Yıldırım, Figen YıldırımGüler, Kenan2020-07-222020-07-222019http://katalog.ticaret.edu.tr/e-kaynak/tez/82308.pdfhttps://hdl.handle.net/11467/3394Tez (Doktora) -- İstanbul Ticaret Üniversitesi Kaynakça var.Ticaretin kolaylaştırılmasına yönelik uluslararası faaliyetler Dünya Ticaret Örgütü’nün liderliğinde yürütülmektedir. Uygulamaya dönük düzenlemelerin temel çerçevesinde ise Dünya Gümrük Örgütü ile Birleşmiş Milletlerin UNCTAD ve UNCITRAL gibi muhtelif kuruluşlar öne çıkmaktadır. 2017 yılında kabul edilen Ticaretin Kolaylaştırılması Anlaşması bu konuda önemli bir ortak zemin oluştursa da anlaşma hükümlerinin yaptırımı aynı düzeyde zorunluluk doğurmamaktadır. İçinde bulunduğumuz dijital dönüşüm çağında uluslararası ticaretin kolaylaştırılmasına yönelik düzenlemelerle uyumlu olarak dış ticaret, gümrük ve lojistik hizmetlerinde gözlemlenen dijitalleşme ve Endüstri 4.0 uygulamaları şirketler için önemli verimlilik alanları oluşturmaktadır. Bu kapsamda, bu tez çalışmasında firma düzeyindeki veriler incelenerek süreçlerdeki dijitalleşmenin firma girdileri üzerindeki etkileri ampirik olarak ele alınmaktadır. Panel veri analizi sonuçları bize dijitalleşme sürecinin manuel olarak takip edilen süreçte ortaya çıkan masraf ve cezaların bir kısmını istatiksel olarak anlamlı bir şekilde azalttığını göstermektedir.International activities to ensure trade facilitation are carried out under the leadership of the World Trade Organization. Within the framework of practical arrangements, the World Customs Organization and the United Nations institutions like UNCTAD and UNCITRAL come to the fore. Although the Trade Facilitation Agreement adopted in 2017 constitutes an important common ground in this respect, the enforcement of the provisions of the agreement does not have the same level of obligation. In the current era of digital transformation, Industry 4.0 and digitalization applications observed in foreign trade, customs and logistics services, in line with regulations for facilitating international trade, constitute significant efficiency areas for companies. In this context, by examining the data at firm level in this thesis study, the effects of digitalization in the processes on the inputs of the firms are considered empirically. The results of the panel data analysis show us that the digitization process has a statistically significant reduction in some of the costs and penalties that occur in the process which is followed manually.İÇİNDEKİLER ŞEKİLLER ... VI TABLOLAR ... VII RESİMLER ... VIII ÖZET ... I ABSTRACT ... X TEŞEKKÜR ... XI GİRİŞ ... 1 1. ULUSLARARASI TİCARETİN KAVRAMSAL ALTYAPISI ... 12 1.1. Uluslararası Ticaretin Kavramsal Altyapısı: “Uluslararası Ticaret Teorileri” ... 13 1.1.1. Merkantilizm ... 13 1.1.2. Mutlak Üstünlükler Teorisi ... 14 1.1.3. Karşılaştırmalı Üstünlükler Teorisi ... 16 1.1.4. Uluslararası Ticaretin Kavramsal Açılımları ve Diğer Yaklaşımlar ... 17 1.1.5. Faktör Analizi Kuramı ve Dış Ticarette Güncel Açılımlar ... 19 1.1.6. Arz/Talep Teorileri ve Ticaret Hadleri ... 22 1.2. Uluslararası Ticaret Politikaları ve Dış Ticaretteki Uygulama Alanları 25 1.2.1. Makro Politikalar ve Dış Ticaret Uygulamaları ... 25 1.2.2. Uluslararası Ticaret Politika Amaçları ... 27 1.2.3. Uluslararası Ticaret Politika Araçları ... 28 1.3. Uluslararası Ticaretin Ana Enstrümanı Tarifeler ... 29 1.3.1. Tarifenin Tanımı ... 30 1.3.2. Tarifenin Çeşitleri ... 31 1.3.3. Tarifelerin Uygulama Alanları ... 32 1.3.4. Tarifelerin Uluslararası Ticaret Üzerine Ekonomik Etkileri ... 33 1.3.4.1. Kısmi denge yaklaşımı ... 34 1.3.4.2. Genel denge yaklaşımı ... 36 1.4. Uluslararası Ticarette Tarife Dışı Araçlar ... 39 1.4.1. Miktar Kısıtlamaları ve Uluslararası Ticareti Kısıtlayıcı Etkisi ... 39 1.4.2. Yeni Korumacılık Tedbirlerinin Uluslararası Ticareti Kısıtlayıcı Etkisi 41 1.4.2.1. Gönüllü ihracat kısıtlamaları ... 41 1.4.2.2. Damping ... 42 1.4.2.3. Teknik engeller ve idari prosedürler ... 43 1.4.3. Sübvansiyonların Uluslararası Ticaretteki Etkisi ... 43 1.4.3.1. Üretim sübvansiyonları ... 44 1.4.3.2. İhracat sübvansiyonları ... 45 2. DÜNYA TİCARETİNİN DÜZENLENMESİ: ULUSLARARASI ÇALIŞMALAR VE GÜNCEL YANSIMALAR ... 47 2.1. Genel Çerçeve ... 48 2.1.1. Ekonomik Durum ... 48 2.1.2. Uluslararası Kurumsallaşma ... 50 2.2. İki Dünya Savaşı Arasında Dünya Ekonomisi ... 52 2.3. II. Dünya Savaşı Sonrası Uluslararası Düzenlemeler ... 55 2.3.1. Siyasal Düzen: Birleşmiş Milletler ... 56 2.3.1.1. Kuruluşu ... 56 2.3.1.2. Amaçları ve Görevleri ... 56 2.3.1.3. Uluslararası Ticaret Yönünden Önemi ... 57 2.3.1.4. Ekonomik Konularda BM Programları ve Diğer Organları ... 60 2.3.2. Ekonomik Düzen: Bretton Woods Kurumları ... 62 2.3.2.1. Finansal Restorasyon: IMF ... 62 2.3.3. Yeniden Yapılanmanın Finansmanı: Dünya Bankası ... 63 2.3.3.1. Dünya Bankası’nın Kuruluş Amaçları ... 63 2.3.3.2. Uluslararası İmar ve Kalkınma Bankası (IBRD) ... 63 2.3.3.3. Uluslararası Kalkınma Birliği (IDA) ... 64 2.3.3.4. Uluslararası Finans Kurumu (IFC) ... 64 2.3.3.5. Çok Taraflı Yatırım Garanti Kurumu (MIGA) ... 65 2.3.3.6. Uluslararası Yatırım Uyuşmazlıklarının Çözümü Merkezi (ICSID).. 65 2.3.4. Ticarette Küresel Adımlar: GATT ... 66 2.3.4.1. Uluslararası Ticaret Örgütü Kurma Çabaları ... 66 2.3.4.2. GATT’in Temel İlkeleri ve İşleyişinin İncelenmesi ... 67 2.3.4.3. Çok taraflı Ticaret Müzakere Turları ... 69 2.4. Dünya Ticaret Örgütü ... 72 2.5. DTÖ Ticaretin Kolaylaştırılması Anlaşması ... 73 2.5.1. Ticaretin Kolaylaştırılması Kavramı ve Önemi ... 73 2.5.2. Anlaşmaya Giden Yol ... 74 2.5.3. Anlaşmanın Getirdikleri ... 75 2.5.4. Tartışma ... 81 3. TİCARETİN KOLAYLAŞTIRILMASI KONUSUNDA DTÖ DIŞINDA ULUSLARARASI KURUMLARIN ÇALIŞMALARI ... 86 3.1. Kolaylaştırılması Gereken Şey: Uluslararası Tedarik Zinciri ... 86 3.1.1. Genel Kavram ... 86 3.1.2. Belge Uyumlaştırma ... 88 3.1.3. Ticaretin Kolaylaştırılmasına Uygunluk ... 88 3.1.4. Ticari Verilerin ve Gümrük Terminolojisinin Standart Tanımları ... 89 3.2. Ticaretin Kolaylaştırılması Kapsamında Diğer Uluslararası Çalışmalar90 3.2.1. Dünya Gümrük Örgütü ... 91 3.2.1.1. Dünya Gümrük Örgütünün Kuruluş Amaçları ... 91 3.2.1.2. DGÖ’nün Ticaretin Kolaylaştırılması Kapsamında İncelenmesi ... 93 3.2.2. Diğer Uluslararası Kuruluşlar ... 108 3.2.2.1. Birleşmiş Milletler Kuruluşlarının Çalışmaları ... 108 3.2.2.2. Uluslararası Standartlar Örgütü (International Standards Organization – (ISO)) 123 3.2.2.3. Uluslararası Hava Taşıma Derneği – (International Air Transport Association – (IATA)) ... 123 3.2.2.4. Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Örgütü – (Organization for Economic Cooperation and Development – (OECD)) ... 124 3.2.2.5. Uluslararası Ticaret Odası – ICC (International Chamber of Commerce) ... 128 3.2.2.6. Dünya Bankası ... 129 IV 3.3. Ticaretin Kolaylaştırılması Kapsamında Genel Başlıkların Diğer Kuruluşların Çalışmaları ile Karşılaştırması ... 136 3.3.1. Mevcut Durum ... 136 3.3.2. Sürmekte Olan Çalışmalar ... 139 3.3.2.1. DTÖ ... 139 3.3.2.2. Küresel Taşıma ve Ticaret Kolaylaştırma Ortaklığı – (Global Facilitation Partnership for Transport and Trade (GFPTT)) ... 144 3.3.2.3. UNECE ... 146 3.3.2.4. Dünya Gümrük Örgütü, DGÖ ... 150 3.3.2.5. Dünya Bankası ... 152 3.3.2.6. ESCAP ... 155 3.4. Uyumsuzluk ve Aksamaların İrdelenmesi ... 160 3.4.1. Diğer Uluslararası Kuruluşlar Yönünden DTÖ Üyeleri Arasındaki Farklılıklar ... 161 3.4.2. TKA ve Diğer Enstrümanların Bağlayıcı Hükümleri ... 162 3.5. Çözüm Olasılıkları ... 165 3.5.1. Birlikte Hareket, İşbirliği ve Koordinasyon ... 165 3.5.2. Yeni Teknoloji Uygulamalarının Araştırılması ... 167 4. SANAYİ DEVRİMLERİ VE ENDÜSTRİ 4.0 ... 169 4.1. Sanayi Devrimleri ... 169 4.1.1. Birinci Sanayi Devrimi ... 171 4.1.2. İkinci Sanayi Devrimi ... 172 4.1.3. Üçüncü Sanayi Devrimi ... 173 4.2. Endüstri 4.0 Tanımı ve Kapsamı ... 174 4.3. Endüstri 4.0 ile İlgili Temel Kavramlar ... 177 4.3.1. Büyük Veri ... 179 4.3.2. Arttırılmış / Zenginleştirilmiş Gerçeklik ... 181 4.3.3. Üç Boyutlu (3D) Yazıcılar ... 183 4.3.4. Bulut Bilişim (Cloud Computing) Sistemi ... 184 4.3.5. Siber Güvenlik ... 185 4.3.6. Nesnelerin İnterneti ... 186 4.3.7. Siber- Fiziksel Sistemler ... 188 4.3.8. Simülasyon ... 189 4.3.9. Akıllı Robotlar / Akıllı Fabrikalar ... 191 4.4. Endüstri 4.0’ın Üretim ve Hizmet Sektörleri Açısından İncelenmesi ... 193 4.4.1. Üretim Sektörünün Endüstri 4.0 Açısından Değerlendirilmesi ... 194 4.4.2. Hizmet Sektörünün Endüstri 4.0 Açısından Değerlendirilmesi ... 195 4.5. Endüstri 4.0 ve Ticaretin Kolaylaştırılması ... 198 4.6. Endüstri 4.0, Blokzincir Teknolojisi ve Ticaretin Kolaylaştırılmasında Kullanımı ... 210 4.6.1. Blokzincir Nedir? ... 210 4.6.2. Blokzincir Nasıl Çalışır? ... 212 4.6.3. Blokzincir Tipleri ... 215 4.6.3.1. Kamusal (Herkese Açık) Defterler ... 215 4.6.3.2. İzinli (Özel) Defterler ... 216 4.6.4. Blokzincir Teknolojisinin Özellikleri ... 216 4.6.4.1. Manipülasyon ... 216 4.6.4.2. Güvenlik ... 217 4.6.5. Blokzincir Teknolojisinin Kullanımı ... 217 4.6.5.1. Genel ... 217 V 4.6.5.2. Tedarik Zinciri ve Lojistik ... 218 4.6.6. Blokzincir ve Ticaretin Kolaylaştırılması ... 225 4.6.6.1. Özel Sektör ... 225 4.6.6.2. Gümrük ve Diğer Düzenleyici Kurumlar ... 227 4.6.7. Blokzincir Uygulamalarında Sorunlar ... 230 4.6.7.1. Çok Sayıda Ana Defter ... 230 4.6.7.2. Çok Sayıda Platform ... 230 4.6.7.3. Veri Sağanağı ... 231 4.6.7.4. Yasal Belirsizlik ... 231 4.6.8. Bütüncül Yaklaşım ... 232 4.7. Uluslararası Ticaretin Dijitalleşmesi Kapsamında Literatür İncelemesi 234 5. UYGULAMA ÖRNEKLERİ VE EKONOMETRİK ANALİZ ... 241 5.1. Yerel ve uluslararası uygulama örnekleri ... 241 5.1.1. Dahilde İşleme Rejimi (DİR) ... 241 5.1.2. Dış Ticarette Risk Esaslı Kontrol Sistemi (TAREKS) ... 242 5.1.3. Tek Pencere Sistemi (TPS) ... 243 5.1.4. Bilgisayarlı Gümrük Etkinlikleri Sistemi (BİLGE) ... 243 5.1.5. Elektronik Veri Değişim (EDI) Sistemi ... 244 5.1.6. Lojistik Takip Sistemi (LTS) ... 245 5.2. Ekonometrik Model ve Ampirik Bulgular ... 246 SONUÇ VE DEĞERLENDİRMELER ... 258 KAYNAKLAR ... 265 ÖZGEÇMİŞ ... 285trinfo:eu-repo/semantics/openAccessTicaretin KolaylaştırılmasıDTÖDijitalleşmeEndüstri 4.0Panel VeriTrade FacilitationWTODigitalizationIndustry 4.0Panel DataElektronik ticaretİnternet pazarlamaElektronik bilgi işlemElectronic commerceInternet marketingElectronic data processingUluslarararası ticaretUluslararası ekonomik ilişkilerInternational tradeInternational economic relationsHF 5548.32/G85Doctoral Thesis1285578319