Tuna, YusufPolat, Bekir2018-06-272018-08-062018-06-272018-08-062018Polat, Bekir. (2018). Türkiye’de doğrudan yabancı sermaye yatırımları ve yatırım ortamı iyileştirme çalışmalarının etkinliği . (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). İstanbul Teknik Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Uluslararası Ticaret, İstanbulhttp://library.ticaret.edu.tr/e-kaynak/tez/76801.pdfhttps://hdl.handle.net/11467/2393Tez (Yüksek Lisans) -- İstanbul Ticaret Üniversitesi -- Kaynakça var.Tarihin ilk dönemlerinden itibaren uluslararası doğrudan yabancı yatırım (DYY) konseptinin var olduğu belirtilse de sanayileşme, otomasyon ve küreselleşmenin etkileri ve firmaların çok uluslu ve küresel hale gelmeleriyle ivme ve form değiştirmiştir. DYY sadece firma bazında değil özellikle gelişmekte olan ülkeler tarafından teknoloji transferi, istihdam oluşturması, ihracatı desteklemesi ve cari açığın finansmanı gibi ekonomik ve kalkınma odaklı bir perspektifle arzulanır hale gelmiş ve ülkeler daha fazla DYY çekebilmek için küresel bir rekabet içine girmiştir. Bu çalışma ile DYY’nin tanım ve çeşitleri, Dünya’da ve Türkiye’de ki tarihsel evrilişi ve firmaları DYY yapmaya iten neden ve teoriler üzerinde araştırma yapılmış ve bu çerçevede Türkiye’nin daha fazla doğrudan yabancı sermaye çekmek için yatırım ortamını düzenlemeye yönelik yapmış olduğu yapısal reformalar, oluşturduğu kurum ve kuruluşlar ve bunların etkinliği ile iş ve yatırım ortamı endekslerine olan yansımaları üzerinde durulmuştur.Foreign Direct Investment (FDI) has been existing as a concept since the very early times in history. Globalization and the emergence of global corporations along with the pace of industrialization, FDI also tremendously accelerated and changed forms. FDI, not only at the firm level but also at the country level, is desired due to the effects on technology transfer, employment, export increase and for the financing of current account deficit. Thus countries are in a competition to attract more and more FDI for the sustainable development of their economies. The scope of this thesis includes FDI theories and historical background of FDI both in Turkey and in the World, Turkey’s economic and structural reforms to create a better Investment Environment and its reflection to Doing Business reports.İÇİNDEKİLER -- Özet, viii -- Abstract, ix -- Tablolar Listesi, x -- Şekiller Listesi, xii -- Kısaltmalar, xiii -- GİRİŞ, 1 -- 1. DOĞRUDAN YABANCI SERMAYE YATIRIMLARI: TANIMI, TÜRLERİ ve TEORİK ÇERÇEVE, 3 -- 1.1 Yatırım ve Yabancı Sermaye Tanımı, 3 -- 1.1.1 Portföy Yatırım, 3 -- 1.1.2 Doğrudan Yabancı Yatırım, 3 -- 1.1.3. DYY İle İlgili Temel Kavramlar, 5 -- 1.1.4.Hissesiz Doğrudan Yabancı Yatırım, 7 -- 1.2 Yatırım ve Yabancı Sermaye Teorik Çerçeve, 7 -- 1.2.1 Merkantilist Yaklaşım, 8 -- 1.2.2 Klasik Yaklaşım, 8 -- 1.2.3 Neo Klasik Yaklaşım (1945-50), 9 -- 1.2.4 Keynesyen Yaklaşım, 9 -- 1.2.5 Marksist Yaklaşım, 9 -- 1.2.6 Getiri Oranı Farklılıkları Teorisi, 11 -- 1.2.7 Portföy Çeşitlendirilmesi Teorisi, 11 -- 1.2.8 Endüstriyel Organizasyon Teorisi (1960), 12 -- 1.2.9 İçselleştirme Teorisi, 13 -- 1.2.10 Lokasyon Teorisi, 15 -- 1.2.11 OLI Paradigması (Eklektik Paradigma), 16 -- 1.2.12 Ürün Yaşam Devreleri Teorisi (1966), 17 -- 1.2.13 Olipolistik Tepki Teorisi, 18 -- 1.2.14 Dinamik Karşılaştırmalı Üstünlükler Teorisi (Kojima Yaklaşımı), 18 -- 1.2.15 Parasal Yaklaşım, 19 -- v -- 1.2.16 Caves Ekonomileri, 19 -- 1.2.18 Davranışsal Yaklaşım, 20 -- 1.2.19 İskandinav Okulu (Uluslararasılaşma), 21 -- 1.3 Doğrudan Yabancı Sermaye Türleri, 21 -- 2 DOĞRUDAN YABANCI SERMAYE TARİHSEL ÇERÇEVE, 24 -- 2.1 Dünya’da Doğrudan Yabancı Sermaye Yatırımları, 24 -- 2.2 Osmanlı Devleti Döneminde Doğrudan Yabancı Sermaye Yatırımları, 27 -- 2.3 Cumhuriyet Döneminde Doğrudan Yabancı Sermaye Yatırımları, 29 -- 2.3.1 1923-1929: Liberal Dönem, 29 -- 2.3.2 1930-1945: Devletçi Dönem, 32 -- 2.3.3 1946-1953: Yeniden Liberalizm, 33 -- 2.3.4 1954-1960: İstikrarsızlık Dönemi, 33 -- 2.3.5 1961-1979: İthal İkamesi Dönemi, 34 -- 2.3.6 1980-2002: Artan Makroekonomik İstikrarsızlık, 34 -- 2.3.8 2002 Yılı Sonrası Türkiye’de Doğrudan Yabancı Sermaye Yatırımları, 36 -- 3 DOĞRUDAN YABANCI SERMAYE YATIRIMLARINI ETKİLEYEN FAKTÖRLER, 37 -- 3.1 Ev Sahibi Ülke Açısından, 40 -- 3.1.1 Politik, 40 -- 3.1.1.1 Siyasi İstikrar, 40 -- 3.1.1.2 Ticaret Politikaları, 40 -- 3.1.1.3 Vergi Politikası, 41 -- 3.1.1.4 Özelleştirme Politikası, 44 -- 3.1.1.5 Bürokratik İşlemler, 45 -- 3.1.1.6 Ekonomik Entegrasyonlara Üyelik, 45 -- 3.1.2 Ekonomik, 46 -- 3.1.2.1 Piyasa Büyüklüğü, 46 -- 3.1.2.2 Ekonomik Büyüme, 47 -- 3.1.2.3 Fiyat Düzeyi İstikrarı, 48 -- 3.1.2.4 Döviz Kuru, 49 -- vi -- 3.1.2.5 Dışa Açıklık Seviyesi, 50 -- 3.1.2.6 Yurtiçi Yatırımlar ve Altyapı, 51 -- 3.2.1.7 İşgücü Maliyetleri, 52 -- 3.1.2.8 Yatırım Teşvikleri ve Devlet Politikası, 54 -- 3.1.2.9 Ekonomik Özgürlük, 56 -- 3.1.2.10 Rekabet Gücü, 57 -- 3.1.3 Bölgesel ve Yerel, 58 -- 3.1.3.1 Şeffaflık Seviyesi, 58 -- 3.1.3.2 Kurumsal Yapı, 59 -- 3.1.3.3 Fikri Mülkiyet Haklarının Korunması, 59 -- 3.1.3.4 Ülkenin Konumu ve Coğrafi Özellikler, 63 -- 3.1.3.5 Kültürel Yapı ve Psikolojik Faktörler, 66 -- 3.2 Kaynak Ülke Açısından, 67 -- 3.2.1 Hammadde ve Doğal Kaynaklar, 67 -- 3.2.2 Lojistik, 67 -- 3.2.3 Ucuz İşgücü, 67 -- 3.2.4 Rekabetçiliğin Arttırılması, 68 -- 3.2.5 Tarife ve Kotalardan Kaçınma, 68 -- 3.2.6 Mevcut Piyasaların Korunması / Yeni Piyasa Arayışı, 68 -- 3.2.7 Unvan ve Sırların Korunması, 69 -- 3.3Çokuluslu Firma Motivasyonları Açısından, 69 -- 3.3.1 Kaynak Arayan Doğrudan Yabancı Yatırım, 70 -- 3.3.2 Piyasa Arayan Doğrudan Yabancı Yatırım, 70 -- 3.3.3 Etkinlik Arayan Doğrudan Yabancı Yatırım, 71 -- 3.3.4 Stratejik Varlık Veya Kapasite Arayan Doğrudan Yabancı Yatırım, 71 -- 3.3.5 Diğer Motivasyonlar Yani Kaçış, Destek ve Pasif Amaç Arayan Doğrudan Yabancı Yatırım, 71 -- 4 YATIRIM ORTAMI İYİLEŞTİRME’DE KÜRESEL VE YEREL UYGULAMALAR, 74 -- 4.1 Küresel Uygulamalar, 74 -- 4.1.1 Yatırım Promosyon Ajansları, 74 -- 4.1.1.2 Dünya Yatırım Promosyon Ajansları Birliği (WAIPA), 75 -- vii -- 4.2 Türkiye’deki Uygulamalar, 77 -- 4.2.1 Başbakanlık Yatırım Destek ve Tanıtım Ajansı, 77 -- 4.2.2 Yatırım Ortamı İyileştirme Koordinasyon Kurulu (YOİKK), 79 -- 4.2.3 Yatırım Danışma Konseyi (YDK), 80 -- 5 TÜRKİYE’DE YAPISAL REFORMLAR VE YATIRIM ORTAMI İYİLEŞTİRME ÇALIŞMALARININ ETKİNLİĞİ VE DYY ÜZERİNDE ETKİLERİ, 84 -- 5.1Yapısal Reform ve Yatırım Ortamı, 85 -- 5.2 Türkiye’de Yatırım Ortamına Yönelik Yapılan Yapısal Reformalar ve DYY Üzerinde Etkileri, 92 -- 5.2.1 Uluslararası İş Yapma Kolaylığı Endekslerinde Türkiye, 99 -- 5.2.1.1 Dünya Bankası İş Yapma Raporu, 99 -- 5.2.1.2 IMD Dünya Rekabetçilik Endeksi, 103 -- 5.2.1.3 Uluslararası Şeffaflık Örgütü, 110 -- 5.2.1.4 Fraser Ensitüsü, 112 -- 5.2.1.5 Heritage Vakfı Ekonomik Özgürlük Endeksi, 115 -- 5.2.1.5 Dünya Ekonomi Forumu Rekabetçilik Endeksi (WEF), 121 -- 5.2.1.6 Forbes İş Yapmak İçin En İyi Ülkeler Sıralaması, 123 -- 5.2.1.7 A.T. Kearney Doğrudan Yabancı Yatırımlar Güven Endeksi, 124 -- 5.2.2 Uluslararası doğrudan yatırımların tutarı, 124 -- 5.2.3 Yatırım teşvik belgesi adedi ve tutarı, 127 -- SONUÇ, 129 -- KAYNAKÇA, 133 --trinfo:eu-repo/semantics/openAccessSermaye piyasası_TürkiyeCapital market_Turkey_TaxationYatırımlar_TürkiyeInvestmentYatırımInvestments, Foreign_TurkeyStock exchanges_TurkeyBorsalar_TürkiyeHG 5706.5.A3/P65Master Thesis1148491503