Yıldız, Şükrü YıldızErdoğan, Mustafa2020-07-222020-07-222019http://katalog.ticaret.edu.tr/e-kaynak/tez/82292.pdfhttps://hdl.handle.net/11467/3361Tez (Doktora) -- İstanbul Ticaret Üniversitesi Kaynakça var.Hızla değişmekte ve gelişmekte olan dünyada farklı ülkelerde bulunan işletme veya bireylerin de birbirlerinden yapacağı alışveriş hızlı bir şekilde artmakta, aynı zamanda uluslararası ekonomik ilişkilerin gelişmesi, teşviklerin artırılması, vize muafiyetlerinin ve ithalat vergilerinin askıya alınması veya kaldırılması dolayısıyla ticari faaliyetler de ülke sınırlarını aşan bir seviyeye ulaşmaktadır. Bunlara ilave olarak taşıma sektöründe kullanılan taşıtların da teknik bakımdan güçlendirilmesi ve güvenli hale getirilmesiyle birlikte sınır aşan taşımalar söz konusu olmakta ve eşyaların daha kısa sürede, ekonomik ve daha hızlı bir şekilde ilgilisine teslimi sağlanmaktadır. Bütün bu gelişmeler, yeknesak hukuk kuralları içeren CMR Konvansiyonu ile birlikte bir düzene konulmuş ve Konvansiyon’a tabi taşımalarda eşyanın hasara uğraması sonucu farklı ülke mevzuatlarına tabi olmadan yapılması gereken işlemler ve elde edilebilecek tazminat miktarları belirlenebilir olmuştur. Taşıyıcı genel kural uyarınca eşyanın teslim alınmasından, teslim edilmesi anına kadar hasardan sorumlu olacaktır. Fakat Konvansion’da belirlenen genel ve özel sorumluluktan kurtulma hallerini ispat ederek sorumluluktan kurtulabilecektir. Gönderenin de kusurunun varlığı halinde taşıyıcının sorumluluğu genel kuralın aksine daralacaktır. Taşımaya konu eşyanın hasara uğraması sonucu taşıyıcı genel kural gereğince eşyanın değeri kaybı nispetinde tazminat ödeyecektir. Fakat taşıyıcının veya yardımcılarının pervasızca hareketi sonucu hasarın meydana gelmesinde ise tazminat genel kuralın aksine sınırsız hale gelecek, yani uğranılan zararların birçoğu ödenecektir. Türk hukuku bakımından ısı değişimleri sebebiyle eşyanın hasara uğraması Yargıtay tarafından pervasızca hareket olarak kabul edilmemesine rağmen gerek uluslararası doktrin ve mahkeme kararları gerekse ulaşılan sonuçlar Yargıtay’ın kararlarının aksi olduğunu göstermektedir.In connection with recent developments and positive fluctuations in the World, tradings with consumers and business concerns in different domiciles or principal place of business are also growing, commercial relationships come up to the level exceeding the national limits concurrently with the improving the international commercial relationships, the enhancing the not only governmental but also business incentives, suspension or taking off import duties and visa exemptions. In addition, technical and safety improvements on transportation vehicles make transnational transportation in question and goods have been transported more economically and rapidly within the shortest period. As the general rule in complied with the Convention the carrier shall be liable for the damage to the goods occurring between the time when he takes over the goods and the time of delivery. However, the carrier shall be relieved of liability by proving the exonerating events and the special risks. Contributing to the damage by the sender or consignee may apportion the liability on the contrary to the general rule. In case of damage, the carrier shall be liable for the amount by which the goods have diminished in value. However if the damage was caused by the carrier’s or his servant’s willful misconduct contrary to the general liability rule, he may not limit his liability he may be obliged to pay other charges related to the carriage and the goods. In terms of Turkish law, even though the damage occurred by a changing in the temperature outside the vehicle may not be classified as a willful misconduct, not only international doctrine and court decision but also our comments and conclusions gathered from many countries decisions are against the Turkish Supreme Court’s decisions.İÇİNDEKİLER ÖZET ... iii İÇİNDEKİLER ... v KISALTMALAR ... ix GİRİŞ ... 1 BİRİNCİ BÖLÜM CMR'IN UYGULAMA ALANI 1.CMR’A GENEL BİR BAKIŞ ... 4 2.CMR KONVANSİYONU’NDA YORUM KURALLARI ... 8 3.CMR’IN HUKUKİ NİTELİĞİ ... 12 4.CMR’DA KANUNLAR İHTİLAFI KURALLARI VE UYGULANACAK ULUSAL HUKUK ... 14 5.KONVANSİYONUN UYGULANMA ŞARTLARI ... 18 5.1.Ücret Karşılığı Yapılacak Olan Taşımaya İlişkin Taşıma Sözleşmesinin Varlığı . 19 5.1.1.Genel Olarak ... 19 5.1.2.Sözleşmenin Kuruluşu ve Niteliği ... 19 5.1.3.Taşıma Sözleşmesinin Tarafları ... 23 5.2.Taşıma Konusunun Eşya Olması ... 29 5.3.Sözleşmeye Konu Taşıma İşinin Ücret Karşılığında Yapılması ... 36 5.4.Sözleşmeye Konu Taşımanın Taşıt Aracılığı İle Karayolunda Gerçekleştirilmesi 38 5.5.Eşyanın Taşıyıcı Tarafından Teslim Alındığı Yer İle Teslim Edileceği Yerin İki Farklı Devlet Sınırları İçerisinde Olması Ve Bunlardan En Az Birinin Konvansiyon’a Taraf Olması ... 40 5.6.Multimodal/Müteakip/Birlikte Taşıma ... 43 İKİNCİ BÖLÜM TAŞIYICININ EŞYANIN HASARINDAN SORUMLULUĞU 1.GENEL OLARAK ... 51 2.TAŞIYICININ SORUMLULUĞUNUN TARİHSEL GELİŞİMİ ... 54 3.SORUMLULUĞUN HUKUKİ NİTELİĞİ ... 56 4.TAŞIYICININ, TAŞIMA BAŞLAMADAN ÖNCEKİ YÜKÜMLÜLÜKLERİ .. 63 5.TAŞIYICININ SORUMLULUĞUNUN ŞARTLARI ... 69 5.1. Genel Olarak ... 69 5.2. Taşıyıcının Eşyayı Koruma (Muhafaza Veya Özen) Borcunu İhlal Etmiş Olması 70 5.2.1. Eşyayı koruma borcunun kapsamı ... 72 5.3. Eşyanın Hasara Uğramış Olması ... 84 5.3.1.Hasar ... 86 5.3.2.CMR ve hukuk sistemleri ışığında, harmonize edilmiş eşyanın hasarı kavramı ve kapsamı ... 98 5.4. Hasar Nedeniyle Sorumlu Olan: Taşıyıcı ... 106 5.4.1. Taşıyıcının Fiil ve İhmalleri ... 106 5.4.2. Taşıyıcının çalışanları ve hizmetinden yararlanılanların fiil ve ihmalleri ... ... 112 5.5. Taşıyıcının Eşyayı Koruma Borcunu İhlal Etmiş Olması Neticesi Hasarın Meydana Gelmiş Olması: Uygun İlliyet Bağı ... 117 6. SORUMLULUKTA SÜRE ... 120 6.1. Sorumluluğun Başlangıcı ... 120 6.2. Sorumluluğun Sona Ermesi ... 124 ÜÇÜNCÜ BÖLÜM SORUMLULUĞUN KAPSAMI 1. GENEL OLARAK ... 131 2. GENEL KURAL: SORUMLULUĞUN BELİRLİ BİR TUTAR İLE SINIRLANDIRILMASI ... 134 2.1. Genel Olarak ... 134 2.2. Tazminat Miktarının Hesaplanması ... 135 2.2.1. Eşyanın Değerinin Tespiti ... 137 2.2.2.Değerin Tespitinde Dikkate Alınacak Zaman Dilimi ... 142 2.2.3. TTK Düzenlemesi ... 142 2.3. Tazminat Miktarının Sınırı: Özel Çekme Hakkı (Sdr) ... 143 2.3.1. Üst Sınırın Hesaplanması ... 144 2.3.2.Eşyanın Birden Çok Parçadan Oluşması Durumu ... 147 2.4. İade Edilecek Diğer Masraf Ve Ücretler ... 148 vii 2.4.1. Taşıma Ücreti ... 149 2.4.2. Gümrük vergileri ... 150 2.4.3. Taşıma nedeniyle yapılan diğer masraflar ... 151 2.5. Faiz Ve Değişim Oranı ... 156 3. SORUMLULUĞU ORTADAN KALDIRAN HALLER ... 159 3.1. Genel Olarak ... 159 3.2. Taşıyıcıyı Sorumluluktan Kurtaran Genel Sebepler ... 162 3.2.1. Hasarın Hak Sahibinin Hukuka Aykırı Fiil ve İhmalinden Kaynaklanmış Olması ... 162 3.2.2. Hasarın, Taşıyıcının Verilmesine Kusuruyla Sebep Olduğu Talimatlar Dışında Hak Sahibi Tarafından Verilen Talimattan Kaynaklanmış Olması ... 166 3.2.3. Hasarın Eşyadaki Eksiklik Veya Ayıptan (Eşyanın Kendi Kusurundan) Kaynaklanmış Olması ... 170 3.2.4. Hasara Taşıyıcının Kaçınamayacağı ve Sonuçlarına Engel Olamayacağı Olayın Sebebiyet Vermesi ... 173 3.3. Taşıyıcıyı Sorumluluktan Kurtaran Özel Sebepler (Riskler) ... 182 3.3.1. Açıkça üzerinde mutabık kalınmış ve taşıma senedine kaydedilmiş olmak şartıyla, taşımanın üzeri örtülmemiş açık taşıtlar kullanılarak yapılması ... 184 3.3.2. Eşyanın, ambalajlanmaması veya hatalı ambalajlanması niteliği gereği fire vermesine ya da hasara uğramasına sebep olmasına rağmen ambalajsız veya yetersiz ambalajla taşımaya verilmiş olması ... 187 3.3.3. Eşyanın Gönderen, Gönderilen veya Bunlar Adına Hareket Eden Kişiler Tarafından İşleme Tabi Tutulması, Yüklenmesi, İstiflenmesi veya Boşaltılması .. ... 192 3.3.4. Niteliği Gereği Kısmen veya Tamamen Hasara Uğraması Tehlikesi Bulunan Eşya ... 198 3.3.5. Paketler Üzerindeki İşaret veya Sayıların Yetersiz ya da Hatalı Olması 207 3.3.6. Canlı Hayvan Taşıması ... 211 4. SORUMLULUĞUN KAPSAMINI DARALTAN HALLER ... 212 5. TAŞIYICININ SORUMLULUK SINIRININ GENİŞLEYECEĞİ HALLER (TAŞIYICININ SINIRLI SORUMLULUKTAN YARARLANMA HAKKINI KAYBETTİĞİ HALLER) ... 218 5.1. Genel Olarak ... 218 5.2. Tarafların Tazminatın Üst Sınırını (Sorumluluk Sınırının) Yükseltmesi ... 219 5.3. Eşyanın Teslimindeki Özel Yararın Bildirilmesi ... 221 5.4. Taşıyıcının Pervasızca Hareketi Veya Pervasızca Harekete Eşdeğer Kusurunun Varlığı ... 225 5.4.1. Genel Olarak ... 225 5.4.2. Zarara Pervasızca Hareketle Sebebiyet Verilmiş Olması (Wilful Misconduct) ... 227 5.4.3. Zarara Pervasızca Hareketle Eşdeğer Kusurla Sebebiyet Verilmiş Olması . ... 240 DÖRDÜNCÜ BÖLÜM TAZMİNAT TALEBİ 1. EŞYA TESLİM ALINIRKEN İNCELENMESİ VE ZARARIN BİLDİRİMİ. 270 1.1. Eşyanın Taşıma Senedine Uygun Teslim Edildiği Karinesinin Aksinin İspatı ... 272 1.1.1. Taşımaya Konu Eşyanın Kontrol Edilmesi ... 273 1.1.2. İhtirazi Kayıt ... 274 1.1.3. İhtirazi Kaydın Şekli ve İçeriği ... 275 1.1.4. İhtirazi Kayıtta Süre ... 277 2. TARAFLAR ... 279 2.1. Tazminat Talebinde Bulunacak Kimse ... 279 2.2. Davalı ... 280 3. YETKİLİ MAHKEME ... 281 4. ZAMANAŞIMI ... 283 4.1. Genel Olarak ... 283 4.2. Zamanaşımı Süresi ... 286 4.2.1. Zamanaşımı Süresinin Durması ... 287 4.2.2. Zamanaşımı Savunmasının İleri Sürülmesi ... 293 4.3. Karşı Dava Ve Defi İddiasında Zamanaşımı ... 293 VI.SONUÇ ... 294 VII.KAYNAKÇA ... 309trinfo:eu-repo/semantics/openAccessUlaştırma_Hukuk ve mevzuat_TürkiyeSözleşmeler (Uluslararası hukuk)Taşımacılık_Hukuk ve mevzuatTransportation_Law and legislation_TurkeyContracts (International law)Trucking_Law and legislationConvention on the Contract for the International Carriage of Goods by Road (1956)K 4230/Doctoral Thesis1315580874