Yap-işlet-devret inşaatlarda vergi ve muhasebe uygulamaları
dc.contributor.advisor | Erdem, Başak Erdem | |
dc.contributor.author | Sözgün, Orhan | |
dc.date.accessioned | 2020-07-22T17:38:31Z | |
dc.date.available | 2020-07-22T17:38:31Z | |
dc.date.issued | 2019 | en_US |
dc.department | Enstitüler, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Muhasebe ve Denetim Ana Bilim Dalı | en_US |
dc.description | Tez (Yüksek Lisans) -- İstanbul Ticaret Üniversitesi Kaynakça var. | en_US |
dc.description.abstract | Bu çalışmada Yap-İşlet-Devret (YİD) inşaatlarda karşılaşılan vergi ve muhasebe uygulamalarında karşılan sorunların incelenmesi amaçlanmıştır. YİD modeli, finans, hukuk, muhasebe, vergi gibi birçok unsuru barındırmasına rağmen bu çalışmada vergi ve muhasebe hususunda yaşanan sorunlara değinilmiştir. YİD modeli ile devlet tarafından finanse edilip yapılması gereken yatırımlar ve hizmetler devlet tarafından verilen imtiyazla özel sektör tarafından yapılıp belli bir süre işletildikten sonra devlete devredilir. YİD modeli uygulanırken kamu ve özel sektör arasında imtiyazlı sözleşmeler yapılmaktadır. Bu model ile devlet finansman kaynağı kullanmada kamu yatırımlarını gerçekleştirmiş olmaktadır. Buda devleti hem finansal açıdan rahatlatmakta hem de gerekli alt yapı yatırımlarının yapılmasını sağlamaktadır. Aynı zamanda YİD modelini özel sektör işletmeleri de uygulamış ve vergisel açıdan yükümlüklerini almış oldukları özelgelerle yerine getirmişlerdir. YİD modeli gerek vergi mevzuatı açısından gerekse muhasebe uygulamaları açısından özel bilgi ve tecrübe isteyen bir sektördür. Gelir ve kurumlar vergisi kanunlarında inşaat muhasebesinde özel düzenlemeler yapılmasına rağmen YİD modeli için ayrı bir vergi düzenlemesi yapılmamıştır. Katma Değer Vergisi yönünden ise bazı düzenlemeler yapılmasına rağmen yapılan düzenlemeler yeterli olmamıştır. YİD modelini uygulayan firmalar ise vergisel yükümlülüklerini ve uygulamalarını aldıkları özelgelere göre yerine getirmişlerdir. Son olarak yatırımı gerçekleştirecek olan özel sektör işletmesinin vergi ve muhasebe uygulamaları konusunda dikkatli olmaları gerekmektedir. Çünkü yapılacak hataların vergisel açıdan cezai yaptırımları olabileceği gibi muhasebesel hatalar ise mali tablo kullanıcılarının yanlış karar almalarına neden olacağı açıktır. | en_US |
dc.description.abstract | In this study, it is aimed to investigate the problems faced in tax and accounting applications in Build - Operate - Transfer (BOT) constructions. Although the BOT model includes many elements such as finance, law, accounting and taxation, this study deals with the problems in taxation and accounting. The investments and services to be financed by the state with the BOT model are made by the private sector with the privilege granted by the state and transferred to the state after being operated for a certain period of time. In the implementation of the BOT model, privileged contracts are concluded between the public and private sectors. With this model, the state realizes public investments in using financing sources. This makes the state both financially comfortable and provides the necessary infrastructure investments. The BOT model is a sector that requires specific knowledge and experience both in terms of tax legislation and accounting practices. There are many different aspects from other sectors. Although special regulations have been made in the construction accounting in income and corporate tax laws, no separate tax regulation has been made for the BOT model. Although some regulations were made in terms of Value Added Tax, the regulations were not sufficient. The firms that apply the BOT model have fulfilled their tax obligations and practices according to the specifications they have received. Finally, the private sector enterprise which will make the investment should be careful about tax and accounting applications. It is obvious that mistakes made may have criminal penalties in terms of taxation and accounting errors will cause users of financial statements to make wrong decisions. | en_US |
dc.description.tableofcontents | İÇİNDEKİLER ÖZET ... iii ABSTRACT ... iv İÇİNDEKİLER ... v TABLOLAR LİSTESİ ... viii ŞEKİLLER LİSTESİ ... ix KISALTMALAR ... x GİRİŞ ... 1 1. YAP-İŞLET-DEVRET (YİD) MODELİ ... 3 1.1. YİD Modelinin Tanımı ... 3 1.2. YİD Modelinin Tarihsel Gelişimi ... 4 1.3. YİD Modelinin Özellikleri ... 8 1.4. Devletleri YİD Modeline Yönlendiren Nedenler ... 8 1.5. YİD Modelinin Olumlu Yönleri ... 10 1.6. YİD Modelinin Olumsuz Yönleri ... 11 1.7. YİD Modelinde Yer Alan Riskler ... 12 1.7.1. Finansman Sağlanmasında Yer Alan Riskler ... 12 1.7.2. Ekonomik Açıdan Ortaya Çıkabilecek Riskler ... 13 1.7.3. Politik Açıdan Karşılaşılabilecek Riskler ... 13 1.7.4. Teknik Açıdan Ortaya Çıkabilecek Riskler ... 13 1.7.5. Girdap/Tayfun Olması Riski ... 14 1.7.6. Deneyimsizlik Riski ... 14 1.7.7. Uzun ve Karmaşık Bir Süreç İçermesi Riski ... 14 1.8. YİD Modeli ve YİD Modeline Benzer Sözleşme Türleri ... 14 1.8.1. Hizmet Sunulması Şeklinde Yapılan Sözleşmeler ... 15 1.8.2. Yönetimin Özel Sektörde Olması Şeklinde Yapılan Sözleşmeler ... 15 1.8.3. Kiralama Şeklinde Sözleşmeler ... 16 1.8.4. İmtiyaz Sağlanması Şeklinde Sözleşmeler ... 16 1.8.5. YİD Sözleşmeleri ... 17 1.9. YİD Modelinin Türkiye’de İşleyişi ... 18 1.9.1. YİD Modelinin Hazırlık Aşaması ... 20 1.9.2. YİD Modelinin İhale Aşaması ... 21 1.9.3. YİD Modelinin Uygulama Aşaması ... 21 1.9.4. YİD Modelinin Yapım Aşaması ... 22 1.9.5. YİD Modelinin İşletme Aşaması ... 22 1.9.6. YİD Modelinin Devir Aşaması ... 22 1.9.7. YİD Sözleşme Kapsamında Uyulacak Hususlar ... 22 1.10. YİD Modelinde Uygulanan Yöntemler ... 24 1.10.1. YİD Modelinde Net Bugünkü Değer Yöntemi ... 24 1.10.2. YİD Modelinde İç Kârlılık Oranı Yöntemi ... 24 1.10.3. YİD Modelinde Fayda-Maliyet Oranı Yöntemi ... 25 1.10.4. YİD Modelinde Puanlama Yöntemi ... 25 2. YİD MODELİNDE VERGİ UYGULAMALARI ... 26 2.1. YİD Modelinin Kamu-Özel Sektör Ortaklığında Vergi Uygulamaları ... 26 2.1.1. YİD Modeli Kapsamında İmtiyaz Alan Şirketin Anonim Şirket Olması Zorunluluğu ... 27 2.1.2. YİD Modelinde Yer Alan Anonim Şirketin Vergi Mükellefiyeti ... 27 2.1.3. YİD Modelinde Yer Alan Anonim Şirketin Vergi Usul Kanunu’na Göre İncelenmesi ... 28 2.1.4. YİD Modelinde Yatırımı Gerçekleştirecek Olan Anonim Şirketin Kurumlar Vergisi Kanunu’na Göre İncelenmesi ... 31 2.1.5. YİD Modelinde Yer Alan Anonim Şirketin Katma Değer Vergisi Kanunu Karşısındaki Durumu ... 33 2.1.6. YİD Modeli Kapsamındaki Sözleşmelerde Damga Vergisi Uygulaması 39 2.1.7. YİD Modelinde Emlak Vergisi Uygulamaları ... 39 2.1.8. Serbest Bölgelerde Gerçekleştirilen YİD Yatırımlarının Vergilendirilmesinde Karşılaşılan Sorunlar ... 40 2.2. YİD Modelinin Özel Sektörün Kendi Arasında Uygulanmasında Vergi Uygulamaları ... 41 2.2.1. YİD Modelini Uygulayan Özel Sektör İşletmelerinin Vergi Usul Kanunu’na Göre İncelenmesi ... 41 2.2.2. YİD Modelinde Gelir Vergisi Yönünden Karşılaşılan Sorunlar ... 42 2.2.3. YİD Modelinde Gelir ve Kurumlar Vergisi Yönünden Karşılaşılan Sorunlar ... 44 2.2.4. YİD Modelinde KDV Yönünden Karşılaşılan Sorunlar ... 45 2.2.4. YİD Modelini Kendi Arasında Uygulayan Özel Sektör İşletmelerin Yaptıkları Sözleşmelerde Damga Vergisi Uygulaması ... 46 3. YİD MODELİNDE MUHASEBE UYGULAMALARI ... 47 3.1. YİD Modelinin Türkiye Finansal Raporlama Standartlarına Göre Değerlendirilmesi ... 47 3.1.1. TFRS Yorum 12 İmtiyazlı Hizmet Anlaşmaları ... 47 3.1.2. TFRS 16 Kiralamalar Standardı ... 55 3.1.3. TMS 16 Maddi Duran Varlıklar Standardı ... 57 3.1.4. TFRS 15 Müşteri Sözleşmelerinden Hasılat ... 58 3.1.5. TMS 23 Borçlanma Maliyetleri ... 58 3.1.6. TFRS 1 Türkiye Finansal Raporlama Standartlarının İlk Uygulanışı ... 60 3.2. YİD Modelinin Mali Tablolarda Raporlanması ... 61 3.2.1. YİD Modelinin İşletmelerde Bilanço Hesaplarında Gösterilmesi ... 61 3.2.2. YİD Modelini Uygulayan İşletmelerde Gelir Tablosunda Gösterilmesi . 62 3.2.3. YİD Modelinin Türkiye Finansal Raporlama Standartlarına Göre Raporlanması ... 62 3.2.4. YİD Modelinin Yeni Tek Düzen Hesap Planı Taslağına Göre Raporlanması ... 63 3.3. YİD Modelini Kendi Arasında Uygulayan Özel Sektör İşletmelerinin Muhasebe Uygulamalarında Karşılaşılan Sorunlar ... 64 4. YİD MODELİYLE İLGİLİ ÖRNEK UYGULAMA ... 67 4.1. YİD Modelinde Kamu-Özel Sektör Ortaklığında Muhasebe Uygulamaları ... 67 4.2. YİD Modelinin Özel Sektör Tarafından Uygulanmasında Muhasebe Uygulamaları ... 75 SONUÇ ... 83 KAYNAKÇA ... 85 | en_US |
dc.identifier.endpage | 91 | en_US |
dc.identifier.startpage | 1 | en_US |
dc.identifier.uri | http://katalog.ticaret.edu.tr/e-kaynak/tez/82307.pdf | |
dc.identifier.uri | https://hdl.handle.net/11467/3355 | |
dc.identifier.yoktezid | 604557 | en_US |
dc.language.iso | tr | en_US |
dc.publisher | İstanbul Ticaret Üniversitesi | en_US |
dc.relation.publicationcategory | Tez | en_US |
dc.rights | info:eu-repo/semantics/openAccess | en_US |
dc.subject | YİD Modeli | en_US |
dc.subject | YİD Modelinde Vergisel ve Muhasebesel Sorunlar | en_US |
dc.subject | YİD Modeli Uygulamaları | en_US |
dc.subject | BOT Model | en_US |
dc.subject | Tax and Accounting Problems in BOT Model | en_US |
dc.subject | BOT Model Applications | en_US |
dc.subject | Yapı endüstrisi_Muhasebe | en_US |
dc.subject | Yapı endüstrisi_Maliye | en_US |
dc.subject | Construction industry_Accounting | en_US |
dc.subject | Construction industry_Finance | en_US |
dc.subject.lcc | HF 5686.B7/S69 | en_US |
dc.title | Yap-işlet-devret inşaatlarda vergi ve muhasebe uygulamaları | en_US |
dc.type | Master Thesis | en_US |
Dosyalar
Orijinal paket
1 - 1 / 1