literature screening, risk analysis evaluation criteria in the geothermal energy field, geophysical engineers and OHS experts and performance index criteria were determined as a result of investigations and interviews. 7 main criteria (errors arising from employees, errors due to lack of registration, past work accidents, management -based deficiencies, equipment -reasons for errors, collective protection measures, environmental conditions) and 47 sub -criteria were determined. Analytical hierarchy process method (AHP) using the main criteria and the weights and importance of sub -criteria were determined. In the 2nd stage, exposure rates were obtained using the Promethee method in three geothermal wells and performance measurement was made. This study is important to be the first work that develops a new performance model for the measurement of OHS performance in geothermal well constructions. It is hoped that the geothermal energy production areas will be determined by the determination of the missing points in terms of OHS performance and that they will be a tool that will enable managers and OHS professionals to improve performance.
Açıklama
Fen Bilimleri Enstitüsü, İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği Ana Bilim Dalı, İş Sağlığı ve Güvenliği Bilim Dalı
Anahtar Kelimeler
Enerji, Energy, Maden Mühendisliği ve Madencilik
