İstanbul Ticaret Üniversitesi Kurumsal Akademik Arşivi
DSpace@Ticaret, İstanbul Ticaret Üniversitesi tarafından doğrudan ve dolaylı olarak yayınlanan; kitap, makale, tez, bildiri, rapor, araştırma verisi gibi tüm akademik kaynakları uluslararası standartlarda dijital ortamda depolar, Üniversitenin akademik performansını izlemeye aracılık eder, kaynakları uzun süreli saklar ve telif haklarına uygun olarak Açık Erişime sunar.
Güncel Gönderiler
Firma düzeyinde yerli girdi kullanımı ve firmaların karşılaştıkları engeller
(İstanbul Ticaret Üniversitesi, 2025) Eriş Dereli, Bilge; Düzgün Öncel, Burcu
Bu çalışmanın amacı Türkiye imalat sektöründe (gıda, tekstil, hazır giyim, metal ürünler, makine teçhizat ve diğer imalat) faaliyet gösteren firmaların karşılaştıkları engellerin yerli girdi kullanımlarına göre nasıl farklılaştığını analiz etmektir. Çalışmada 2019 yılına ait Dünya Bankası Girişimcilik Anket (WBES) verileri ve lojit tahmin yöntem kullanılmıştır. Çalışmanın bulguları, tamamen yerli olan ve olmayan firmaların faaliyetlerinde karşılaştıkları engellerin farklılaştığını göstermektedir. Elektrik, suç ve düzensizlik ile politik belirsizlik gibi konularda karşılaşılan engellerle firmanın yerli olup olmaması arasında istatistiksel olarak anlamlı bir ilişki bulunmamıştır. Bununla birlikte, yüzde yüz yerli firmaların ulaşım, gümrük ve ticaret, kayıt dışı sektör, araziye erişim, finansa erişim, vergi dairesi, işletme lisansı, yolsuzluk, mahkemeler, işgücü düzenlemeler ve eğitimli işgücüne erişim gibi alanlarda daha fazla engelle karşılaştıkları tespit edilmiştir. Son olarak, yüzde yüz yerli firmaların elektrik konusunda daha az engelle karşılaştığı bulgusuna ulaşılmıştır. Bu çalışma, literatüre iki önemli katkı sağlamaktadır. İlk olarak, bildiğimiz kadarıyla Türkiye’de faaliyet gösteren firmaların yerlilik oranlarını hesaplayan bir çalışma bulunmamaktadır. İkinci olarak, çalışma, Türkiye'deki firmaların karşılaştıkları engeller ele alan sınırlı sayıda araştırmayı genişleterek bu alana yen bir perspektif kazandırmaktadır.
Siyasal propaganda ve siyasal seçim stratejilerinin seçmen davranışları üzerine etkisi: Teori ve pratiği Lüleburgaz Büyükkarıştıran yerel seçimleri üzerinden anlamak
(İstanbul Ticaret Üniversitesi, 2025) Senemoğlu, Olkan
Bu araştırma, siyasal propaganda ve seçim stratejilerinin seçmen davranışları üzerindeki etkilerini anlamak amacıyla tasarlanmıştır. Araştırma kapsamında Lüleburgaz Büyükkarıştıran beldesinde 2024 yılında gerçekleştirilen yerel seçimler örnek olay olarak ele alınmıştır. Yenilenen seçim sürecindeki propaganda faaliyetleri, aday stratejileri ve seçmen tercihleri, çok yönlü bir yöntemle analiz edilmiştir. Metodoloji olarak, karma yöntem yaklaşımı benimsenmiş hem nitel hem de nicel veriler kullanılmıştır. Nitel veriler, saha gözlemler, adayların kampanya materyallerinin incelenmesi ve söylem analizlerinden elde edilmiştir. Nicel veriler ise seçim sonuçlarına ve seçmen profillerine dayanmaktadır. Bu veriler, seçmen davranışlarını anlamlandırmak için teorik modellerle ilişkilendirilmiştir. Araştırmanın tasarımı, seçmen davranışını etkileyen sosyo-ekonomik, kültürel ve psikolojik faktörlerin derinlemesine incelenmesini hedeflemiştir. Sosyal kimlik teorisi, rasyonel tercih teorisi ve psikolojik yaklaşımlar kuramsal çerçeveyi oluşturmuş; bu çerçeve seçmen davranışının çok boyutlu bir şekilde ele alınmasına olanak sağlamıştır. Ver toplama sürecinde, adayların yerel seçimlerdeki propaganda stratejiler, medya kullanım teknikler ve sosyal ilişkiler detaylı şekilde değerlendirilmiştir. Sonuçlar, yerel bağlamda güçlü sosyal ilişkiler kurmanın, stratejik ve bilinçli yapılandırılmış siyasal propagandanın, birebir temasın ve duygusal bağlılık yaratan mesajların seçmen davranışı üzerinde belirleyici olduğunu göstermiştir. Çalışma, siyasal kampanyaların yerel seçimlerdeki etkisini açıklamak için bir model önerisi sunmaktadır. Bu model, seçmen davranışlarını etkileyen farklı dinamikler daha kapsamlı bir şekilde anlamayı hedeflemekte ve siyasal kampanya süreçlerinin kuramsal işleyişini anlamaya odaklanmaktadır.
Anayasa dilinin öz Türkçeleştirilmesi ve Halide Edib: “Tekâmül” ile “İnkılâp” arasında
(İstanbul Ticaret Üniversitesi, 2025) Alpbaz, Mustafa Mert
Osmanlı’dan Cumhuriyete geçiş döneminde edebiyatçı, gazeteci, öğretim üyesi ve siyasetçi olarak önemli roller üstlenmiş olan Halde Edib Adıvar, 1950’de Demokrat Parti (DP) listesinden bağımsız olarak milletvekili seçilmiş ve siyasi hayatını 1954’e kadar sürdürmüştür. Halde Edib’in milletvekili olduğu dönemde, 1945’te öz Türkçeleştirilmiş olan 1924 Anayasası’nın dil bakımından yenden ele alınması gündeme gelmiş, Halde Edib de bu konuda görüşlerin açıklamıştır. Halde Edib hakkında geniş sayılabilecek bir literatür bulunmasına rağmen kendisinin Anayasanın dil hakkındaki görüşlerin değerlendiren bir çalışmanın mevcut olmadığı görülmektedir. DP döneminde ilkin 1924 Anayasası’nın köktenci bir öz Türkçecilik anlayışından uzak bir şekilde sadeleştirilmesi söz konusu olmuştur. Bununla birlikte bu yöndeki çalışmalar 1924 Anayasası’nın ilk metninin yenden yürürlüğe konulması le sonuçlanmıştır. Yaygın kanaatin aksine 1924 Anayasası’nın ilk metninin yenden yürürlüğe konulmasında DP içinde görüş birliği yoktur. Bu konuda dönemin Başbakanı Adnan Menderes’in müdahalesi etkili bir rol oynamıştır. Bu çalışma Halde Edib’in, görüşlerindeki bütün çelişkilere rağmen ılımlı bir öz Türkçeciliğe sıcak baktığını, 1924 Anayasası’nın ilk metninin yenden yürürlüğe konulmasını savunmadığını ortaya koymaktadır.
Evaluating crew fatigue management strategies in aviation: A Fuzzy DEMATEL approach
(İstanbul Ticaret Üniversitesi, 2025) Öz, Tuncel
Crew fatigue is a significant issue in aviation, affecting both safety and operational performance. This study applies the Fuzzy DEMATEL method to evaluate and prioritize strategies for managing crew fatigue, based on expert input from 12 aviation professionals. The analysis identifies workload management as the most influential factor, with direct impacts on other key elements such as rest schedules and flight duration control. Real-time monitoring technologies emerged as a critical tool, enabling more effective fatigue management by providing actionable data for adjusting crew schedules and mitigating risks in real-time. Flight duration, particularly on long-haul operations, was highlighted as a major contributor to cumulative fatigue. The novelty of this study lies in its use of Fuzzy DEMATEL to map the complex interdependencies between fatigue factors, providing a structured, data-driven framework for decision-making in aviation management. The findings offer practical insights for improving crew performance and safety by prioritizing strategies that directly target the most influential causes of fatigue. These insights are valuable for aviation companies seeking to enhance fatigue risk management systems, particularly through the implementation of real-time monitoring and workload adjustments. Future research should explore integrating quantitative data from actual operations to further validate these findings and examine emerging decision-nuking models for fatigue management.
Erken Cumhuriyet döneminde Türkiye-İngiltere ilişkilerinin Cumhuriyet Gazetesine yansıması (1929-1939)
(İstanbul Ticaret Üniversitesi, 2025) Varol, Sibel Fügan; Asal, Uğur Yasin
Bu çalışmada, 1929-1939 arası dönemdeki Türkiye-İngiltere ilişkilerinin Türk basınındaki yansımaları ele alınmıştır. İki ülke arasındaki ilişkilerin incelenen dönemdeki seyri, Cumhuriyet gazetesinde yayınlanan haberler üzerinden tespit edilmeye çalışılmıştır. Araştırmanın örneklemini, 1929 yılı başından 2 Eylül 1939 tarihine kadarki Cumhuriyet gazetesi arşiv oluşturmuştur. Cumhuriyet gazetesinin "İstanbul Üniversitesi Gazeteden Tarihe Bakış Projesi" dijital arşivinden ulaşılan ilgili döneme at 3603 sayısı üzerinde bir çerçeveleme analizi yapılmıştır. Çalışma kapsamında, taranan gazetelerde İngiltere’nin görünürlük oranı, İngiltere’ye yönelik tutum ve bu tutumun dönemin Türk dış politikasıyla ne ölçüde uyumlu olduğu incelenmiştir. Karşılaştırmalı değerlendirme yapabilmek amacıyla, aynı gazetelerde Sovyet Rusya’yla ilgili haberler de aynı kriterler üzerinden incelenmiştir. Elde edilen bulgular, söz konusu dönemde, Cumhuriyet gazetesinde Türk dış politikasına ilişkin haberlerde uygulanan yayın politikasının dönemin Türk dış politikasıyla genel olarak uyumlu bir seyir izlediğini, İngiltere ve Sovyet Rusya’ya yönelik dış politika değişikliklerinin de çoğu kez eş zamanlı olarak gazetenin yayın politikasına yansıdığını göstermiştir. Erken Cumhuriyet döneminde, özel olarak da 1929-1939 arası dönemde Türkiye’nin İngiltere’yle ilişkilerin gazeteler üzerinden çerçeveleme analizi veya başka bir araştırma yöntemiyle sistematik olarak inceleyen başka çalışmaya rastlanmadığından, bu çalışmanın literatürde konuya ilişkin bir eksikliğin giderilmesine katkıda bulunacağı umulmaktadır.
