Yıldız, Ali KemalKoç, Coşkun2016-11-142018-08-052016-11-142018-08-052016Koç, Coşkun. (2016). Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’nin 5. maddesi (kişi özgürlük ve güvenliği) bağlamında ceza muhakemesinde yakalama ve gözaltına alma. (Yayımlanmamış doktora tezi). İstanbul Ticaret Üniversitesi, Dış Ticaret Enstitüsü, Uluslararası Ticaret Hukuku ve Avrupa Birliği Hukuku, İstanbulhttps://hdl.handle.net/11467/1977http://library.ticaret.edu.tr/e-kaynak/tez/69038.pdfTez (Yüksek Lisans) -- İstanbul Ticaret Üniversitesi -- Kaynakça var.Kişi özgürlüğü ve güvenliği hakkı, bireyin iktidar karşısında hukuksal güvenliğinin güvencesi ve diğer özgürlüklerin temeli olarak kabul edilen bir haktır. Bireylerin özgürlüklerinden keyfi bir biçimde yoksun bırakılmayacaklarına güven duymaları, demokratik bir toplum ve hukuk devleti olmanın en temel koşuludur. Özgürlükten yoksun bırakmanın keyfi olmamasına karşı ilk ve en büyük güvence, araştırma konumuz olan yakalama ve gözaltına alma kararlarının hukuka uygun olmasıdır. Ancak bu şekilde, insanı ve onun onurunu koruyan bir sistem oluşturulabilir. Bu çalışmamızda, hukuka aykırı bir biçimde gerçekleştirilen yakalama ve gözaltıların, insan hakları açısından taşıdığı önem teorik ve pratik yönleriyle incelenmiştir. Ayrıca, 5271 Sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu’nda yer alan yakalama ve gözaltına almaya ilişkin hükümlerin Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’ne uyum meselesi bilimsel ve objektif bir değerlendirmeye tabi tutulmuştur.Right to liberty and security of a person is a right adopted as a hard core of the assurance of the legal security and other liberties against the government. It is a basic condition of being a democratic society and state of law for individuals to have a confidence of not being deprived of their liberties arbitrarily. The first and most important assurance against the arbitrarily deprivation of the liberties is the compliance of arrest and detention with the law, which is our research subject. It can only be formed a system which protects the human and his dignity. The importance of unlawful arrest and detention has been examined in terms of theory and practice on the human rights in this study. Furthermore, the compliance of provisions of arrest and detention as prescribed by the Criminal Procedure Law no 5271 with the European Convention on the Human Rights will be assessed scientifically and objectively.ÖZET, iii -- ABSTRACT, iv -- ÖNSÖZ, v -- İÇİNDEKİLER, vi -- KISALTMALAR, xii -- GİRİŞ, 1 -- BİRİNCİ BÖLÜM, 4 -- KİŞİ ÖZGÜRLÜĞÜ VE GÜVENLİĞİ HAKKINA İLİŞKİN TEMEL -- BİLGİLER, 4 -- 1.1. Hak Kavramı ve İnsan Hakları, 4 -- 1.1.1. Genel Olarak, 4 -- 1.1.2. Hak Kavramına İlişkin Teoriler, 6 -- 1.1.3. Hak ve Özgürlük İlişkisi, 10 -- 1.1.4. Hak ve Ödev, 13 -- 1.1.5. İnsan Hakları, 17 -- 1.1.6. Temel Haklar, 23 -- 1.2. Kişi Özgürlüğü ve Güvenliğinin Tanımı Ve İçeriği, 25 -- 1.2.1. Özgürlük ve Güvenlik Dengesi, 29 -- 1.2.2. Özgürlük ve Güvenlik Dengesinin Bozulması, 31 -- 1.3. Türk Ceza Muhakemesi Hukuku Bağlamında Kişi Özgürlüğü ve Güvenliği -- Hakkının Kaynakları, 32 -- 1.3.1. Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi, 32 -- 1.3.1.1. AİHS ve Oluşturduğu Koruma Mekanizması, 32 -- 1.3.1.2. AİHS’nin Türkiye’de Normlar Hiyerarşisindeki Yeri, 37 -- 1.3.2. Anayasal Sistemde Kişi Özgürlüğü ve Güvenliği, 41 -- 1.3.2.1. 1982 Anayasası’nda Kişi Özgürlüğü ve Güvenliği Hakkının -- Kapsamı, 41 -- 1.3.2.2. AİHS 5. Maddesi ile Anayasa 19. Maddesinin Uyumluluğu, 46 -- 1.3.3. Ceza Muhakemesi Kanunu, 47 -- 1.3.4. Yakalama Gözaltına Alma ve İfade Alma Yönetmeliği, 48 -- İKİNCİ BÖLÜM, 49 -- AİHS’NİN 5. MADDESİ (KİŞİ ÖZGÜRLÜĞÜ VE GÜVENLİĞİNİN İHLALİ) . 49 -- 2.1. Genel Olarak Kişi Özgürlüğü ve Güvenliği, 49 -- 2.2. AİHS Bakımından Özgürlükten Mahrumiyet- Özgürlüğün Sınırlanması Ay, 55 -- 2.3. Özgürlüğün Kısıtlanmasına Getirilen Güvenceler, 56 -- 2.4. Özgürlük Kısıtlamasının Yasal Olduğu Haller, 56 -- 2.4.1. Kişinin Yetkili Mahkeme Tarafından Mahkum Edilmesi Üzerine -- Tutulması (m.5/1-a), 57 -- 2.4.1.1. Yetkili Mahkemenin Mahkumiyet Kararının Mevcudiyeti, 58 -- 2.4.1.2. Tutmanın Mahkûmiyet Kararı Sonrası Olması, 60 -- 2.4.1.3. Usulüne Uygun Hapsedilme, 61 -- 2.4.2. Mahkeme Kararına ya da Yasal Yükümlülüğe Uymama Nedeniyle -- Tutma, 61 -- 2.4.3. Suç İşlendiği Hususunda Makul Şüphe Sebebiyle Kişi Özgürlüğü ve -- Güvenliği Hakkının Kısıtlanması, 65 -- 2.4.3.1. Genel Olarak, 65 -- 2.4.3.2. Suç Kavramı ve Kapsamı, 68 -- 2.4.3.3. Kişinin Suç İşlediğine Dair Makul Şüphe, 69 -- 2.4.3.4. Derhal Yetkili Yasal Merciin Önüne Çıkarma, 71 -- 2.4.3.5. Tutma Uygulamasının Kayda Geçirilmesi Zorunluluğu, 74 -- 2.4.4. Küçüklerin Tutulması, 76 -- 2.4.5. Kamu Sağlığı ve Kamu Düzenini Korumak Amacıyla Özgürlüğün -- Kısıtlanması, 78 -- 2.4.5.1. Genel Olarak, 79 -- 2.4.5.2. Bulaşıcı Hastalık Yayabilecek Kişilerin Tutulması, 80 -- 2.4.5.3. Akıl Hastası ile Alkolik Madde Bağımlıları ve Serseri Kişilerin -- Tutulması, 80 -- 2.4.5.4. Sınır Dışı ya da İade Etme Amacıyla Kişinin Tutulması, 83 -- ÜÇÜNCÜ BÖLÜM, 84 -- AİHM 5. MADDESİ BAĞLAMINDA CEZA MUHAKEMESİNDE YAKALAMA -- VE GÖZALTINA ALMA, 84 -- 3.1. Koruma Tedbirleri, 84 -- 3.1.1. Tehlike Tedbiri Kavramı, 84 -- 3.1.2. Koruma Tedbirleri ve Muhakeme Hukukundaki Görevleri, 85 -- 3.1.3. Koruma Tedbirlerinin Sınıflandırılması, 91 -- 3.1.4. Koruma Tedbirlerinin Özellikleri, 92 -- 3.1.4.1. Yasayla Düzenlenmiş Olma, 92 -- 3.1.4.2. Zorlama, 93 -- 3.1.4.3. Araç Olma, 94 -- 3.1.4.4. Geçici Olma, 95 -- 3.1.5. Koruma Tedbirlerinin Ön Şartları, 96 -- 3.1.5.1. Suç Şüphesinin Bulunması, 96 -- 3.1.5.2. Gecikmede Tehlike Bulunması, 99 -- 3.1.5.3. Görünüşte Haklılık, 101 -- 3.1.5.4. Oranlılık (Ölçülülük) İlkesi, 103 -- 3.2. Genel Olarak Yakalama ve Gözaltına Alma, 104 -- 3.2.1. Yakalama Kavramı, 106 -- 3.2.2. Yakalamanın Türleri, 109 -- 3.2.2.1. Önleme Yakalaması, 110 -- 3.2.2.2. Muhafaza Altına Alma ve Koruma Amaçlı Özgürlüğün -- Kısıtlanması, 113 -- 3.2.2.3. Durdurma ve Kontrol ( PVSK. md. 4/A ve YGİY md. 27), 113 -- 3.2.2.4. Adli Yakalama, 114 -- 3.2.2.4.1. Herkes Tarafından Yapılan Yakalama, 115 -- 3.2.2.4.2. Kolluk Tarafından Yakalama Emri Olmadan -- Yapılabilecek Yakalama, 118 -- 3.2.2.4.3. Kolluğun Yakalama Emrine İstinaden Yakalama -- Yetkisi, 121 -- 3.2.3. Yakalamanın İcrası, 124 -- 3.2.4. Yakalanan Kişi Hakkında Yapılacak İşlemler, 127 -- 3.2.4.1. Yakalanan Kişi ile İlgili Alınacak Önlemler, 128 -- 3.2.4.2. Cumhuriyet Savcısına Bilgi Verme, 129 -- 3.2.4.3. Yakalanan Kişiye Haklarının Bildirilmesi, 131 -- 3.2.5. Özellik Gösteren Kişilerin Yakalanması, 135 -- 3.2.5.1. Diplomatik Dokunulmazlığı Olanlar, 135 -- 3.2.5.2. Milletvekili Dokunulmazlığı, 136 -- 3.2.5.3. Çocuklar Hakkında Yakalama, 136 -- 3.2.5.4. Avukatların Yakalanması, 138 -- 3.2.6. Tutanak Tanzimi ve Yakalamanın Sona Ermesi, 138 -- 3.2.7. Yakalananın Mahkemeye Götürülmesi, 140 -- 3.3. Yakalanan Kişinin Gözaltına Alınması, 141 -- 3.3.1. Genel Olarak, 141 -- 3.3.2. Gözaltına Almanın Koşulları, 143 -- 3.3.3. Gözaltına Almayı Gerektiren Haller, 145 -- 3.3.3.1. Serbest Bırakılmayan Yakalanan Kişinin Gözaltına Alınması -- (md. 91/1-2), 145 -- 3.3.3.2. Yakalama Müzekkeresine Dayanan Gözaltına Alma, 145 -- 3.3.3.3. Kimliğini İspat edemeyenlerin Yakalanması ve Gözaltına -- Alınması, 146 -- 3.3.3.4. Sınır Dışı Edileceklerin Gözaltına Alınması, 146 -- 3.3.4. Kararı Verecek Makam, 147 -- 3.3.4.1. Cumhuriyet Savcısı, 148 -- 3.3.4.2. Mülki Amir Tarafından Belirlenen Kolluk Amirinin Gözaltı -- Kararı (CMK md. 91/4)., 148 -- 3.3.5. Gözaltı Kararı Üzerine Yapılacak İşlemler, 151 -- 3.3.5.1. Sağlık Kontrolü, 151 -- 3.3.5.2. Güvenlik Araması, 153 -- 3.3.5.3. Nezarethane İşlemleri, 154 -- 3.3.5.3.1. Nezarethaneye Kabul ve Kayıt, 154 -- 3.3.5.3.2. Nezarethanede Şüpheli ve Müdafi Görüşmesi, 157 -- 3.3.6. Gözaltı Süreleri, 158 -- 3.3.7. Gözaltının Sona Ermesi, 164 -- 3.3.8. Tekrar Yakalama ve Gözaltına Alma Yasağı, 165 -- 3.3.9. Yakalama ve Gözaltına İlişkin Kararların Denetimi, 166 -- DÖRDÜNCÜ BÖLÜM, 168 -- YAKALANAN VE GÖZALTINA ALINAN KİŞİLERİN AİHS VE CMK -- BAĞLAMINDA ORTAK HAKLARI, 168 -- 4.1. İsnadı Öğrenme Hakkı, 168 -- 4.1.1. Genel Olarak, 168 -- 4.1.2. Yakalama Sebeplerinin Bildirilme Zamanı, 171 -- 4.1.3. Bilgilendirmenin Yapılacağı Dil, 172 -- 4.1.4. Susma Hakkı, 172 -- 4.2. Kısıtlanma Durumunun ve Nedeninin Yakınlarına Bildirilmesi, 173 -- 4.3. Müdafiden Yararlanma Hakkı, 175 -- 4.4. Derhal Yargı Merci Önüne Çıkarılma ve Makul Sürede Yargılanma Hakkı, 177 -- 4.4.1. Genel Olarak, 177 -- 4.4.2. Yetkili Yasal Merciin Özellikleri, 179 -- 4.4.3. Yargısal Denetimin Derhal Gerçekleştirilmesi, 181 -- 4.4.4. Salıverilmenin Bir Güvenceye Bağlanması, 182 -- 4.5. Tutulmanın Hukukilik Denetimi İçin Başvurma Hakkı, 183 -- 4.5.1. Genel Olarak, 183 -- 4.5.2. Hukuki Denetimin Kısa Sürede Gerçekleşmesi, 186 -- 4.5.3. Hukukilik Denetiminin Makul Aralıklarla Tekrarlanması, 187 -- BEŞİNCİ BÖLÜM, 190 -- HAKSIZ VE HUKUKA AYKIRI YAKALAMA VE GÖZALTINA ALMANIN -- HUKUKİ SONUÇLARI (TAZMİNAT), 190 -- 5.1. Genel Olarak, 190 -- 5.2. Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesine Göre Tazminat, 191 -- 5.3. CMK’da Haksız Yakalama ve Gözaltı İçin Tazminat, 192 -- 5.3.1. Genel Olarak, 192 -- 5.3.2. Tazminat Nedenleri, 194 -- 5.3.2.1. Kanunlarda Belirtilen Koşullar Dışında Yakalanma, 194 -- 5.3.2.2. Gözaltı Süresi İçinde Şüpheliyi Hakim Önüne Çıkarmamak, 196 -- 5.3.2.3. Kanuni Hakları Hatırlatılmamak ve Hatırlatılmasına Rağmen Bu -- Haklardan Yararlandırılmadan Tutuklanmak, 197 -- 5.3.2.4. Kanuna Uygun Olarak Yakalandıktan ve Tutuklandıktan Sonra -- Haklarında Kovuşturmaya Yer Olmadığına veya Beraatlarına -- Karar Verilenler, 198 -- 5.3.2.5. Gözaltı ve Tutuklulukta Geçen Sürenin Mahkum Olunan -- Cezadan Fazla Olması, 199 -- 5.3.2.6. Özgürlüğü Kısıtlanana Hakkındaki İsnadın Söylenmemesi, 200 -- 5.3.2.7. Özgürlüğü Kısıtlananın Bir Yakınına Haber Vermeme, 201 -- 5.3.3. Başvuru Koşulları, 201 -- 5.3.3.1. Karar veya Hükümlerin Kesinleşmesi, 201 -- 5.3.3.2. Yetkili Mahkeme, 202 -- 5.3.3.3. Başvurmaya Yetkili Kimseler, 202 -- 5.3.3.4. Başvuru Süresi, 204 -- 5.3.3.5. Tazminat Talebinin Mahkeme Tarafından İncelenme Usulü, 204 -- 5.3.4. Hüküm ve Tazmin Edilecek Zararlar, 205 -- 5.3.5. Tazminatın Geri Alınması ve Rücu, 207 -- 5.3.6. Hakim ve Savcıların Tazminat Sorumluluğu, 208 -- SONUÇ DEĞERLENDİRME VE ÖNERİLER, 210 -- KAYNAKÇA, 222trinfo:eu-repo/semantics/openAccessTutuklama_TürkiyeTutuklama_AvrupaDetention of persons_TurkeyDetention of persons_EuropeKJC 9552/K63Doctoral Thesis182439036