Kömürlü termik santrallerde meydana gelen kazalar için insan güvenilirlik değerlendirmesi yöntemi üzerine kavramsal bir model ve uygulaması
Küçük Resim Yok
Tarih
2023
Yazarlar
Dergi Başlığı
Dergi ISSN
Cilt Başlığı
Yayıncı
İstanbul Ticaret Üniversitesi
Erişim Hakkı
info:eu-repo/semantics/openAccess
Özet
Türkiye de kömürlü termik santrallerin elektrik üretiminde oldukça büyük öneme sahip olması sebebiyle, bu çalışmada kömürlü termik santrallerde meydana gelen kazalarda insan faktörünün nedenleri araştırılmış ve ardından insan hatalarından kaynaklanan kazaları azaltmak için Klasik HEART yöntemi üzerine kavramsal model sunulmuştur. Klasik HEART yöntemi ile insan hatası olasılığının belirlenmesinde, uzmanların kendi kararlarını etkileyen bireysel özellikleri nedeniyle APOA değerini güvenli ve doğru bir şekilde elde etmek için HEART-Fuzzy AHP yöntemi kullanılmıştır. Klasik HEART yöntemindeki hata üreten koşulların (EPC) kömürlü termik santrallere özgü olarak türetilebilmesi için kaza nedensellik yöntemleri olarak bilinen kullanılabilirlik, geçerlilik ve güvenilirlik gibi ölçütler göz önüne alınarak HFACS ve 24 Model birlikte kullanılmıştır. Türetilen EPC'lerin doğrulanması işleminde ise yeni bir yöntem olmasına rağmen, birçok sorunu çözmek için kullanılan SWARA yöntemi seçilmiştir. Uygulama aşamasında ise kömürlü termik santralde kritik işlemlerden biri olan kazanda boru patlağının giderilmesi işleminde istenmeyen bir durum yaşanmış ve sistemin aylarca devre dışı kalmasına neden olmuş bir kaza, örnek vaka çalışması olarak incelenmiştir. Kaza analizinde insan hatası olasılığı ve insan güvenilirlik değeri hesaplanmıştır. Hesaplama sonucunda performans değerinin oldukça düşük olması ve HEP değerinin yüksek olması nedeniyle nihai HEP değerinin istenen seviyeye gelmesi için iyileştirme işlemi gerçekleştirilmiştir. Bu kavramsal model tüm kömürlü termik santral proseslerine güvenle uygulanabilen ve insan hatasını en aza indirmek için pratik katkılar sağlayan bir yöntemdir.
Coal fired thermal power plants are crucial in the production of electricity in Turkey. In this study, the causes of the human factor were investigated in accidents involving coal fired thermal power plants, and then the HEART conceptual model was introduced to reduce accidents caused by human error. The APOA calculation in HEART method is difficult because of the individual characteristics of experts that influence their own decisions. Therefore, the Heart-fuzzy AHP method was used to calculate the APOA value safely and accurately in the study. HFACS-24 Model is used to obtain EPCs specific to coal fired thermal power plants. Although there is a new method for validating derived EPC's, the SWARA method used to solve many problems has been selected. For the case study, an accident was selected in coal fired thermal power plants. The boiler tube failure process is one of the critical actions of the coal thermal plant. There was an unintended situation in this process and the system was disabled for months. This accident has been examined as a case study. The value of HEP and human reliability was calculated in accident analysis. Improvement has been carried out to ensure that the final HEP value is at the desired level, due to a very low performance value and high value of HEP. This conceptual model can be safely applied to all coal fired thermal power plant processes and provides practical contributions to minimize human error.
Coal fired thermal power plants are crucial in the production of electricity in Turkey. In this study, the causes of the human factor were investigated in accidents involving coal fired thermal power plants, and then the HEART conceptual model was introduced to reduce accidents caused by human error. The APOA calculation in HEART method is difficult because of the individual characteristics of experts that influence their own decisions. Therefore, the Heart-fuzzy AHP method was used to calculate the APOA value safely and accurately in the study. HFACS-24 Model is used to obtain EPCs specific to coal fired thermal power plants. Although there is a new method for validating derived EPC's, the SWARA method used to solve many problems has been selected. For the case study, an accident was selected in coal fired thermal power plants. The boiler tube failure process is one of the critical actions of the coal thermal plant. There was an unintended situation in this process and the system was disabled for months. This accident has been examined as a case study. The value of HEP and human reliability was calculated in accident analysis. Improvement has been carried out to ensure that the final HEP value is at the desired level, due to a very low performance value and high value of HEP. This conceptual model can be safely applied to all coal fired thermal power plant processes and provides practical contributions to minimize human error.
Açıklama
Fen Bilimleri Enstitüsü, İş Sağlığı ve Güvenliği Ana Bilim Dalı
Anahtar Kelimeler
Enerji, Energy, Kazalar
