Ülkelerin konumlarının daha iyi yaşam endeksine göre belirlenmesi: entropi tabanlı multimoora yaklaşımı

Abstract

Kişilerin yaşamlarını rahat bir şekilde sürdürebilmeleri için en önemli koşul refah düzeyinin belirli bir seviyede olmasıdır. Dolayısıyla, iyi bir refah düzeyi olan ülke yaşanılabilir ülke olarak tercih edilmektedir. Bu durum, ülkelerin ekonomileri üzerinde ciddi etkiler yaratmaktadır. Ülkelerin refah düzeyini belirlemek adına yapılan araştırmaların en önemlilerinden biri Ekonomik Kalkınma ve İşbirliği Örgütü (Organisation for Economic Co-operation and Development: OECD) tarafından her yıl düzenli olarak gerçekleştirilen Daha İyi Yaşam Endeksi (Better Life Index: BLI) araştırmasıdır. Bu araştırma ile 38 ülke ana kriterler ve alt kriterler bazında sıralanmakta ancak genel bir sıralama yapılmamaktadır. Bu çalışmanın amacı, OECD tarafından oluşturulan Daha İyi Yaşam Endeksi verilerini kullanarak ülkelerin sıralamalarını elde etmektedir. Çalışmada ilk olarak kriter ağırlıkları entropi ile belirlenmiş, daha sonrasında ise MULTIMOORA metodu ile ülkeler sıralanmıştır. Bu aşamadan sonra ise ülkelerin elde edilen sıralamaları ile İnsani Gelişme Endeksi (Human Development Index: HDI) sıralamaları arasındaki ilişki Spearman Sıra Korelasyon Katsayısı ile incelenmiş ve sonuçlar yorumlanmıştır.

The most significant requirement for people to maintain their lives comfortably, is to have a specific level of welfare. Therefore, a country having a high level of welfare is preferred as a livable country. This has significant influences on the economies of countries. One of most significant researches conducted for determining the welfare levels of countries is the Better Life Index (BLI) research conducted by Organization for Economic Co-operation and Development (OECD) every year on a regular basis. With this research, 38 countries are ranked based on main criteria and sub-criteria, but a general ranking is not made. The aim of this study is to rank the countries by using Better Life Index data created by OECD. In the study, the criterion weights were determined and then, the countries were ranked with MULTIMOORA method. Then, the relationship between ranking of countries and their Human Development Index (HDI) rankings were investigated with Spearman’s Rank Correlation Coefficient and the results were interpreted.