Otizmli ve down sendromlu çocuğu olan ailelerde sosyal destek algısı ve aile işlevselliğinin psikolojik iyi oluş üzerindeki etkisi
Yükleniyor...
Dosyalar
Tarih
2021
Yazarlar
Dergi Başlığı
Dergi ISSN
Cilt Başlığı
Yayıncı
İstanbul Ticaret Üniversitesi
Erişim Hakkı
info:eu-repo/semantics/openAccess
Özet
ÖZET Bu araştırmada otizmli ve Down Sendromlu çocuğu olan anne ve babaların algıladıkları sosyal desteğin ve aile işlevselliğinin psikolojik iyi oluş düzeyleri üzerinde anlamlı bir etki oluşturup oluşturmadığı incelenmiştir. Çalışmada Türkiye genelinde yaşayan otizmli ve Down Sendromlu çocuğu olan ailelere ulaşılmıştır. Pandemi koşulları nedeniyle anketlerin 152 tanesi ana babaların gönüllü katılımı ile online olarak doldurulmuştur. 14 tanesi ise İstanbul?da faaliyet gösteren bir özel eğitim merkezinde eğitim gören otizm ve Down Sendromu tanılı çocuğun ana babalarına elden form verilerek toplanmış, toplamda 166 anne ve babaya ulaşılmıştır. Veriler toplanırken aynı ailede yaşayan ana babaların olması şartı aranmamıştır. Verilerin toplanmasında Kişisel Bilgi Formu, Evli Kadınlar ve Erkekler İçin Psikolojik iyi Oluş Ölçeği, Yenilenmiş Anne Baba Destek Ölçeği ve Aile Değerlendirme Ölçeği kullanılmıştır. Veriler Bağımsız Örneklem t-Testi, ANOVA, Ki-Kare Bağımsızlık Testi, Pearson Korelasyon Analizi ve Regresyon Analizi kullanılarak analiz edilmiştir. Araştırma sonucunda, otizm ve Down Sendromu tanılı çocuğu olan ailelerin algıladıkları sosyal destek düzeyi ve aile işlevselliği arttıkça psikolojik iyi oluş düzeylerinin de arttığı bulunmuştur. Ayrıca annelerin psikolojik iyi oluş düzeylerinin babalara göre daha düşük olduğu; Down Sendromu tanılı çocuğu olan ana babaların algıladıkları sosyal desteğin, otizm tanılı çocuğu olan ana babalara oranla daha yüksek olduğu belirlenmiştir. Anahtar Kelimeler: Otizm Spektrum Bozukluğu, Down Sendromu, Algılanan Sosyal Destek, Aile İşlevselliği, Psikolojik İyi Oluş ABSTRACT In this study, it was investigated whether the perceived social support and family functionality of mothers and fathers with children with autism or Down Syndrome have a significant effect on their psychological well-being. In the study, families with children with autism and Down Syndrome living in Turkey were reached. Due to the pandemic conditions, 152 of the questionnaires were filled online with the voluntary participation of parents. 14 of which were given forms to the parents of the child diagnosed with autism and Down Syndrome, who were educated in a special education center operating in Istanbul, a total of 166 parents were reached. While collecting the data, the condition of having parents living in the same family was not sought. Personal Information Form, Psychological Well-Being Scale for Married Women and Men, Revised-Parental Social Support Scale and Family Assessment Scale were used to collect data. Data were analyzed using Independent Sample t-Test, ANOVA, Ki- Kare Test, Pearson Correlation Analysis and Regression Analysis. It has been shown that the level of psychological well-being increases as the perceived social support level and family functionality of the families of children with autism and Down Syndrome increase. In addition, it is found out that mothers tend to have lower level of psychological well-being than fathers; It was determined that the perceived social support level of the parents whose child was diagnosed with Down Syndrome was higher than that of the parents whose child was diagnosed with autism. Keywords: Autism Spectrum Disorder, Down Syndrome, Perceived Social Support, Family Functioning, Psychological Well-being İÇİNDEKİLER ETİK KURALLARA UYGUNLUK . ii ÖNSÖZ. iii ÖZET. iv ABSTRACT. v İÇİNDEKİLER. vi TABLOLAR LİSTESİ. ix KISALTMALAR LİSTESİ. xiv BÖLÜM 1 . 1 1. GİRİŞ . 1 1. 1. Araştırmanın Amacı. 4 1. 2. Araştırmanın Önemi. 6 1. 3. Sayıltılar. 6 1. 4. Araştırmanın Sınırlılıkları. 6 BÖLÜM 2 . 7 2. İLGİLİ LİTERATÜR. 7 2. 1. OTİZM SPEKTRUM BOZUKLUĞU . 7 2. 2. DOWN SENDROMU. 10 2. 3. PSiKOLOJİK İYİ OLUŞ . 12 2. 3. 1. Çok Boyutlu Psikolojik İyi Oluş Modeli. 13 2. 3. 2. Psikolojik İyi Oluş ile İlgili Yapılan Çalışmalar. 15 2. 4. SOSYAL DESTEK. 16 2. 4. 1. Sosyal Destek ile İlgili Yapılan Çalışmalar . 18 2. 5. AİLE İŞLEVSELLİĞİ. 21 2. 5. 1. Aile İşlevselliği ile İlgili Yapılan Çalışmalar. 26 2. 5. 2. Psikolojik İyi Oluş, Algılanan Sosyal Destek ve Aile İşlevselliğinin Birlikte Ele Alındığı Çalışmalar . 28 BÖLÜM 3 . 30 3. YÖNTEM. 30 3. 1. Araştırmanın Modeli . 30 3. 2. Araştırmanın Evreni ve Örneklemi . 30 3. 3. Verilerin Toplanması ve Veri Toplama Araçları . 33 3. 3. 1. Demografik Bilgi Formu. 33 3. 3. 2. Evli Kadınlar ve Erkekler İçin Psikolojik İyi Oluş Ölçeği. 34 3. 3. 3. Yenilenmiş Anne Baba Sosyal Destek Ölçeği (YASDÖ). 34 3. 3. 4. Aile Değerlendirme Ölçeği (ADÖ). 35 3. 4. Veri Analizi. 35 BÖLÜM 4 . 37 4. BULGULAR. 37 4. 1. Demografik Özelliklere ?li?kin Bulgular. 37 4. 2. Ana Babalarda Algılanan Sosyal Desteğin ve Aile İşlevselliğinin Psikolojik İyi Oluş Üzerindeki Etkisi. 40 4. 3. Ailelerin Psikolojik İyi Oluş, Algılanan Sosyal Destek ve Aile İşlevselliği Düzeylerinin Ana Baba Cinsiyetine Göre Farklılaşması . 41 4. 4. Ailelerin Psikolojik İyi Oluş, Algıladıkları Sosyal Destek ve Aile İşlevselliği Düzeylerinin Çocuğun Engel Türüne Göre Farklılaşması . 43 4. 5. Psikolojik İyi Oluş, Algılanan Sosyal Destek ve Aile İşlevselliğinin Demografik Özelliklerle İlişkisi . 45 4. 6. Otizmli ve Down Sendromlu Çocuğu Olan Ailelerin Psikolojik İyi Oluş Düzeylerinin Demografik Değişkenlere Göre Farklılaşması. 47 4. 7. Otizmli ve Down Sendromlu Çocuğu Olan Ailelerin Algıladıkları Sosyal Destek Düzeylerinin Demografik Değişkenler Açısından İncelenmesi. 58 4. 8. Otizmli ve Down Sendromlu Çocuğu Olan Anne ve Babaların Aile İşlevselliği Düzeylerinin Demografik Değişkenlere Göre Farklılaşması . 69 BÖLÜM 5 . 86 5. TARTIŞMA VE SONUÇ. 86 BÖLÜM 6 . 98 6. ÖNERİLER. 98 KAYNAKÇA. 100 EKLER. 125 EK-1: DEMOGRAFİK BİLGİ FORMU. 125 EK-2: AİLE DEĞERLENDİRME ÖLÇEĞİ (ADÖ). 127 EK-3: YENİLENMİŞ ANNE BABA SOSYAL DESTEK ÖLÇEĞİ (YASDÖ) . 133 EK-4: EVLİ KADINLAR VE ERKEKLER İÇİN PSİKOLOJİK İYİ OLUŞ ÖLÇEĞİ (PİOÖ). 136
Açıklama
Tez (Yüksek Lisans) -- İstanbul Ticaret Üniversitesi -- Kaynakça var.
