FEF, Sosyoloji Bölümü Koleksiyonu
Permanent URI for this collection
Recent Submissions
Item Erken Cumhuriyet döneminde sosyolojik kavramların ve siyasi pozisyonların dönüşümü bağlamında Halkevleri(2014) Fındıklı, Erhan BeratHalkevleri, kurulduğu 1932 yılı ile kapatıldığı 1951 yılları arasında Türkiyede ulus inşasında toplum ve siyaset ilişkisi üzerine farklı söylemlerin geliştirildiği performatif bir kamusal alan işlevi görmüştür. Erken Cumhuriyet dönemini ele alan tarih yazımında bu kurumların bir altın çağ temsiliyeti olarak idealize edilmesi veya otoriter bir rejimin hegemonik araçları olarak yerilmesi söz konusu olmuştur. Üçüncü yaklaşım ise CHPnin bazı otoriter uygulamalarını bir modernizm projesi olduğu gerekçesiyle apolojetik bir dille yorumlar. Bu makale söz konusu mevcut yaklaşımların dışında, alternatif ve interdisipliner yorum güzergâhlarını araştırmaktadır. Halkevlerini bir övgü, yergi ya da bağışlama nesnesi haline getirmeksizin, bütün iç çelişkileriyle birlikte ele almayı hedeflerken, toplumsal aktörlerin siyasi pozisyonlarının, söylemlerinin, müracaat ettikleri bazı sosyolojik kavramlara yükledikleri anlam ve içeriklerinin süreç içinde nasıl değişip dönüştüğü sorularına, spesifik örnekler üzerinde yoğunlaşarak yakın okuma ve söylem analizi aracılığıyla cevap arıyor. Bu söylemleri Judith Buttlerin hakikat rejimi , Zygmunt Baumanın ötekinin inşası ve Homi Bhab- hanın mimicry (taklit) kavramları çerçevesinde ele alırken, söz konusu dönemin tarihsel sosyoloji, sözlü tarih, psikotarih gibi alanlarla birlikte değerlendirilmesini öneriyor. Halkevlerinin talimatnameler, resmî evraklar üzerinden inşa edilmesinin yetersizliğini vurgularken buna alternatif olarak aşağıdan yukarıya ve yukarıdan aşağıya tarih yazımının kesiştiği bir gri alanda mevcut kuramları esneterek, toplumsal aktörlerin kendi sesleri ve bireysel tikellikleri çerçevesinde Halkevleri tecrübesinin yeniden inşa edilmesi gerektiği savını ileri sürüyor.Item Ziya Gökâlp ile ilgili devlet kayıtları arasında bulunan resmi belgeler(2015) Mermutlu, Mehmet BedriBaşbakanlık Osmanlı Arşivi ve Cumhuriyet Arşivi belgeleri arasında siyasetçi, düşünür ve ilim adamı Ziya Gökâlp'in memuriyet, siyaset ve yazarlık hayatıyla ilgili bir kısım belgelere ulaşmış bulunuyoruz. Şimdilik elde edilen bu belgelerin sayısı yirmi dört olup araştırmalar devam ettikçe bu sayının artacağı kuvvetle muhtemeldir. Elde ettiğimiz belgeleri kronolojik sıraya koyarak tarihî seyri içinde entelektüel bir hayatın resmî belgelere nasıl yansıdığını görmeye çalışacağız. Bir makale çerçevesinde bu belge yığınını sadece nakletmiş olmakla yetineceğiz. Ancak bunun bile önemli olduğunu düşünüyoruz. Çünkü elde ettiğimiz belgelerin hemen tümü ilk defa yayınlanacak metinlerdir. Bu metinler içinde Gökâlp'in ilk mahkûmiyetiyle ilgili söylentilere açıklık getireceğini düşündüğümüz olanından başlayarak Gökâlp'in memuriyetleri ve görevlendirilmeleriyle ilgili olanları; milletvekilliği adaylığı ile ilgili olanı; ailesine yapılan devlet yardımlarını gösteren; hatta kendi yazıp yayınladığı eserini bir süre sonra aynı kurumun yasak eserler arasına sokması gibi belgeler bulunmaktadır. Belgeler, Devlet Arşivinin Maarif, Zaptiye, Dahiliye, Hariciye fonlarındaki kayıtlardan tespit edilmiştir.Item On the 100th year of the coming of sociology to Turkey(Istanbul Univ, Methodology & Sociology Research Center, 2015) Tuna, KorkutSociology is a science which emerged in France in the 19th century and came up to Turkey at the beginning of the 20th century. The Ottoman Empire which changed its direction to the West, especially to France, starting from the 18th century is also influenced by the sociological trends in France. This study deals with the story of sociology in Turkey and Turkish universities. In this respect, the establishment of sociology as a discipline in the universities of Ankara and Istanbul, its main approaches, significant representatives and publications, the basic issues and problems of Turkish sociology will be dealt with in a historical perspective.Item Tarihî şivelerde ve Türkiye Türkçesinde yaşlılık ifade eden kelimeler(İstanbul Ticaret Üniversitesi, 2012) Çiftoğlu Çabuk, ArzuYaşlanmak, yaşam dönemlerinden biridir ve bu süreci anlatmak için Türkçede birçok kelime ve kavramdan yararlanılmıştır. Bu çalışmada, tarih boyunca Türkçede yaşlılık kavramı karşılığında kullanılan avıçka, acuze, ihtiyar, karı, kart, kırgıl, koca, kurtga, pir, ulu ve yaşlı kelimeleri ile bu kelimelerin türevleri üzerinde durulmuş ve bunların günümüzdeki kullanım durumları gözden geçirilmiştir. Ayrıca söz konusu kelimelerin hangi dönemlerde dile girdiği, dilde ne kadar yaşadığı ve hangi dönemlerden sonra kullanımdan düştüğü bilgisine de ulaşılmıştır. Çalışmanın malzemesi, tarihî şiveler üzerine oluşturulmuş metin ve sözlükler taranarak elde edilmiştir. Orhun Abideleri’nden başlamak üzere Karahanlı, Harezm, Çağatay, Kıpçak, Eski Anadolu sahalarına ait belli başlı metinler ile sözlükler taranmış ve bu metinlerde bulunan yaşlı, yaşlılık, yaşlanmak kavramlarını karşılayan sözcükler tespit edilerek örnekleriyle sunulmuştur.Item Özel okullarda, özel okul sahiplerinin ve üst düzey yöneticilerinin güçlendirilmiş bir iş çevresi yaratmaya ne kadar istekli ve hazır olduklarının tespitine ilişkin bir araştırma(2012) Parlar, HanifiGünümüzde işletmeler, çalışanlarından geçmişe göre çok daha fazla şey talep etmektedirler. Yüksek müşteri beklentileri, artan küreselleşme hareketi, karmaşık teknolojiler, değişen çalışma şartlarından sadece birkaçıdır. Bugünün iş çevresi, geçmişteki geleneksel emir komuta ve kontrol hiyerarşisinin çok daha az uygun olabileceği bir çevredir. Bunların yerine, çalışanlar faaliyette bulunurken kişisel olarak girişimde bulunabilme ve sorumluluk almayı öğrenmelidirler. Başka bir ifade ile onların “güçlendirilmesine” ihtiyaç duyulmaktadır. Okullarda personel güçlendirme ‘’ okul geliştirme’’ çalışmalarının bir boyutu olup, okullarda en fazla ihmal edilen, önemsenmeyen ya da önemi anlaşılmayan/anlaşılamayan bir süreçtir. Yüksek performanslı bir okul ortamı oluşturmanın temel şartlarından birisi olarak kabul edilen ‘’personel güçlendirme’’, önleyici hekimlik gibi proaktif bir yaklaşım tarzıdır. Bu makalede, yöneticilerin bu iki farklı bakış açısı analiz edilmeye ve personel güçlendirmenin anlamı ortaya konulmaya çalışılmıştır.Item Türk düşüncesinde ‘mani-i terakki’ meselesi(İstanbul Ticaret Üniversitesi, 2010) Doğan, Necmettinİlerlemeye engel oluşturan unsurlar meselesi, özellikle Ernest Renan’ın bu konuda dile getirdiği iddiaların da etkisiyle 19. yüzyılın son çeyreğinde tüm İslâm coğrafyasında gündemi işgal etmişti. İlerleme ve İslâm arasında Oryantalist bir çerçevede kurulan ilişki, 20. yüzyılda sosyal bilimlerde de farklı teorik anlayışlar içerisinde kendisine yer buldu. İlerlemeye engel olan hususları bulmak sadece devleti kurtarmanın hal çarelerini aramış olan Osmanlı aydınına has eski bir mesele olmakla kalmamış, bir çok modern Türk entelektüel ve akademisyen de aynı konuda çeşitli mülahazalarda bulunmuştur. İlerleme ve gelişme meselesi hala tüketilmiş değildir ve bu konuda ortaya konacak özgün teorik yaklaşımlara olan ihtiyaç da devam etmektedir.
